Tạp chí y học

Đột biến gene CR1 ở trẻ mắc bệnh cầu thận C3: báo cáo ca bệnh
Nguyễn Ngọc Huy, Nguyễn Thị Ngọc, Nguyễn Thị Kiên, Trương Mạnh Tú, Lương Thị Phượng, Nguyễn Thu Hương

Bệnh cầu thận C3 (C3 glomerulopathy) là một bệnh cầu thận qua trung gian bổ thể hiếm gặp, điều trị còn gặp nhiều khó khăn, nguy cơ dẫn đến suy thận mạn giai đoạn cuối và tỉ lệ tái phát sau ghép còn cao. Cơ chế của bệnh là do rối loạn điều hòa con đường thay thế của bổ thể mà nguyên nhân có thể do đột biến các thành phần điều hòa con đường này. Chúng tôi báo cáo 1 trường hợp trẻ nữ, 13 tuổi, đến viện vì biểu hiện của suy thận mạn giai đoạn cuối. Lâm sàng biểu hiện phù, tăng huyết áp và xét nghiệm thấy mức lọc cầu thận (GFR) giảm nặng, C3 giảm liên tục, C4 bình thường và trên sinh thiết thận có biểu hiện lắng đọng C3 kèm theo Ig và C1q (kính hiển vi miễn dịch huỳnh quang) nên ban đầu trẻ được chẩn đoán và điều tri theo hướng Lupus ban đỏ hệ thống. Tuy nhiên, vì không có sự tương xứng giữa lâm sàng và xét nghiệm, bệnh nhân được làm thêm xét nghiệm gene và phát hiện có đột biến gene CR1. Kết hợp lâm sàng, huyết thanh học cùng với giải phẫu bệnh và xét nghiệm di truyền, chúng tôi chẩn đoán suy thận mạn giai đoạn cuối trên nền bệnh cầu thận C3. Trẻ được điều trị corticosteroid liều 1mg/kg/ngày cùng với điều trị thay thế thận, sau 6 tuần điều trị, bệnh nhân có cải thiện về cả lâm sàng và xét nghiệm nhưng C3 bổ thể vẫn thấp.

Ứng dụng của biến thiên sinh học trong thực hành lâm sàng
Trần Thị Chi Mai

Biến thiên sinh học bao gồm biến thiên cá thể (Intra-individual coefficient of variation) và biến thiên quần thể (Inter-individual coefficient of variation). Biến thiên sinh học có nhiều ứng dụng trong thực hành y khoa. Khái niệm giá trị thay đổi tham chiếu (RCV) dựa trên biến thiên phân tích và biến thiên cá thể được đưa ra nhằm xác định xem sự khác biệt giữa các kết quả liên tiếp của một chất phân tích trên một bệnh nhân có thể có ý nghĩa lâm sàng hay không. Đây là một cách tiếp cận khoa học hơn cho việc đánh giá những thay đổi có ý nghĩa lâm sàng giữa các kết quả xét nghiệm liên tiếp mà trước đây các bác sĩ chủ yếu dựa vào trực giác và kinh nghiệm. Chỉ số cá thể (Index of Individuality) cho phép so sánh sự biến thiên sinh học cá thể và sự biến thiên sinh học quần thể. Khi chỉ số cá thể ở mức thấp (<0,6), các giá trị cho bất kỳ cá thể nào chỉ là một phần nhỏ của khoảng tham chiếu. Các giá trị tham chiếu sẽ không có ích, đặc biệt là khi quyết định xem các thay đổi trong một cá thể có xảy ra hay không. Ngược lại, khi II cao (> 1,4), các giá trị từ một cá thể sẽ bao gồm phần lớn phân phối của khoảng tham chiếu. Do đó, các giá trị tham chiếu sẽ có giá trị đáng kể trong nhiều tình huống lâm sàng.

