Phẫu thuật điều trị thiếu máu mạn tính chi trên: nhân một trường hợp và nhìn lại y văn

Phẫu thuật điều trị thiếu máu mạn tính chi trên: nhân một trường hợp và nhìn lại y văn
Duoc Ngoc Thang, Doan Quoc Hung, Nguyen Huu Uoc, Phung Duy Hong Son
Bệnh nhân nữ 52 tuổi, nhập viện vì đau và tê bì cẳng bàn tay trái liên tục do tắc động mạch cánh tay trái đã điều trị nội khoa 6 tháng không cải thiện. Bệnh nhân được phẫu thuật bắc cầu động mạch cánh tay một phần ba trên với động mạch trụ trái bằng tĩnh mạch hiển đảo chiều lấy từ cẳng chân trái. Kết quả lâm sàng cải thiện tốt sau phẫu thuật, chụp cắt lớp vi tính và siêu âm kiểm tra cho thấy cầu nối thông tốt. Giải phẫu bệnh cho thấy hình ảnh thâm nhiễm tế bào viêm ở lớp áo giữa thành mạch. Thiếu máu mạn tính chi trên là bệnh lý ít gặp với nguyên nhân đa dạng. Tiêu chuẩn chẩn đoán nguyên nhân là sinh thiết mạch trong mổ. Phẫu thuật tái lập tuần hoàn bằng cầu nối sử dụng vật liệu mạch máu tự thân mang lại kết quả tương đối tốt.

So  với  bệnh lý động mạch  chi  dưới, các bệnh lý động mạch chi trên ít gặp hơn nhiều với sinh bệnh học tương đối da dạng và biểu hiện lâm sàng không điển hình. Tuy nhiên nguy cơ cắt cụt chi đối với những bệnh lý này lại không thấp. Hầu như tất cả các tổn thương giải phẫu bệnh học của động mạch đều có thể xuất hiện ở động mạch chi trên, nhưng đặc điểm giải phẫu và huyết động đặc biệt của chi trên thường gây khó khăn cho việc chẩn đoán. Đối với chi trên, tắc động mạch do huyết khối cấp tính hoặc do chấn thương gặp nhiều  hơn  so  với  tổn  thương  vữa  xơ  động mạch.Phẫu thuật tái lập tuần hoàn điều trị bệnh lý thiếu máu mạn tính chi trên là phẫu thuật rất ít gặp, chỉ chiếm 4% trong số các phẫu thuật mạch máu [1] và chỉ được chỉ định khi đã điều trị nội khoa tối ưu và can thiệp mạch không có hiệu quả. Theo y văn, kết quả của phẫu thuật tạo cầu nối tái lập tuần hoàn chi trên tương đối tốt với tỉ lệ cầu nối còn thông sau 2 năm là 60 – 90% [2],[3]. Chúng tôi báo cáo trường hợp điều trị thành công thiếu máu mạn tính chi trên bằng phẫu thuật tạo cầu nối, từ đó đối chiếu với y văn, đưa ra các chỉ định trên lâm sàng và theo dõi kết quả điều trị.