Bài giảng ĐỘC HỌC CHẤT ĐỘC NHÓM LÂN HỮU CƠ

 Bài giảng

ĐỘC HỌC CHẤT ĐỘC NHÓM LÂN HỮU CƠ

PGS.TS Hoàng Công Minh 

 1. Khái niệm, đặc điểm, phân loại chất độc nhóm lân hữu cơ

Khái niệm: Chất độc lân hữu cơ (LHC) bao gồm các hợp chất phốt pho hữu cơ có tác dụng chủ yếu với hệ thống thần kinh và gây chết người. Nhóm lân hữu cơ có thể còn được gọi theo các cách khác nhau: chất phốt pho hữu cơ gọi theo cấu trúc hoá học, chất kháng cholinesterase theo cơ chế tác dụng.

          Hiện nay, CĐTK là loại chất độc hoá học gây chết người nguy hiểm nhất trong các loại vũ khí hoá học của các nước đế quốc. Các chất độc loại này đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của một chất độc quân sự với đặc điểm đó là:

          – Có độc tính cao, chỉ cần một lượng nhỏ chất độc tiếp xúc với cơ thể đã có thể gây chết người nhanh chóng.

          – Xâm nhập vào cơ thể bằng tất cả các đường: hô hấp, da – niêm mạc và đường tiêu hoá. Do vậy, để đề phòng nhiễm độc chất độc thần kinh cần phải sử dụng phương tiện bảo vệ đường hô hấp và cả các phương tiện bảo vệ da. 

          – Tính chất vật lý và hoá học của CĐTK cho phép sử dụng ở các dạng khác nhau: lỏng, hơi, sương và với nhiều mục đích chiến thuật: tấn công cũng như phòng ngự. CĐTK có thể được sử dụng bằng tất cả các loại phương tiện: bom, tên lửa, đạn pháo, mìn… và đặc biệt là vũ khí hai thành phần.

          – Từ công nghiệp sản xuất thuốc trừ sâu dùng cho nông nghiệp có thể chuyển sang sản xuất CĐTK dùng cho chiến tranh một cách tương đối thuận lợi.

          – Công tác dự phòng và điều trị nhiễm độc CĐTK gặp nhiều khó khăn vì khó phát hiện, chẩn đoán sớm, triệu chứng nhiễm độc xuất hiện rất nhanh và tử vong trong thời gian ngắn nếu không cứu chữa kịp thời.

          Phân loại:

          – Chất độc LHC dùng trong quân sự (nhóm chất độc thần kinh (CĐTK) như sarin, soman, VX,…)

          – Chất độc LHC dùng làm HCBVTV.

Chất độc LHC dùng làm hoá chất bảo vệ thực vật (HCBVTV) có rất nhiều loại có tác dụng diệt sâu bọ và diệt cỏ dại. Từ năm 1942 đến nay có tới trên 50.000 chất mới được tổng hợp. Trong đó, có khoảng 50 chất được dùng để diệt