Chăm sóc trẻ sơ sinh vàng da tăng bilirubin tự do tại bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City năm 2022
Luận văn thạc sĩ điều dưỡng Chăm sóc trẻ sơ sinh vàng da tăng bilirubin tự do tại bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City năm 2022.Hiện tượng vàng da xuất hiện khá phổ biến ở trẻ sơ sinh, vàng da do tăng bilirubin gián tiếp là vấn đề sức khỏe thường gặp ở trẻ. Nguyên nhân gây vàng da sinh lý của trẻ sơ sinh là do sự tích tụ Bilirubin – chất có màu vàng được sinh ra khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ và giải phóng. Hiện tượng vàng da xảy ra phổ biến ở trẻ sơ sinh vì các bé có số lượng tế bào hồng cầu cao, lại thường xuyên bị phá vỡ và thay mới [6],[4]. Trong khi đó, gan của trẻ sơ sinh lại chưa đủ trưởng thành để đào thải hết Bilirubin ra khỏi máu và vì vậy mà gây nên vàng da. Khi trẻ lớn đến khoảng 2 tuần tuổi, gan sẽ phát triển đầy đủ hơn để có khả năng xử lý và lọc bỏ hết Bilirubin. Chính vì thế bệnh vàng da sinh lí ở trẻ sơ sinh sẽ tự khỏi mà không để lại bất cứ nguy hiểm nào [5], [11], [13].
Tuy nhiên có một số trường hợp vàng da nặng do bilirubin tăng quá cao và thấm vào não gây nên vàng nhân não. Đây là một bệnh lý gây di chứng thần kinh trầm trọng, rất nguy hiểm, có thể làm cho trẻ co giật, hôn mê dẫn đến tử vong hoặc di chứng về tâm thần vận động vĩnh viễn, làm tăng chi phí điều trị và là nỗi đau lớn lao cho gia đình và bản thân trẻ [13],[20].
Bệnh lý vàng nhân não do bilirubin gián tiếp tăng cao quá mức hoàn toàn có thể dự phòng được dựa trên cơ sở birirubin chỉ gây độc khi đã thấm vào mô não, nghĩa là chỉ khi nồng độ vượt quá ngưỡng não của trẻ. Vì vậy việc điều trị và chăm sóc cho trẻ bị vàng da bệnh lý là việc rất quan trọng để ngăn chặn sự tăng cao quá mức của bilirubin gián tiếp, phòng ngừa những di chứng nặng cho trẻ.
Chăm sóc trẻ sơ sinh vàng da tăng Bilirubin gián tiếp đã được nhiều tác giả trên thế giới quan tâm, nghiên cứu [55], [41], [38]. Tại Việt Nam, những năm gần đây cũng có nhiều nghiên cứu về nhận thức của bà mẹ về trẻ sơ sinh vàng da tăng Bilirubin gián tiếp cũng như các giải pháp chăm sóc, can thiệp điều trị cho đối tượng này [26], [29]. Tại bệnh viện đa khoa Vinmec Time City, chưa có nghiên cứu nào về vấn đề này, trong khi hàng tháng, bệnh viện tiếp nhận hàng chục ca trẻ sơ sinh bị vàng da. Câu hỏi đưa ra là: thực trạng, kiến thức và kết quả chăm sóc trẻ vàng da như thế nào? Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài : “Chăm sóc trẻ sơ sinh vàng da tăng bilirubin tự do tại bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City năm 2022 ” với mục tiêu nghiên cứu:
1. Mô tả đặc điểm trẻ sơ sinh vàng da và kiến thức của bà mẹ về vàng da sơ sinh tại khoa sơ sinh – bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec TimesCity năm 2022.
