GIÁ TRỊ CA19-9 TRONG TIÊN ĐOÁN KHẢ NĂNG PHẪU THUẬT TRIỆT ĐỂ UNG THƯ ĐẦU TỤY

GIÁ TRỊ CA19-9 TRONG TIÊN ĐOÁN KHẢ NĂNG PHẪU THUẬT TRIỆT ĐỂ UNG THƯ ĐẦU TỤY
Nguyễn Quốc Vinh1, Nguyễn Nguyên Khôi2
TÓM TẮT :
Đặt vấn đề: Ung thư đầu tụy là bệnh tương đối phổ biến. Chẩn đoán chủ yếu dựa vào hình ảnh học. Tuy nhiên, chụp cắt lớp vi tính (CLVT) và cộng hưởng từ (CHT) vẫn còn nhiều hạn chế trong việc đánh giá các yếu tố như xâm lấn tại chỗ, di căn hạch, di căn xa cũng như tiên đoán khả năng phẫu thuật triệt để. CA19-9 là một chỉ dấu ung thư chính và thường được sử dụng nhất trong ung thư tuỵ. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu này với mong muốn đánh giá khả năng ứng dụng nồng độ CA19-9 như là một yếu tố hỗ trợ trong chẩn đoán giai đoạn cũng như khả năng phẫu thuật.

Mục tiêu: Xác định mối liên quan của CA19-9 với kích thước, độ xâm lấn, di căn hạch, di căn xa, giai đoạn và độ biệt hóa của ung thư đầu tụy. Qua đó đánh giá các ngưỡng nồng độ CA19-9 trong tiên đoán khả năng phẫu thuật triệt để ung thư đầu tụy.

Đối tượng – Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu hồi cứu trên 84 bệnh nhân được chẩn đoán ung thư đầu tụy được điều trị tại bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 04/2016 đến tháng 05/2019.

Kết quả: Nồng độ CA19-9 không tương quan với kích thước, độ biệt hóa và giai đoạn khối u. Tuy nhiên, CA19-9 có liên quan với tình trạng xâm lấn của khối u, di căn hạch và di căn xa. Có sự liên quan có ý nghĩa thống kê giữa nồng độ CA19-9 với khả năng phẫu thuật triệt để ở ngưỡng 100 UI/ml (p <0,05).

Kết luận: CA19-9 có thể ứng dụng để hỗ trợ với hình ảnh học trong đánh giá khả năng cắt bỏ u đầu tuỵ. Nồng độ CA19-9 < 100 UI/ml là một yếu tố gợi ý khả năng phẫu thuật triệt để cũng như có tiên lượng bệnh tốt.

Ung thư đầu tụy là bệnh khá phổ biến. Chẩn đoán sớm còn gặp nhiều khó khăn, điều trị phức tạp và tiên lượng kém. Trong thực hành lâm sàng, việc đánh giá giai đoạn bệnh, khả năng phẫu thuật triệt để và tiên lượng bệnh chủ yếu dựa vào hình ảnh chụp cắt lớp vi tính (CLVT) hoặc cộng hưởng từ (CHT). Tuy nhiên, tổn thương trên hình ảnh học đôi khi không phản ánh chính xác giai đoạn bệnh thật sự của bệnh nhân, bằng chứng là có những trường hợp chỉ phát hiện được xâm lấn và di căn trong mổ mà không thấy được trên hình ảnh học trước mổ.