Kết quả xét nghiệm được sử dụng cho nhiều mục đích bao gồm sàng lọc, chẩn đoán, theo dõi điều trị, nghiên cứu, cũng như giảng dạy và đào tạo. Các kết quả xét nghiệm bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như biến thiên sinh
học, tình trạng bệnh lý và các sai số trước, trong và sau xét nghiệm [1]. Vì vậy để đánh giá chính xác một sự thay đổi theo chiều dọc các kết quả xét nghiệm thu được của bệnh nhân, ngoài các yếu tố đảm bảo chất lượng xét nghiệm thì cần phải xem xét biến thiên cá thể và biến thiên quần thể. Trên lâm sàng, các thông tin về biến thiên sinh học là nền tảng quan trọng để giải thích các kết quả xét nghiệm và giúp các bác sỹ nâng cao khả năng phát hiện chính xác những thay đổi quan trọng về tình trạng của bệnh nhân thông qua các kết quả xét nghiệm.

Đánh giá kết quả điều trị hormon tăng trưởng ở bệnh nhân Prader Willi
Cấn Thị Bích Ngọc, Đặng Thị Kim Giang, Bùi Phương Thảo, Nguyễn Ngọc Khánh, Đỗ Thị Thanh Mai, Nguyễn Thu Hà, Nguyễn Trọng Thành, Nguyễn Thị Hằng, Vũ Chí Dũng

Hội chứng Prader Willi là hội chứng di truyền  hiếm gặp với tỷ lệ 1/10.000 – 1/30.000 trẻ sinh sống, có cơ chế di truyền phức tạp, ảnh hưởng nặng nề đến phát triển thể chất, tâm thần vận động do mất sự hoạt động bình thường của đoạn gen PWS 15q11.2-q13 trên NST 15 có nguồn gốc từ bố. Điều trị hormone tăng trưởng (GH) có tác dụng cải thiện tốc độ tăng trưởng, chỉ số Z-score BMI ở trẻ mắc PWS. Mục tiêu: Đánh giá kết quả điều trị GH ở trẻ mắc PWS. Đối tượng: 57 bệnh nhân được chẩn đoán PWS, trong đó 37 bệnh nhân được điều trị GH, 20 bệnh nhân không được điều trị GH. Phương pháp: nghiên cứu mô tả một loạt ca bệnh có theo dõi dọc và phân tích so sánh giữa nhóm được điều trị và nhóm không được điều trị. Kết quả: Chiều cao cải thiện qua các năm điều trị với chỉ số Z-score chiều cao từ -0,5 ± 1,13 (trước điều trị) , 0 ± 1,34 (sau hai năm điều trị) và 0,5 ± 1,67 (thời điểm nghiên cứu). Chỉ số Z-score BMI cải thiện ở nhóm điều trị (4,7 ± 4,70) so với nhóm không điều tri (8,8 ± 4,16), đặc biệt nhóm điều trị sớm trước 1 tuổi, chỉ số Z-score BMI cải thiện tốt hơn ở nhóm điều trị muộn sau 1 tuổi. Kết luận: kết quả nghiên cứu cho thấy GH có tác dụng cải thiện chiều cao và BMI có ý nghĩa ở trẻ mắc hội chứng Prader Willi.

Ứng dụng kĩ thuật lai huỳnh quang tại chỗ trong xác định nguồn gốc marker nhiễm sắc thể
Trần Thị Nga, Vũ Đình Quang, Lê Thị Liễu, An Thùy Lan, Hoàng Thị Thanh Mộc, Đinh Thị Hồng Nhung, Nguyễn Xuân Huy, Ngô Thị Bích Ngọc, Trần Thị Huyền, Ngô Diễm Ngọc

Tóm tắt: Marker nhiễm sắc thể là một dạng bất thường cấu trúc nhiễm sắc thể hiếm gặp. Đây là một mảnh nhỏ chất nhiễm sắc không xác định được bằng các kĩ thuật nhuộm băng thông thường. Việc xác định nguồn gốc marker có vai trò quan trọng trong chẩn đoán, định hướng điều trị, tiên lượng của bệnh nhân và phòng bệnh. Mục tiêu: xác định nguồn gốc các marker bằng kỹ thuật lai huỳnh quang tại chỗ. Đối tượng: các bệnh nhân có marker nhiễm sắc thể trên công thức nhiễm sắc thể trong năm 2020 tại khoa Di truyền và Sinh học Phân tử, Bệnh viện Nhi Trung ương. Phương pháp: kỹ thuật lai huỳnh quang tại chỗ sử dụng đầu dò 2 màu của hãng Abbott đánh dấu vào nhiễm sắc thể X và Y trên tiêu bản cặn tế bào sau nuôi cấy và thu hoạch. Kết quả: Trong số 3103 bệnh nhân có chỉ định phân tích công thức nhiễm sắc thể năm 2020, có 05 trường hợp phát hiện marker sau khi phân tích nhiễm sắc thể đồ. Xét nghiệm lai huỳnh quang tại chỗ cho thấy 03 marker có nguồn gốc từ nhiễm sắc thể Y, 02 marker còn lại có nguồn gốc từ nhiễm sắc thể X. Ngoài ra, kỹ thuật lai huỳnh quang tại chỗ còn cho phép xác định chính xác số lượng và tỉ lệ các dòng tế bào khác nhau trên bệnh nhân thể khảm. Các kết quả này đều được sử dụng trong điều trị bệnh nhân tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Kết luận: Kỹ thuật lai huỳnh quang tại chỗ là một công cụ tin cậy trong việc cung cấp thêm thông tin di truyền về nguồn gốc các marker chưa rõ nguồn gốc, góp phần trong chẩn đoán, điều trị và tiên lượng bệnh cho bệnh nhân.

Marker nhiễm sắc thể được định nghĩa là một phần nhỏ chất nhiễm sắc thừa ra (small supernumenary marker chromosome) nhưng không thể xác định được nguồn gốc bằng các kĩ thuật nhuộm băng nhiễm sắc thể thông thường. Các thay đổi này được xếp vào nhóm bất thường về cấu trúc nhiễm sắc thể [5-6].
Các marker nhiễm sắc thể (sau đây được gọi là marker) thường có kích thước nhỏ hơn

Một số yếu tố liên quan đến rối loạn trầm cảm, lo âu, stress ở học sinh tại trường trung học cơ sở Tây Sơn và Nguyễn Du – Hà Nội
Ngô Anh Vinh, Đỗ Minh Loan, Đặng Hải Tú, Phùng Thị Vân

Mục tiêu: Tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến các rối loạn trầm cảm, lo âu và stress ở học sinh tại trường trung học cơ sở Tây Sơn và Nguyễn Du tại Hà Nội. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 1.111 học sinh tại 2 trường Trung học cơ sở công lập ở nội thành Hà Nội sử dụng thang đo sàng lọc DASS 42 do trẻ tự điền. Kết quả: Nguy cơ mắc trầm cảm, lo âu và stress ở khối lớp cuối cấp (lớp 8 và 9) cao gấp 1,7 lần so với với khối đầu cấp (lớp 6 và 7). Học sinh nữ có nguy cơ mắc trầm cảm gấp 1,6 lần so với học sinh nam. Học sinh có mối quan hệ mâu thuẫn với bố mẹ có có nguy cơ mắc trầm cảm, lo âu và stress cao hơn so với học sinh có mối quan hệ hoà hợp. Kết luận: Mối quan hệ giữa con với bố mẹ, khối lớp, giới tính nữ là những yếu tố có liên quan đến các rối loạn trầm cảm, lo âu và stress ở học sinh trung học cơ sở.

