20+ Bài thuốc hữu ích mà Ngũ vị tử mang lạ
20+ Bài thuốc hữu ích mà Ngũ vị tử mang lạ
Ngũ vị tử là một trong những vị thuốc có công dụng tuyệt vời, được Y học cổ truyền sử dụng trong nhiều phương thuốc chữa bệnh khác nhau. Cách dùng ngũ vị tử khá đơn giản tuy nhiên không phải ai cũng biết cách sử dụng vị thuốc này.
Vậy công dụng cũng như cách dùng vị thuốc này như thế nào? Cây thuốc dân gian sẽ cùng bạn tìm hiểu qua bài viết này nhé!
Ngũ vị tử là gì?
Cây ngũ vị tử
1, Đặc điểm hình thái
Ngũ vị tử là cây thân thảo, dạng cây leo có chiều dài khoảng 3m, lá hình tròn, chiều dài từ 9 đến 12cm. Hoa màu vàng, có từ 9 đến 15 cánh. Quả ngũ vị tử có màu đỏ, đường kính khoảng 3cm và hạt tròn, màu vàng.
2, Phân bố
Ngũ vị tử phân bố chủ yếu ở Trung Quốc.
3, Bộ phận dùng
Quả chín của ngũ vị tử được Đông Y sử dụng như một vị thuốc.
4, Thu hái
Quả ngũ vị tử thường chín và được thu hái vào mùa thu.
5, Chế biến
Sau khi thu hái đem bỏ tạp chất và các quả hư hại, sau đó sấy hoặc phơi khô.
6, Bảo quản
Bảo quản ngũ vị tử không cần phải quá cầu kì, chỉ cần để nơi khô thoáng là được.
7, Thành phần hóa học
Thảo dược ngũ vị tử có chứa các thành phần hóa học sau: Beta-chamigrene, vitamin E, vitamin C, citral, tinh dầu, schizandrin, sesquiterpene, desoxy schisandrin,…
Vị thuốc ngũ vị tử
1, Tính vị
Vị chua, tính ấm (theo ghi chép của Trung Dược Học).
2, Qui kinh
Qui vào kinh Thận và Phế (phổi) (theo ghi chép của Trung Dược Học).
3, Tác dụng dược lý và chủ trị của ngũ vị tử
Theo y học hiện đại:
- Tác dụng điều trị nhiễm trùng gan
- Tăng nhãn trường và nhãn lực, đồng thời làm tăng độ nhận biết của xúc giác
- Nước sắc ngũ vị tử có khả năng tăng lượng dự trữ glucose và glycogen ở gan, đồng thời làm tăng lactic acid trong cơ thể.
- Ngũ vị tử còn giúp tăng cường hoạt động của phosphate và tăng mức độ hấp thu P32 ở vết vị trường.
- Trên thực nghiệm với chuột nhắt, nhận thấy thành phần Schizandrin có khả năng kích thích hệ thần kinh ngoại biên tiếp nhận nicotin và giải phóng choline.
- Tác dụng kích thích một số phần ở hệ thần kinh trung ương.
- Ngũ vị tử giúp kích thích hoạt động hô hấp thông qua tác động đến hệ thần kinh trung ương.
- Có tác dụng điều trị suy nhược, làm giảm các triệu chứng như chóng mặt, đau đầu, hồi hộp và rối loạn giấc ngủ.
Trong đông y:
- Tác dụng an thần, thu liễm phế khí, sáp trường, bổ thận, sinh tân chỉ khát,…
- Công dụng chữa di tinh, thường xuyên khát nước, ra mồ hôi trộm, suy nhược, hen suyễn, mất nước, miệng khô,…
Tác dụng của ngũ vị tử
1, Tác dụng điều trị suy nhược thần kinh, mệt mỏi, thường xuyên mất ngủ, đánh trống ngực, tim đập mạnh
Nguyên liệu:Ngũ vị tử, câu kỷ tử mỗi vị 30g, nhân sâm 10g và 500ml rượu.
Cách tiến hành: Đem các vị ngâm với rượu trong khoảng 7 ngày. Mỗi ngày uống 1 ly nhỏ (khoảng 20ml) trước khi đi ngủ.
2, Bài thuốc trị di mộng tinh ở nam giới
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 100g cùng hồ đào nhân 250g.
Cách tiến hành: Đem dược liệu ngũ vị tử ngâm trong nửa ngày cho mềm. Sau đó tách bỏ hạt, đem thịt sao với hồ đào nhân. Để nguội bớt và tán thành bột. Mỗi lần dùng 9g thuốc bột uống vùng hồ nước cơm hoặc nước sôi để nguội.
