NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG KỸ THUẬT HẤP PHỤ MIỄN DỊCH VI HẠT ĐÁNH DẤU HUỲNH QUANG TRONG ĐỊNH TÝP HLA

NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG KỸ THUẬT HẤP PHỤ MIỄN DỊCH VI HẠT ĐÁNH DẤU HUỲNH QUANG TRONG ĐỊNH TÝP HLA
Nguyễn Ngọc Tuấn1, Đỗ Khắc Đại1
Hoàng Trung Kiên1, Nguyễn Đặng Dũng1
TÓM TẮT
Mục tiêu: Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật định týp kháng nguyên bạch cầu người (HLA) mới dựa trên nguyên lý kỹ thuật hấp phụ miễn dịch vi hạt đánh dấu huỳnh quang (FCMIA).
Đối tượng và phương pháp: Sử dụng bộ kít định týp HLA-SSO dựa trên nguyên lý FCMIA để định týp mẫu thử DNA đã được định týp bằng phương pháp PCR-SSP, so sánh kết quả định týp HLA và phân tích ưu, nhược điểm của từng kỹ thuật. Kết quả: Bộ kít định týp PCR-SSO cho kết quả định týp chính xác, có thể định týp được nhiều mẫu trong thời gian ngắn. Kết luận:
Công nghệ FCMIA có một số ưu điểm trong định týp HLA như độ chính xác, thời gian tiến hành ngắn, chi phí chỉ tương đương các kỹ thuật khác.

Kháng nguyên bạch cầu người (human leukocyte antigen – HLA) được mã hóa bởi một hệ thống gen nằm trên cánh ngắn nhiễm sắc thể số 6, bao gồm 3 locus chính là A, B (HLA lớp I) và DR (HLA lớp II). HLA tham gia vào quá trình nhận diện kháng nguyên, dẫn đến hình thành đáp ứng miễn dịch đặc hiệu chống lại kháng nguyên lạ ở cơ thể người. Chính vì vậy, HLA đặc biệt quan trọng trong phản ứng thải ghép [1]. Để giảm thiểu phản ứng thải ghép cần lựa chọn người cho có HLA phù hợp với người nhận tạng. Năm 1992, Học viện Quân y đã thực hiện thành công kỹ thuật định týp HLA bằng phương pháp huyết thanh học. Năm 2011, cũng tại Học viện Quân y, Bộ môn Miễn dịch tiếp tục thành công trong định týp HLA bằng kỹ thuật sinh học phân tử (PCR-SSP) [3]. Từ đó cho đến nay, định týp HLA được chỉ định cho hầu hết các ca ghép thận, ghép tim được thực hiện tại Học viện Quân y.
Góp phần không nhỏ trong chống thải ghép, giúp tăng chất lượng sống chobệnh nhân ghép. Kỹ thuật PCR-SSP có nhiều ưu điểm so với phương pháp huyết thanh học nhưng vẫn còn tồn tại hạn chế, đó là chưa thể thực hiện việc định týp nhanh cùng một lúc nhiều mẫu xét nghiệm do đa số các thao tác thực hiện chưa được tự động hóa, kết quả định týp vẫn phụ thuộc vào nhận định chủ quan của người đọc dựa trên kết quả điện di.
Yêu cầu định týp nhanh và chính xác cùng một lúc nhiều mẫu xét nghiệm xảy ra khi có rất nhiều người nhận tạng mong muốn kiểm tra sự phù hợp với tạng hiến từ người cho chết não.