Hiện nay, ở Việt Nam và trên thế giới các rối loạn tâm thần ở trẻ học đường tuổi vị thành niên ngày càng có xu hướng gia tăng.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, ước tính có 10 đến 20% trẻ vị thành niên đã từng trải qua các vấn đề về sức khỏe tâm thần như trầm cảm, lo âu, rối loạn hành vi,…[1]. Tại Việt Nam, có khoảng 8% đến 21% trẻ em và vị thành niên mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần nói chung [2]. Trong giai đoạn vị thành niên, trẻ rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương trước các tác động của nhiều yếu tố từ xã hội, gia đình, trường học… và đây là những yếu tố nguy cơ dẫn đến các rối loạn tâm thần [3].
Trầm cảm, lo âu, stress là các rối loạn thường gặp ở trẻ học đường trong giai đoạn vị thành niên [4]. Các vấn đề về sức khỏe tâm thần ở trẻ học đường trong giai đoạn này nếu không được can thiệp và điều trị kịp thời sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng hòa nhập cuộc sống cũng như tương lai của trẻ. Tuy nhiên hiện nay, có rất ít nghiên cứu về các yếu tố liên quan đến trầm cảm, lo âu, stress ở học sinh trung học cơ sở (THCS) tại Hà Nội.

Những rào cản tuân thủ điều trị ở trẻ nhiễm HIV/AIDS và một số yếu tố liên quan tại Bệnh viện Nhi Trung ương
Nguyễn Lệ Chinh, Đỗ Thị Thúy Hậu, Trần Thị Ngọc, Phùng Thị Liên Tỉnh, Hồ Thị Bích, Trần Anh Tùng, Chu Thị Anh, Quách Thành Tài, Phạm Thu Hiền

Việc kém tuân thủ điều trị ARV (ART) là nguyên nhân của tình trạng kháng thuốc và thất bại trong điều trị. Ở trẻ em, việc tuân thủ điều trị ARV vẫn còn là một vấn đề thách thức ở Việt Nam. Mục tiêu: Đánh giá kết quả tuân thủ, những rào cản điều trị ở trẻ nhiễm HIV/AIDS và  một số yếu tố liên quan tại bệnh viện Nhi trung ương. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: gồm 257 bệnh nhi đang điều trị ARV tại phòng khám ngoại trú, Trung tâm bệnh nhiệt đới, bệnh viện Nhi trung ương trong thời gian từ tháng 12/ 2020 đến tháng 06/ 2021.

Kết quả: Tỉ lệ không tuân thủ điều trị chiếm 8,9%. Rào cản tuân thủ điều trị theo ghi nhận từ người chăm sóc chiếm tỉ lệ cao nhất là nhà xa, đi lại vất vả (38,9%), thuốc khó uống chiếm 30%, sợ bộc lộ tình trạng bệnh là 29,6% và khó uống thuốc một giờ cố định chiếm 28,0%. Yếu tố liên quan đến việc không tuân thủ điều trị gồm: Tình trạng hôn nhân của người chăm sóc chính (ly hôn, góa độc thân) – OR: 2,68 (95% CI: 1,03-7,29) (p < 0,05).

Kết luận: Tỉ lệ không tuân thủ điều trị tại phòng khám ngoại trú bệnh viện Nhi trung ương năm 2020-2021 là 8,9%. Tình trạng hôn nhân của người chăm sóc chính (ly hôn, góa độc thân) ảnh hưởng đến sự tuân thủ điều trị gợi ý cần sự quan tâm của nhân viên y tế.
 

Từ khóa
Rào cản tuân thủ điều trị HIV, trẻ em.
Các tài liệu tham khảo
1. Bộ Y tế (2019). Hướng dẫn điều trị và chăm sóc HIV/AIDS ban hành kèm theo Quyết định số 5456/QĐ-BYT ngày 20/11/2019 của Bộ Y tế.
2. Đoàn Thị Thuỳ Linh (2011), Tuân thủ điều trị thuốc kháng virus và tái khảm đúng hẹn ở bệnh nhân HIV/AIDS trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Tạp chí Y tế công cộng, 1.2014, Số 30 (30).
3. Nguyễn Văn Lâm, Phạm Nhật An (2017). Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng viêm phổi do vi khuẩn ở trẻ HIV/AIDS điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Tạp chí Nghiên cứu và Thực hành Nhi khoa, 1(1), 68–73.
4. Phạm Trung Kiên, Hoàng Thị Phương Dung, Lương Minh Tuấn, Đàm Thị Nga (2011). Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị bệnh nhi HIV/AIDS tại bệnh viện A Thái Nguyên. Y học thực hành, 781, 155–8.
5. Văn Đình Hòa, Lê Minh Giang, Nguyễn Thu Trang, Nguyễn Minh Sơn (2015). Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị ARV của người nhiễm HIV/AIDS tại một số phòng khám ngoại trú ở Hà Nội năm 2013. Tạp chí Y học dự phòng.

Đánh giá hiệu quả dung dịch Dr. Eca và gel nano bạc trên tổn thương da ở bệnh nhân thủy đậu tại Bệnh viện Nhi Trung ương
Nguyễn Văn Lâm, Trần Thị Thu Hương, Đỗ Thị Thúy Hậu, Nguyễn Lệ Chinh, Nguyễn Thị Bảo Ngọc, Phạm Thế Việt

Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả dung dịch Dr.Eca và gel Nano bạc trên tổn thương da ở bệnh nhân thủy đậu tại bệnh viện Nhi Trung Ương.
Đối tượng nghiên cứu: 84 bệnh nhân được chẩn đoán xác định là thủy đậu điều trị nội trú tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương từ 15/6/2019 đến 15/6/2021.
Phương pháp nghiên cứu: Thử nghiệm lâm sàng có đối chứng ngẫu nhiên. Nhóm nghiên cứu là 42 trẻ mắc thủy được chăm sóc da bằng tắm dung dịch Dr.ECA và bôi Gel nano bạc.
Nhóm đối chứng là 42 trẻ mắc thủy đậu được chăm sóc da bằng bôi dung dịch xanh metylen hoặc betadin kết hợp với tắm nước thường hoặc dung dịch Lactacyd.
Kết quả: Sau 3 ngày vào viện tỉ lệ trợt/loét ở nhóm nghiên cứu là 26,2% giảm so với nhóm chứng là 40,5%. Sau 5 ngày điều trị hầu hết các tổn thương ở nhóm nghiên cứu đều giảm rõ rệt so với nhóm chứng (dát đỏ giảm từ 13,2% xuống 2,9%, trợt/loét giảm từ 18,4% xuống 2,9%, mụn mủ giảm từ 36,8% xuống 22,9%..) sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p<0,05.
Kết luận: Điều trị tổn thương da trên bệnh nhân thủy đậu ở nhóm nghiên cứu tốt hơn nhóm chứng, các tổn thương trên da nhóm nghiên cứu giảm hơn nhiều so với nhóm chứng đặc biệt sau 5 ngày điều trị.

Thoát vị hoành bẩm sinh được cứu sống bằng phương pháp ECMO: báo cáo ca bệnh
Ngô Thị Mừng, Đặng Ánh Dương, Phạm Hồng Sơn

Giới thiệu: Thoát vị hoành bẩm sinh xảy ra ở khoảng 1/2000-5000 trẻ sinh sống, với tỉ lệ tử vong cao, đặc biệt nếu kèm theo các dị tật bẩm sinh khác như dị tật tim.1 Quản lý thoát vị hoành bẩm sinh cần sự kết hợp của nhiều chuyên khoa bao gồm quản lý trước sinh và sau sinh. Mục tiêu: Báo cáo trường hợp bệnh nhân thoát vị hoành bẩm sinh đầu tiên được điều trị thành công bằng phương pháp ECMO (oxy hóa bằng màng ngoài cơ thể) tại bệnh viện Nhi Trung Ương. Báo cáo ca bệnh: Bệnh nhân nam, sinh lúc 38 tuần thai được chẩn đoán trước sinh là thoát vị hoành bẩm sinh ở tuần thứ 14 của thai kỳ, không có dị tật khác kèm theo, chỉ số phổi đầu là 1. Ngày thứ 3 sau sinh, bệnh nhân có tình trạng SpO2 trước ống động mạch 73%, sau ống động mạch 39%, OI 44 (oxygenation index – chỉ số oxy hóa máu) mặc dù đã được điều trị tích cực với máy thở và các thuốc hỗ trợ, vì thế bệnh nhân được điều trị bằng ECMO và đã cho kết quả thành công.