2. Phân tích kết quả chăm sóc trẻ sơ sinh vàng da tăng bilirubin gián tiếp.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1. TỔNG QUAN 3
1.1. CHĂM SÓC THIẾT YẾU CHO TRẺ SƠ SINH 3
1.1.1. Chăm sóc thiết yếu sơ sinh: 90 phút đầu sau sinh 3
1.1.2. Chăm sóc thiết yếu sơ sinh: 90 phút đầu đến 6 giờ đầu 3
1.2. VÀNG DA TĂNG BILIRUBIN GIÁN TIẾP Ở TRẺ SƠ SINH 3
1.2.1. Định nghĩa 3
1.2.2. Cơ chế bệnh sinh vàng da tăng bilirubin gián tiếp 3
1.2.2.1. Chuyển hóa bilirubin 3
1.2.2.2. Sự hình thành bilirubin 4
1.2.2.3. Các dạng tồn tại của bilirubin trong huyết tương Bilirubin axit 6
1.2.2.4. Sự tiếp nhận bilirubin của tế bào gan 6
1.2.2.5. Sự bài tiết bilirubin vào đường mật và đường ruột 6
1.2.3. Nguyên nhân vàng da tăng bilirubin gián tiếp ở trẻ sơ sinh 6
1.2.3.1. Vàng da do tăng tan vỡ hồng cầu 6
1.2.3.2. Thiếu hoặc rối loạn chức năng các enzym kết hợp 7
1.2.3.3. Một số nguyên nhân khác 7
1.2.4. Yếu tố nguy cơ vàng da tăng bilirubin gián tiếp 8
1.2.5. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng vàng da tăng bilirubin gián tiếp 8
1.2.5.1. Lâm sàng 8
1.2.5.2. Cận lâm sàng 10
1.2.6. Điều trị vàng da tăng bilirubin gián tiếp ở trẻ sơ sinh 11
1.2.6.1. Liệu pháp ánh sáng (chiếu đèn) 11
1.2.6.2. Điều trị bằng thuốc 13
1.2.6.3. Điều trị bằng thay máu 13
1.2.6.4. Điều trị nguyên nhân 13
1.2.7. Tiên lượng 14
1.3. CHĂM SÓC VÀ THEO DÕI BỆNH NHÂN VÀNG DA 14
1.3.1. Nhận định 14
1.3.1.1. Các thông tin chung về người bệnh: 14
1.3.1.2. Hỏi bệnh 14
1.3.1.3. Khám thực thể: 15
1.3.2. Chẩn đoán điều dưỡng 15
1.3.3. Lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân vàng da 15
1.3.4. Can thiệp điều dưỡng 16
1.3.4.1 Chăm sóc cơ bản: 16
1.3.4.2. Kỹ thuật chiếu đèn 16
1.3.5. Kết quả mong đợi 18
1.4. MỘT SỐ HỌC THUYẾT ĐIỀU DƯỠNG LIÊN QUAN TỚI CHĂM SÓC
NGƯỜI BỆNH 18
1.4.1. Học thuyết Florence Nightingale 18
1.4.2. Học thuyết Henderson 19
1.4.3. Học thuyết của Newman 19
1.5. THỰC TRẠNG VỀ VÀNG DA SƠ SINH VÀ KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ,
THỰC HÀNH CỦA BÀ MẸ VỀ VÀNG DA SƠ SINH TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM 20
1.5.1. Tình hình nghiên cứu trên Thế giới 20
1.5.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam 21
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 24
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: 24
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 24
2.3. CỠ MẪU NGHIÊN CỨU 24
2.4. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU 25
2.4.1. Đối với nghiên cứu định lượng 25
2.4.1.1. Phương pháp thu thập số liệu 25
2.4.1.2. Các chỉ số/biến số nghiên cứu 28
2.5. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU 39
2.6. KHÍA CẠNH ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU 39
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 40
3.1. ĐẶC ĐIỂM TRẺ SƠ SINH VÀNG DA 40
3.2. Kiến thức của bà mẹ về vàng da sơ sinh 46
3.3. Hoạt động điều trị, chăm sóc, kết quả chăm sóc trẻ vàng da sơ sinh và một số
yếu tố ảnh hưởng 52
3.3.1. Hoạt động điều trị, chăm sóc 52
3.3.2. Hoạt động chăm sóc trẻ sơ sinh vàng da 56
3.3.3. Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc trẻ vàng da 60
3.4. Kết quả Nghiên cứu định tính 63
CHƯƠNG 4 66
BÀN LUẬN 66
4.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và biến chứng trên trẻ vàng da điều trị chiếu
đèn 66
4.1.1. Đặc điểm lâm sàng 66
4.1.1.1. Đặc điểm về giới tính, ngày tuổi chiếu đèn, lý do vào viện 66
4.1.1.2. Đặc điềm về tuổi thai 67
4.1.1.3. Đặc điểm về người mẹ trẻ và gia đình 72
4.1.1.4. Đặc điểm khi sinh của trẻ
4.1.1.5, Đặc điểm tuổi chiếu đèn và bệnh lý kèm theo của trẻ 81
4.1.1.6. Đặc điểm các dấu hiệu lâm sàng trên trẻ được chiếu đèn 81
4.1.2. Đặc điểm nhóm máu ABO, Rh con, Bắt đồng nhỏm mắu mẹ con 81
4.1.3. Biến chứng, tác dụng phụ trên trẻ chiếu đèn 81
4.2. Kết quả chăm sóc, chiếu đèn và một số yếu tô liên quan 85
4.2.1. Các hoạt động chăm sóc, chiếu đèn 86
4.2.2. Các hoạt động chăm sóc nuôi dưỡng và vệ sinh 86
4.2.2. Kết quả chăm sóc, chiếu đèn 87
4.3. Kiến thức của bà mẹ về vàng da sơ sinh: 88
4.4. Một số yếu tô liên quan đến kết quả chăm sóc 89
4.4.1. Mối liên quan đặc điểm chung và kết quả chăm sóc, chiếu đèn 89
KẾT LUẬN 90
KHUYẾN NGHỊ 92
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 93
CÁC PHỤ LỤC 99
Nguồn: https://luanvanyhoc.com