BƯỚC ĐẦU ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP PCR-SSO ĐỂ XÁC ĐỊNH KHÁNG NGUYÊN BẠCH CẦU Ở NGƯỜI (HLA) TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY
BƯỚC ĐẦU ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP PCR-SSO ĐỂ XÁC ĐỊNH KHÁNG NGUYÊN BẠCH CẦU Ở NGƯỜI (HLA) TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY
Nguyễn Trường Sơn , Trần Văn Bảo , Phạm Thị Hổng Ngọc**, Huỳnh thị Thanh Hà**, Đỗ Thị Ngọc Thảo**, Trần Thị Mỹ Duyên**, Phạm Lê Nhật Minh**
TÓM TẮT
Mở đầu: Hiện nay có nhiều phương pháp đểxác định HLA, nhưng phương pháp dựa trên sinh học phân tử là hiện đại, chính xác.
Phương pháp: Từ 9/2010 Trung tâm truyền máu Bệnh viện Chợ Rẫy triển khai kỹ thuật HLA (Human Leucocyte Antigen) bằng phương pháp PCR-SSO (Polymerase Chain Reaction – Sequence-specific Oligonucleotide Probes).
Kết quả: Kết quả khảo sát trên 24 người, xác định có 49 kiểu hình HLA-A, 38 kiểu hình HLA-B, 45 kiểu hình HLA -DRB1, 45 kiểu hình HLA -DQA1 và 47 kiểu hình HLA -DQB1. Chiếm tỷ lệ cao trong sô’các kiểu hình HLA lần lượt như sau: HLA-A*11 với 27,27 %, HLA-A*2 với 22,72 %, HLA-A*24 với 11,36 %, HLA- B*07, HLA-B*15 với 18,43%, HLA-DRB1*12 với 28,89%, HLA-DRB1*15 với 17,78%, HLA-DRB1*04 và HLA-DRB1*14 cùng 13,34%, HLA-DQA1*01 với 46,66%, HLA-DQA1*06 với 26,67%, HLA-DQB1*03 với 51,06% và HLA-DQB1*05 với 38,30%.
Kết luận: Việc triển khai kỹ thuật xác định HLA bằng phương pháp SSO có nhiều tiện ích trong công tác chẩn đoán trước ghép tạng, chọn lựa người cho tổ chức, đặc biệt đây là phương pháp nhanh chóng, chính xác và đặc hiệu cho các kiểu hình HLA.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Năm 1936 Peter Gorer khi nghiên cứu về thải loại ghép trên các dòng chuột thuần chủng đã đi đến sự kết luận sự thải ghép là do đáp ứng miễn dịch đối với sự khác biệt về kháng nguyên tổ chức. Sau đó, Jaen Dausset khi nghiên cứu về nhóm bạch cầu ở người đã xác định được kháng nguyên bạch cầu có liên quan đến việc thải loại ghép và đặt tên là nhóm tổ chức mà ngày nay thống nhất là HLA (Human Leucocyte Antigen)*2’3!
Do tính đa dạng của phân tử nhóm phù hợp mô nên việc định nhóm không phải đơn giản như định các nhóm máu.. Ngày nay, nhiều kỹ thuật định nhóm HLA đã được áp dụng. Với kỹ thuậtviđộctếbào lympho
(microlymphotoxicity), người ta dùng các kháng thể đơn đặc hiệu với nhóm HLA và cho thyêm vào đó bổ thể. Các tế’ bào có mang kháng nguyên HLA tương ứng với kháng thể đặc hiệu và với sự hiện diện của bổ thể, tế’ bào sẽ bị gây độc và chết. Từ đó, ta có thể suy ra tế’ bào có mang nhóm kháng nguyên nào. Các kỹ thuật huyết thanh chỉ dùng tốt cho định nhóm HLA lớp I và dưới nhóm DR của lớp II, còn khó khăn hơn với DP và DQ(35).
Ngày nay, kỹ thuật sinh học phân tử ngày càng được áp dụng rộng rãi. Phân tích trình tự axit nhân cuả các kỹ thuật phản ứng chuỗi đặc hiệu kháng nguyên phù hợp mô HLA. Kỹ thuật thông thường hiện nay là khuếch đại vùng đặc hiệu cho phân tử HLA với kỹ thuật phản ứng chuỗi polymerase (PCR). Sản phẩm này sau khi được lai ghép với các cặp mồi đặc hiệu sẽ cho các biến thể allele. Các kỹ thuật này cho phép phân ra nhiều biến thể hơn là kỹ thuật huyết thanh(4).
Từ tháng 9/2010 đến nay, Bệnh viện Chợ Rẫy triển khai kỹ thuật xác định HLA bằng phương pháp PCR-SSO (Polymerase Chain Reaction – Sequence- specific Oligonucleotide Probes).
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất