Ảnh hưởng của mức độ hòa hợp HLA lên chức năng thận ghép sau ghép 18 tháng

Các kết quả ghép thận gần đây nhận thấy vai trò của hòa hợp kháng nguyên HLA chỉ ảnh hưởng ít đến kết quả ghép thận, đặc biệt là từ giai đoạn có sử dụng Cyclosporin. Nghiên cứu nhằm đánh giá tình trạng chức năng thận sau ghép 18 tháng ở những bệnh nhân được ghép thận từ người cho sống hoặc chết não có mức độ hòa hợp HLA khác nhau. Kết quả sau ghép 6 tháng, 12 tháng, 18 tháng cho thấy Creatinin
máu ở các nhóm bệnh nhân có hòa hợp kháng nguyên class I không khác biệt có ý nghĩa so với Creatinin máu ở nhóm bệnh nhân có hòa hợp cả class I và II (tương ứng là 133,6 + 22,9 so với 120,8 + 25,6; 132,0 + 20,9 so với 129,2 + 49,3; và 131,3 + 20,2 so với 182,4 + 243,5 5ụmol/l; p>0,05). Ta có kết luận là: Chưa có khác biệt về tình trạng chức năng thận ghép ở bệnh nhân nhận thận có mức độ hòa hợp HLA khác nhau sau ghép 18 tháng.
Sự hòa hợp HLA là một trong những yêu cầu trong ghép thận để đảm bảo chức năng tạng ghép được bảo tổn dài hạn. Trước đây, kháng nguyên HLA tương thích là điều kiện để thực hiện cấy ghép. Tuy nhiên, với tình trạng khan hiếm tạng hiện nay, người ta đã phải thực hiện ghép thận cho những người không có tương thích HLA. Với sự ra đời của các thuốc ức chế miễn dịch mới, kết quả ghép thận ngày càng được cải thiện. Nhiều nhóm tác giả nghiên cứu nhận thấy kết quả ghép thận ở nhóm bệnh nhân có HLA không tương thích cũng đạt mức tương tự như ở nhóm bệnh nhân có HLA tương thích.
Vai trò ban đầu của các phân tử HLA là trình diện những peptid của tác nhân gây bệnh cho tế bào lympho T. Các tế bào T nhận biết và phân biệt được những peptid của mình với peptid lạ. Phân tử HLA hạn chế đáp ứng của tế bào T khi phân biệt được cái “của mình”, nhưng lại làm tăng đáp ứng chống lại vật lạ, và đây là rào cản lớn nhất đối với việc ghép tạng khiến người ta phải yêu cầu đến sự hòa hợp HLA.
Ca ghép thận từ người cho sống đầu tiên thành công trên một cặp anh em sinh đôi cùng trứng với sự hòa hợp đủ 6 locus HLA kinh điển mở ra một vấn đề mới trong lịch sử ngành ghép thận, đó là sự hòa hợp mô. Từ đó người ta đã tiến hành nhiều nghiên cứu để chứng tỏ có mối tương quan chặt chẽ giữa mức độ hòa hợp HLA với sự sống sót của thận ghép. Các tác giả đã nhận thấy kết quả tốt nhất khi không có sự không tương thích về HLA-A, HLA-B và HLA-DR, tiếp đó là khi chỉ có một sự không tương thích về HLA-A và/hoặc HLA-B mà không có sự không tương thích ở HLA-DR. Các nghiên cứu của châu Âu xem xét lại kết quả ghép thận trong vòng 2 thập niên từ 1985 đến 2004 nhận thấy có sự liên quan rõ rệt giữa số lượng các kháng nguyên HLA không tương thích với tỷ lệ sống sót của tạng ghép cũng như với số đợt thải ghép.
Tuy nhiên, từ khi có các thuốc ức chế miễn dịch nhóm ức chế calcineurin ra đời và nhờ vào sự cải thiện kỹ thuật phẫu thuật, ảnh hưởng của sự hòa hợp HLA bị giảm sút. Hiện nay, nhiều trung tâm ghép tạng trên thế giới có thể thực hiện thành công việc ghép thận cho những trường hợp không hề có hòa hợp kháng nguyên HLA, thậm chí cho cả những người không cùng nhóm máu.
Ở Việt Nam, ghép thận vẫn còn là một trong những phương pháp điều trị thận suy có giá thành cao và khó thực hiện do rất hiếm nguồn tạng. Do vậy, việc bảo tồn chức năng thận ghép dài hạn là một trong những mong muốn hàng đầu của người bệnh và nhân viên y tế. Ngoài ra, việc giảm thiểu các tác dụng phụ do sử dụng thuốc ức chế miễn dịch dài hạn, giảm chi phí điều trị cũng là những vấn đề rất được quan tâm. Để có thể đạt được những mong đợi như vậy, sự hòa hợp HLA vẫn được xem là yếu tố quan trọng. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu đánh giá tình trạng chức năng thận sau ghép 2 năm ở những