ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG CỦA BỆNH NHÂN CHẢY MÁU NÃO CẤP VÙNG NHÂN XÁM TRUNG ƯƠNG DO TĂNG HUYẾT ÁP

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG CỦA BỆNH NHÂN CHẢY MÁU NÃO CẤP VÙNG NHÂN XÁM TRUNG ƯƠNG DO TĂNG HUYẾT ÁP
Hồ Thanh Thùy1, Võ Hồng Khôi1,2,3
1 Đại học Y Hà Nội
2 Trung tâm Thần kinh Bệnh viện Bạch Mai
3 Đại học Y Dược Đại học QG HN
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng ở bệnh nhân chảy máu não cấp vùng nhân xám trung ương do tăng huyết áp. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang tiến cứu được thực hiện trên 121 bệnh nhân chảy máu não cấp nhân xám trung ương do tăng huyết áp điều trị tại Trung tâm thần kinh Bạch Mai từ tháng 7 năm 2021 đến tháng 6 năm 2022. Kết quả: Tuổi trung bình của nhóm nghiên cứu là 59,6 ± 11,5. Tỷ lệ nam/nữ 1,9. Tính chất khởi phát thường đột ngột (96,7%), bệnh nhân thường vào viện trong 24 giờ đầu (56,2%). 100% bệnh nhân có HA lúc vào viện >140/90 mmHg. Tỷ lệ tăng HATT (100%) cao hơn tỷ lệ tăng HATTr (74,4%) trong đó tỷ lệ bệnh nhân có HATT > 180 mmHg chiếm 33,1%. Triệu chứng lâm sàng biểu hiện đa dạng. Triệu chứng cơ năng thường gặp nhất là đau đầu (86,8%), nôn buồn nôn (66,9%). Bên cạnh đó các triệu chứng thực thể thường gặp nhất là liệt nửa người (98,3%), liệt VII TW (91,7%), rối loạn ý thức (52,1%). Mức độ liệt thường trầm trọng, tỷ lệ bệnh nhân liệt mức độ từ 0-3 chiếm 62,8% trong đó cơ lực 0/5 chiếm đến 25,6%. Kết luận: Bệnh thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng lâm sàng đa dạng thường gặp nhất là liệt nửa người (98,3%), liệt mặt (91,7%), đau đầu (86,8%), nôn buồn nôn (66,9%). Hầu hết các bệnh nhân vào viện với tình trạng huyết áp cao trong đó có 33,1% trường hợp có HATT > 180 mmHg. Mức độ liệt vận động thường trầm trọng.

Chảy máu não là phân nhóm phổ biến thứ hai chiếm khoảng 10-20% các trường hợp tai biến mạch  máu  não.Chảy  máu  não  tự  phát  có  thể chia làm hai nhóm chính: Chảy máu  não  sâu  và chảy máu não thùy. Tăng huyết áp là một trong nhưng căn nguyên chính gây ra chảy máu não trong đó tỷ lệ chảy máu não sâu do tăng huyết áp cao gấp hai lần chảy máu não thùy. 1, 2Nhân xám trung  ương  là  vùng  não  sâu được cấp máu bởi các nhánh sâu của động mạch não giữa trong đó động mạch đậu -vân là động mạch cấp máu chính. Động mạch đậu vân được coi là động  mạch của chảy máu vì không có vòng nối nên phải chịu áp lực cao, dễ bị thoái hóa, khihuyết áp tăng cao dễ vỡ gây chảy máu.Vì vậy trong các trường hợp chảy máu não do tăng huyết áp, vùng nhân xám trung ương chiếm tỷ lệ lớn.3Hiện tại ở trong nước đã có nhiều các nghiên cứu  về  chảy  máu  não  do  tăng  huyết  áp.  Tuy nhiên nghiên cứu đi sâu về vị trí nhân xám trung ương còn hạn chế. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên  cứu  này  với  mục  tiêu: Mô  tả  đặc  điểm lâm sàngcủa chảy máu não cấp vùng nhân xám trung ương do tăng huyết áp.