Loạn sản xơ cốt hóa tiến triển ở trẻ em: báo cáo ca bệnh
Lê Quỳnh Chi, Nguyễn Thị Phương Thảo, Pham Thị Thúy Ngân, Cấn Thị Bích Ngọc, Hoàng Ngọc Thạch

Loạn sản xơ cốt hoá tiến triển (FOP- Fibrodysplasia ossificans progressiva)hay còn gọi là hội chứng “stone man” là một bệnh lý di truyền của mô liên kết, rất hiếm gặp với đặc trưng là quá trình cốt hoá từ từ của mô liên kết, đặc biệt là gân, dây chằng và cơ. Bệnh ảnh hưởng rất lớn đến chức năng vận động, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, khi tiến triển đến giai đoạn nặng, bệnh có thể gây tử vong. Chúng tôi trình bày 2 ca bệnh FOP lần đầu tiên được báo cáo tại Việt Nam. 2 ca bệnh là trẻ 26 tháng và 4 tuổi cùng nhập viện Nhi Trung Ương năm 2020, các bệnh nhân có dấu hiệu bàn chân Hallux valgus đặc trưng của bệnh kèm theo biểu hiện cốt hóa cơ ở nhiều vị trí. Do lần đầu tiên được ghi nhận nên cả 2 trẻ đều trải qua sinh thiết cơ và cuối cùng chẩn đoán xác định nhờ tìm thấy đột biến gen ACVR1. Kết luận: FOP là bệnh lý rất hiếm gặp và gây di chứng nặng nề cho trẻ. Bệnh cần được phát hiện sớm, hạn chế can thiệp, tránh các đợt bùng phát bệnh, nâng cao chất lượng cuộc sống cho trẻ.

Hiệu quả, dung nạp và tuân thủ phác đồ lactulose trong làm sạch đại tràng trước nội soi không can thiệp đốt điện: trên 40 trẻ tại Bệnh viện Nhi Trung ương
Phan Thị Hiền, Nguyễn Thị Minh Nguyệt, Lương Thị Hồng Thắm, Lục Thị Thu Quỳnh, Dương Quang Đức, Lê Thị Thanh Hải, Nguyễn Kim Thanh, Nguyễn Huy Phú

Mục tiêu: Nhận xét hiệu quả, dung nạp và tuân thủ phác đồ lactulose trong làm sạch đại tràng trước nội soi không can thiệp đốt điện ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu can thiệp không đối chứng. Thông tin nghiên cứu được thu thập từ tất cả các trẻ từ 0-18 tuổi được chỉ định nội soi đại tràng không can thiệp đốt điện để làm sạch đại tràng bằng lactulose kết hợp với thuốc thụt glycerol và phosphate được nội soi đại tràng tại khoa Nội soi, Trung tâm Tiêu hóa-Gan mật-Dinh dưỡng, Bệnh viện Nhi Trung ương trong tháng 11 năm 2020. Sử dụng phiếu khảo sát được thiết kế để thu thập thông tin qua phỏng vấn phụ huynh/người giám hộ trẻ.
Kết quả: Điểm Boston toàn bộ đại tràng 8,1±1,2 điểm, 72,5% trẻ có điểm đại tràng sạch xuất sắc, 22,5% trẻ có đại tràng sạch, chỉ 5,0% trẻ có điểm làm sạch đại tràng kém, 03 trẻ chỉ sử dụng lactulose mà không cần thuốc thụt. Tỷ lệ trẻ gặp các tác dụng không mong muốn thoáng qua khi sử dụng phác đồ làm sạch đại tràng bằng lactulose bao gồm buồn nôn/nôn (25%), đau bụng (17,5%). Trung bình lượng lactulose trẻ đã uống 101,9±36,3 ml khôngít hơn nhiều so với lượng lactulose trẻ cần uống theo phác đồ làm sạch. Tỷ lệ trẻ uống dung dịch lactulose một cách dễ dàng (85%) cao hơn nhiều so với trẻ thể hiện sự khó chịu do dung dịch quá ngọt (25%).
Kết luận: Phác đồ chuẩn bị đại tràng dành cho nội soi không can thiệp đốt điện, sử dụng dung dịch lactulose đạt hiệu quả LSĐT cao với khả năng dung nạp và tuân thủ tốt ở trẻ em.

Nghiên cứu tình trạng suy dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan ở trẻ 6 tháng đến dưới 5 tuổi tại khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Phụ sản – Nhi Đà Nẵng
Ngô Thị Xuân Bích, Hoàng Thị Ái Nhi, Trần Thị Hoàng

Mục tiêu: Đánh giá tình trạng suy dinh dưỡng (SDD) ở trẻ đến khám tại Khoa Dinh dưỡng của bệnh viện và xác định các yếu tố liên quan đến tình trạng suy dinh dưỡng.

Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 320 trẻ từ 6 tháng đến dưới 5 tuổi từ tháng 3 đến tháng 7/2020 tại Bệnh viện Phụ sản-Nhi Đà Nẵng.

Kết quả: Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng chung là 22,8%, trong đó nhóm tuổi 6-11 tháng tuổi có tỷ lệ SDD nhẹ cân, thấp còi cao nhất. Tỷ lệ trẻ SDD theo các thể lần lượt là: SDD nhẹ cân 18,8%, SDD thấp còi 20,9%, SDD gầy còm 9,7%. Các yếu tố có liên quan đến SDD bao gồm trẻ sinh mổ, cân nặng lúc sinh < 2500 gam, mẹ có trình độ văn hóa thấp, bắt đầu cho trẻ ăn dặm sớm hoặc trễ, trẻ bị ép ăn là các yếu tố liên quan đến tăng tỷ lệ SDD ở trẻ từ 6 tháng đến dưới 5 tuổi.

Kết luận: Cần tăng cường công tác truyền thông giáo dục cho bà mẹ về tầm quan trọng của chăm sóc thai kỳ, hạn chế sinh mổ không đúng chỉ định, cho ăn bổ sung đúng thời gian và có phương pháp cho trẻ ăn phù hợp để làm giảm tỷ lệ SDD ở trẻ.

Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng viêm thận lupus class iii- iv ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương
Dương Thị Thanh Bình, Thái Thiên Nam, Nguyễn Thị Ngọc, Lương Thị Phượng, Nguyễn Thu Hương

Mục tiêu: Mô tả biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng, tổn thương thận ở trẻ mắc viêm thận lupus (LN) class III- IV.

Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang 60 trẻ chẩn đoán LN class III- IV tại Bệnh viện Nhi Trung ương từ 6/2019 – 7/2020.

Kết quả: Tuổi mắc bệnh TB 11,6 ± 2,3, nữ: 83,3%. Triệu chứng lâm sàng hay gặp: viêm đau khớp (75%), tổn thương da (67,8%), tràn dịch đa màng (63,5%), biểu hiện tăng huyết áp, đái máu gặp nhiều hơn trong LN class IV (p< 0,05). Đa số trẻ có giảm bổ thể, Anti- ds DNA dương tính. Lượng protein, albunmin máu TB giảm rõ rệt trên trẻ LN class IV (p< 0,05) với 75 % trẻ có protein niệu ngưỡng thận hư. 58% trẻ mắc hội chứng thận hư có thể kèm suy thận, điểm trung bình AI và CI (trên MBH) cao hơn ở nhóm trẻ mắc LN class VI (p< 0,05). 98,3% trẻ có điểm SLEDAI hoạt động mạnh > 10 điểm.

Kết luận: Trẻ mắc LN class III- IV hay gặp: tổn thương da, khớp, thận, bất thường xét nghiệm miễn dịch và điểm SLEDAI hoạt động mạnh. Nhóm class IV có tỷ lệ tăng huyết áp, đái máu, giảm albumin- protein máu, tỷ lệ mắc HCTH (+/- suy thận) và điểm trung bình CI, AI cao hơn hẳn LN class III ( p>0,05).