3, Bài thuốc chữa vã mồ hôi, thở gấp, kích ứng, khát nước, nhịp tim loạn, hồi hộp
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 10g với 1 quả tim lợn.
Cách tiến hành: Đem tim lợn rửa sạch, sau đó cho ngũ vị tử vào bên trong tim, đem buột chặt lại và hầm cho nhừ, ăn hết trong ngày.
4, Công dụng điều trị chứng khát và khô miệng do tân dịch không đủ
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 6g, đảng sâm và mạch đông mỗi thứ 12g.
Cách tiến hành: Sắc uống, mỗi ngày dùng 1 thang cho đến khi bệnh cải thiện thì ngừng.
5, Bài thuốc chữa thận dương hư gây yếu sinh lý
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 8g, phụ tử, long cốt và tang phiêu tiêu mỗi thứ 12g.
Cách tiến hành: Đem các vị sắc lấy nước uống, mỗ ngày dùng 1 thang.
6, Tác dụng giúp bồi bổ cơ thể, giúp trị chứng ra mồ hôi nhiều
Nguyên liệu: Ngũ vị tử, bạch truật, mẫu lệ, nhân sâm, ma hoàng căn mỗi thứ 63g, bán hạ khúc và bán tử nhân mỗi thứ 125g và 30 quả đại táo.
Cách tiến hành: Để riêng đại táo, các vị thuốc còn lại trộn đều và nghiền thành bột. Sau đó dùng đại táo nấu nhừ, bỏ hạt và nghiền nát. Đem bột thuốc nhào với thịt đại táo, làm thành viên bằng hạt ngô đồng. Mỗi lần uống khoảng 20 viên, dùng 2 lần/ ngày.
7, Bài thuốc trị viêm gan mãn tính
Nguyên liệu: Ngũ vị tử sao vàng.
Cách tiến hành: Đem dược liệu tán bột mịn, mỗi lần dùng khoảng 3g uống cùng nước sôi để nguội/ nước cơm. Ngày dùng 3 lần, mỗi đợt kéo dài 30 ngày.
8, Công dụng điều trị thận hư gây đau thắt lưng, cứng xương sống và nước tiểu trắng đục
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 100g.
Cách tiến hành: Đem dược liệu sấy khô, sau đó tán nhỏ và vo thành viên (viên to bằng hạt đậu xanh). Mỗi lần sử dụng 30 viên uống cùng với giấm.
9, Bài thuốc chữa người già bị khí suyễn
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 5g, mạch môn 16g, sa sâm bắc 12g, ngưu tất 16g.
Cách tiến hành: Đem sắc uống, ngày dùng 1 thang.
10, Tác dụng điều trị ho do suyễn
Nguyên liệu: Ngũ vị tử và phèn phi và ngũ vị tử bằng lượng nhau.
Cách tiến hành: Đem các vị tán bột, mỗi lần dùng 12g chấm với phổi lợn.
11, Bài thuốc chữa chứng mồ hôi trộm
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 63g, bán hạ khúc 125g, nhân sâm 63g, bách truật 63g, đại táo 30 quả, bá tử nhân 125g, mẫu lệ 63g, ma hoàng căn 63g.
Cách tiến hành: Đại táo đem bỏ hạt và nấu nhừ. Các vị còn lại nghiền thành bột mịn, đem trộn và nhào với thịt đại táo, làm thành viên. Mỗi viên to bằng hạt ngô đồng, mỗi lần dùng 20 đến 30 viên, ngày dùng 2 lần.
12, Công dụng giúp điều trị hoạt tinh và thận hư
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 6g, mạch đông 12g, đảng sâm 12g với ngũ vị tử 6g
Cách tiến hành: đem sắc uống ngày 1 thang cho đến khi khỏi thì ngừng.
13, Điều trị suy nhược thần kinh
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 30g, nhân sâm 10 đến 20g, câu kỷ tử 30g, rượu 500ml.
Cách tiến hành: Đem các vị ngâm với rượu trong vòng 7 ngày. Mỗi ngày dùng từ 15 đến 20ml, uống trước khi ngủ.
14, Bài thuốc trị háo suyễn nặng
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 30 đến 50g, địa long 9 đến 12g, ngư tinh thảo 30 đến 80g.
Cách tiến hành: Đem các vị ngâm nước trong khoảng 4 giờ. Sau đó đem sắc với lửa nhỏ, sắc 2 lần, còn lại khoảng 250ml, chia thành 2 lần dùng và uống hết trong ngày.
15, Bài thuốc trị phế thận âm hư do cảm hàn
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 5g, đảng sâm, tang phiêu tiêu và mạch đông, mỗi thứ 30g.
Cách tiến hành: Tất cả các vị trên đem sắc nước uống.
16, Bài thuốc trị chứng ho do cảm hàn
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 4g, ma hoàng 8g, bán hạ 8g, bạch thược 12g, chích thảo 6g, quế chi 6g, tế tân 4g, can khương 8g.
Cách tiến hành: Đem tất cả nguyên liệu trên đi sắc uống. Chia thành 3 lần dùng và uống hết trong ngày.
17, Bài thuốc trị ho lâu ngày không khỏi
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 80g cùng túc xác tẩm với đường sao vàng 20g.
Cách tiến hành: Đem 2 vị tán thành bột rồi luyện với mạch nha làm viên to bằng quả táo. Mỗi lần ngậm 1 viên cho đỡ ho.
18, Bài thuốc trị ho có đờm gây khó thở
Nguyên liệu: Ngũ vị tử và bạch phàn mỗi loại 6g.
Cách tiến hành: Đem tán hai vị trên thành bột mịn, sau đó dùng phổi lợn nướng chín chấm bọt thuốc ăn và uống cùng nước ấm.
19, Bài thuốc trị thận hư và liệt dương
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 600g
Cách tiến hành: Ngũ vị tử đem tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 4g uống, ngày 3 lần. Khi uống bài thuốc này, cần kiêng thịt lợn, tỏi, giấm và cá.
20, Bài thuốc trị cảm năng, mệt khát nước
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 5g, mạch môn và nhân sâm mỗi loại 10g.
Cách tiến hành: Đem tất cả những nguyên liệu trên đem sắc uống đến khi khỏi thì ngừng.
21, Bài thuốc trị tỳ thận hư hàn gây tiêu chảy
Nguyên liệu: Ngũ vị tử 6 đến 8g, nhục đấu khấu 8g, ngô thù du 4g, bổ cốt chỉ 16g.
Cách tiến hành: Đem các vị tán thành bột mịn rồi trộn với nước đại táo và gừng tươi. Mỗi lần dùng 6 đến 12g uống với nước muối ấm, nên dùng trước khi đi ngủ.
Lưu ý khi dùng vị thuốc ngũ vị tử
Khi sử dụng bài thuốc từ ngũ vị tử, bạn cần chú ý những thông tin quan trọng sau:
- Nhiệt thịnh, mới phát ban và ho trong giai đoạn đầu không nên dùng.
- Bệnh nhân bên ngoài có biểu tà, bên trong có thực nhiệt không nên dùng.
- Người bị viêm khí phế quản mới phát sốt và ho không nên dùng.
- Ngũ vị tử có khả năng co bóp tử cung, vì vậy nên tránh dùng cho phụ nữ mang thai.
- Dược liệu làm tăng tiết dịch vị dạ dày, do đó có thể làm nghiêm trọng các triệu chứng của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng.
- Ngũ vị tử có khả năng tương tác với một số loại thuốc như thuốc chống đông máu warfarin, Tacrolimus, thuốc chuyển hóa qua gan,…
- Khi dùng dược liệu này, bạn có thể gặp phải một số tác dụng như đau dạ dày, lười ăn, phát ban da, ợ nóng,…
Mua ngũ vị tử ở đâu?
Ngũ vị tử hiện nay có bán tại rất nhiều các nhà thuốc Đông y trên cả nước. Tuy nhiên cũng không thiếu những sản phẩm ngũ vị tử nhái, cơ sở làm ăn chạy theo lợi nhuận, không quan tâm đến sức khỏe người sử dụng trên thị trường.
Mua ngũ vị tử ở đâu
Chính vì vậy mà bạn cần chọn cho mình những cơ sở sản xuất và phân phối ngũ vị tử tốt và uy tín nhất để có thể tìm cho mình một vị thuốc hiệu quả, có ích cho sức khỏe của bạn.
Ngũ vị tử là dược liệu quý, có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý trong cơ thể. Tuy nhiên việc áp dụng tùy tiện các bài thuốc từ dược liệu này có thể gây ra một số tác dụng ngoại ý. Vì vậy Cây thuốc dân gian khuyên bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiến hành bất cứ phương pháp nào.
NHAP “TU KHOA” BAN CAN TIM KIEM: