Phác đồ điều trị xốp xơ tai

Nhận định chung

Xốp xơ tai là một bệnh chuyển hóa xương gây ra cứng khớp xương con hay gặp nhất là cứng khớp đế xương bàn đạp – cửa sổ tròn, thường do di truyền với gen trội, có biểu hiện về lâm sàng là điếc dẫn truyền hay điếc hỗn hợp.

Xốp xơ tai có biểu hiện

Hiện tượng rối loạn cấu tạo xương khu trú ở vùng xương thái dương, đặc trưng bởi sự hấp thu các tế bào xương và tạo lập xương mới ở vùng xương con và tai. Phá hủy xương kèm theo hiện tượng thành lập mô xơ.

Mô bào và cốt bào bị biến chất và phóng thích ra enzym có tác dụng thủy phân lầm xốp mỏng xương.

Thành lập mô xương mới.

Vi thể

Xốp xơ ở giai đoạn sớm: màu xám nhạt, mỏng manh, dễ chảy máu.

Xốp xơ tai ở giai đoạn trễ, màu trắng ngà, cứng chắc, ít chảy máu. Vị trí xốp xơ có thể ở cửa sổ bầu dục, ở đầu trước xương bàn đạp, ở dây chằng của xương bàn đạp, toàn bộ vùng rìa của đế ương bàn đạp, ở cửa sổ tròn, tiền đình, ở cơ quan Corti.

Phác đồ điều trị xốp xơ tai

Điều trị nội khoa

Máy trợ thính: trong trường hợp bệnh nhân không mổ hay bệnh nhân không thể mổ được (có bệnh lý nội khoa hay ngoại khoa chống chỉ định phẫu thuật) bệnh nhân bị xốp xơ tai nặng có thể mang máy trợ thính sau phẫu thuật để gia tăng sức nghe.

Thuốc: nhằm giảm sự hủy xương và gia tăng sự tạo xương: Sodium fluoride: 50-75 mg /ngày/ cho đến khi triệu chứng giàm sẽ dùng liều duy trì 25mg/ ngày, vitamin D, calci carbonate, bisphosphonate.

Điều trị ngoại khoa

Chỉ định phẫu thuật: Sức khỏe tốt Thính lực đồ: Rinne > 30 dB. Thính lực lời: phân biệt lời tốt.

Bệnh nhân muốn mổ.

Dự trữ mê đạo còn tốt (nếu xấu: dự kiến sẽ mang máy trợ thính sau mổ).

Lưu ý: những bệnh nhân trẻ sau mổ vẫn có thể tái phát lại do quá trình xốp xơ vẫn tiến triển.

Chống chỉ định: suy thận mạn tính, viêm khớp dạng thấp, có thai và cho con bú, trẻ em, sũng nước mê nhĩ, có hội chứng tiền đình / bệnh ménière, thủng màng nhĩ – cholestéatome, nhiễm trùng.

Phương pháp mổ

Phẫu thuật mở đế đạp

Thay gọng xương bàn đạp bằng trụ dẫn nhân tạo (Teflon, titane, tantalim…).

Ít chấn thương tới cửa sổ bầu dục.

Ít chấn thương đến tai trong.

Khi mổ lại, dễ dàng hơn.

Phẫu thuật thay thế xương bàn đạp

Thay xương bàn đạp bằng trụ gốm sinh học hoặc bằng trụ ghép xương đồng chủng.

Chăn sóc sau mổ

Nằm phòng hậu phẫu 24 giờ.

Nằm phòng tránh tiếng ồn 8 ngày.

Tránh làm việc nặng 15 ngày.

Không đi máy bay trong 2 tháng sau mổ.

Tránh môi trường có tiếng ồn 3 tháng.

Biến chứng trong lúc mổ

Thủng màng nhĩ.

Thương tổn dây thừng nhĩ.

Cố định xương búa.

Trật khớp xương đe.

Xơ màng nhĩ.

Dò ngoại dịch.

Chảy máu.

Biến chứng sau mổ

Điếc: do chấn thương phẫu thuật: mũi khoan, chảy máu, chấn động ốc tai. Laser sẽ giảm thiểu biến chứng này.

Chóng mặt: sẽ hết trong 2-4 ngày sau mổ.

Dò ngoại dịch: giảm thính lực, ù tai, chóng mặt, mất thăng bằng. Xử trí: bịt lỗ dò bằng cân cơ thái dương.

Liệt mặt: hiếm gặp.

Piston đặt không đúng vị trí, bị tụt, quá ngắn hay quá dài.

Nhiễm trùng: viêm mê nhĩ.