Đặc điểm lâm sàng và yếu tố liên quan đến độ nặng của bệnh màng trong tại Bệnh viện Phụ sản – Nhi Đà Nẵng
Đặng Thị Hoài Nam, Tràn Thị Hoàng

Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh màng trong; tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến mức độ nặng của bệnh.

Phương pháp: Mô tả cắt ngang, được thực hiện từ tháng 04/2018 đến tháng 09/2020 tại khoa Nhi Sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản – Nhi Đà Nẵng.

Kết quả: 104 trẻ được chẩn đoán bệnh màng trong với tỷ lệ trai 57,7% và gái 42,3%. Gần 80% trẻ có tuổi thai < 32 tuần và 74% có cân nặng lúc sinh < 1500 gam. Đa phần trẻ có bệnh màng trong khởi phát triệu chứng sớm trong giờ đầu (94,2%) với biểu hiện thở nhanh > 60 lần/phút (62,5%); rút lõm lồng ngực (53,8%); co kéo gian sườn (51,9%); thở rên (45,2%). Đặc điểm thương tổn độ IV trên phim X-quang phổi chiếm 35,6%. Tỉ lệ bệnh màng trong nặng cần bơm surfactant là 62,5%. Nhóm tuổi thai < 28 tuần có nguy cơ bệnh màng trong nặng cao nhất với OR = 8,6; nguy cơ nhóm trẻ 28 – < 32 tuần với OR = 8,1. Trẻ được dự phòng dexamethasone trước sinh đủ liều có nguy cơ bệnh màng trong nặng thấp hơn so với nhóm chưa được dùng hoặc dùng chưa đủ liều với OR lần lượt 3,4 và 3,2. Ngoài ra, hồi sức với bóp bóng mặt nạ hoặc đặt nội khí quản, hình ảnh thương tổn độ III – IV trên X quang phổi có nguy cơ OR = 3,8.

Kết luận: Chăm sóc trước sinh cần được cải thiện để hạn chế sinh non, corticoid cần được chỉ định kịp thời cho những sản phụ dọa sinh non dưới 34 tuần, đồng thời công tác hồi sức và chăm sóc trẻ sinh non cần được chú trọng ngay từ phòng sinh để phòng ngừa bệnh màng trong mức độ nặng.

Thực trạng triển khai bệnh án điện tử tại Trung tâm Quốc tế, Bệnh viện Nhi Trung ương, năm 2021
Nguyễn Thị Bích Liên, Nguyễn Thế Vinh, Nguyễn Thùy Linh, Trần Minh Điển, Lê Xuân Ngọc

Mục tiêu: Đánh giá thực trạng triển khai hồ sơ bệnh án điện tử tại Trung tâm Quốc tế – Bệnh viện Nhi Trung ương, năm 2021 nhằm nhân rộng triển khai toàn bệnh viện.

Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang, định lượng kết hợp định tính.

Kết quả: Đã thực hiện lập cập nhật hồ sơ bệnh án điện tử; lưu trữ hồ sơ bệnh án điện tử; sử dụng và khai thác hồ sơ bệnh án điện tử và quy định về phần mềm hồ sơ bệnh án điện tử đảm bảo đáp ứng thông tư 46/2018/TT-BYT.

Kết luận: Việc triển khai rộng rãi bệnh án điện tử tại bệnh viện cần sự chỉ đạo quyết liệt hơn nữa từ Ban lãnh đạo bệnh viện: Đầu tư hạ tầng, trang thiết bị CNTT, chuẩn hóa các quy trình quản trị, khám, chữa bệnh, hoàn thiện phần mềm bệnh án điện tử và các ứng dụng hỗ trợ, nâng cao ý thức cán bộ nhân viên y tế và tăng cường đào tạo người sử dụng về Bệnh án điện tử nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân tại bệnh viện và đáp ứng mục tiêu chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Y tế về chuyển đổi số y tế.