ÁP DỤNG THANG ĐIỂM ROLAND MORRIS Ở BỆNH NHÂN ĐAU THẦN KINH TỌA DO THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM

ÁP DỤNG THANG ĐIỂM ROLAND MORRIS Ở BỆNH NHÂN ĐAU THẦN KINH TỌA DO THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM
Mai Văn Duy 1,, Trần Thị Tô Châu
Mục tiêu: Áp dụng thang điểm Roland Morris đánh giá mức độ đau và hạn chế vận động ở bệnh nhân đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm và khảo sát mối liên quan giữa thang điểm Roland Morris với hình ảnh tổn thương cột sống trên cộng hưởng từ và các đặc điểm lâm sàng khác. Đối tượng: 68 bệnh nhân điều trị nội trú tại Trung tâm Cơ xương khớp Bệnh viện Bạch Mai, trong thời gian từ tháng 11 năm 2021 đến tháng 07 năm 2022, có triệu chứng lâm sàng đau thần kinh tọa gợi ý do thoát vị đĩa đệm và được khẳng định bằng hình ảnh chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang. Bệnh nhân được khám lâm sàng, chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng, đánh giá mức độ hạn chế vận động bằng thang điểm Roland Morris gồm 24 câu hỏi. Kết quả: Điểm RMDQ trung bình là 16,94 ± 3,582, không gặp điểm RMDQ dưới 6 và trên 21. Số bệnh nhân có điểm RMDQ là 18 chiếm tỉ lệ cao nhất (20,6%).Sự khác biệt điểm RMDQ trung bình giữa nhóm có và không có dấu hiệu lâm sàng của đau thần kinh tọa trong hầu hết các dấu hiệu là có ý nghĩa thống kê với p<0,05. Điểm trung bình RMDQ theo số tầng đĩa đệm thoát vị không có sự khác biệt, p>0,05. Điểm trung bình RMDQ tăng khi mức độ hẹp ống sống tăng lên, p < 0,05. Kết luận:. Có thể sử dụng thang điểm Roland Morris đánh giá mức độ hạn chế vận động cột sống và sinh hoạt do tình tạng đau lưng ở bệnh nhân đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm.. Điểm trung bình của RMDQ có mối liên quan với mức độ hẹp ống sống.

Đau thần kinh tọa là thuật ngữY học chỉtình trạng  đau  nhức  xảy  ra  dọc  dây  thần  kinh  tọa. Các cơn đay lan rộng xuống khu vực cẳng chân, ngón chân là triệu chứng điển hình nhất đểphân biệt  bệnh  lí  này1.  Thoát  vịđĩa  đệm  do  những thay  đổi  thoái  hóa  liên  quan  đến  tuổi  tác,  và hiếm khi  chấn thương, là nguyên nhân phổbiến nhất. Hiện nay chụp cộng hưởng từcột sống thắt lưng được xem là một kĩ thuật có giá trịtrong hỗtrợchẩn đoán và định hướng điều  trịđau  thần kinh  tọa  do  khảnăng đánh giá chính xác mức độ, vịtrí, thểthoát vịđĩa đệm cũng như mức độhẹp ống  sống.  Trên  thếgiới, đau cột  sống  thắt lưng nói chung và đau thần  kinh  tọa  nói  riêng thường được theo dõi và đánh giá dựa  trên  các thang  điểm  lâm  sàng  như  Oswestry,  Quebec, SF36, Thang điểm Roland Morris  (RMDQ),… Tại Việt  Nam,  việc  sửdụng và đánh giá bệnh  nhân đau thần  kinh  tọa  dựa trên thang điểm  Roland Morris còn chưa phổbiến. Các nghiên cứu trong nước  sửdụng  RMDQ  áp  dụng  phần  lớn  trong đánh giá  cải  thiện  triệu  chứng  bệnh nhân trước và  sau  can  thiệp  ngoại  khoa.  Vì  vậy  chúng  tôi tiến hành nghiên cứu nhằm hai mục tiêu:1.  Áp  dụng thang điểm Roland Morris đánh giá  mức  độđau  và  hạn  chếvận  động ởbệnh nhân đau thần kinh tọa do thoát vịđĩa đệm2.Khảo  sát  mối  liên  quan  giữa thang điểm Roland  Morris  với  hình ảnh  tổn thương cột  sống trên  cộng hưởng  từvà các đặc điểm  lâm  sàng khác