Bước đầu đánh giá các yếu tố liên quan đến giảm chức năng bàn tay bên liệt ở bệnh nhân tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não là một trong những bênh khiến bênh nhân phải nằm viên lâu nhất, mất khả năng lao động nhiều nhất, gây hao tổn cho xã hội và gia đình nặng nhất. Tai biến mạch máu não để lại các di chứng gây phiền phức cho bênh nhân, trong đó di chứng bàn tay là rất thường gặp. Do đó, việc phục hổi tối đa các chức năng của bàn tay bên liêt là một nhu cầu cấp thiết đối với bênh nhân bị liêt nửa người do tai biến mạch máu não.
So với phục hổi chức năng chân bên liêt thì để phục hổi chức năng bàn tay, bênh nhân thường mất nhiều thời gian và sự kiên trì tập luyên hơn. Mặc dù sự thay đổi chức năng bàn tay thường gặp trên lâm sàng, nhưng vì tâm lý của bênh nhân và gia đình thường chú trọng vào viêc phục hổi chân liêt để có thể di chuyển được nên viêc hổi phục tay liêt thường hay bị lãng quên, hoặc có để ý nhưng chưa được đầy đủ. Chính vì vậy, viêc phát hiên kịp thời và tiên lượng được những thay đổi chức năng bàn tay là rất quan trọng để xây dựng được chương trình phục hổi chức năng bàn tay tốt nhất.
Để góp phần tiên lượng phục hổi chức năng bàn tay cho bênh nhân, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Bước đầu đánh giá các yếu tố liên quan đến giảm chức năng bàn tay liệt ở bệnh nhân tai biến mạch máu não”để quan sát tình hình giảm chức năng bàn tay liêt ở bênh nhân tai biến mạch máu não và đánh giá mối liên quan với các yếu tố (tuổi, giới, tay thuận, loại tổn thương, vị trí và mức độ tổn thương).
II.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu
2.1.    Đối tượng: Nghiên cứu 80 bênh nhân liêt nửa người do tai biến mạch máu não có giảm chức năng bàn tay bên liêt bênh nhân liêt nửa người do tai biến mạch máu não đã được khám, chẩn
đoán xác định và điều trị tại Khoa thần kinh và Trung tâm phục hổi chức năng Bênh viên Bạch Mai từ tháng 9/2008 đến tháng 2/2009 với các tiêu chí sau:
–    Bênh nhân từ 16 đến 80 tuổi.
–    Bênh nhân liêt nửa người do tai biến mạch máu não lần đầu tiên.
–    Bênh nhân không ở giai đoạn cấp.
–    Không lấy những bênh nhân có các rối loạn về ngôn ngữ, thị giác, nhận thức, cảm giác… ở mức không giao tiếp và hợp tác được; bênh nhân có bênh khớp cổ tay, bàn ngón tay, hoặc chấn thương khớp cổ tay, bàn ngón tay trước khi bị tai biến mạch máu não; bênh nhân có bênh lý ảnh hưởng đến thao tác tay (Parkinson, …) và bênh nhân bị liêt nửa người do các nguyên nhân khác (chấn thương sọ não, viêm màng não, u não, di chứng bại não)
2.2.    Phương pháp: Nghiên cứu ngang, mô tả.
–    Đánh giá mức độ tổn thương chức năng bàn tay bên liêt dựa vào bảng đánh giá vận động bênh nhân tai biến mạch máu não (Carr J.H và Shepherd R.B.) từ mức 0 (chức năng kém nhất) đến mức 6 (chức năng tốt nhất) [5].
–    Xác định yếu tố liên quan
a.    Tuổi, giới, tay thuận, bên liệt.
b.    Xấc định tổn thương não:
–    Xác định loại tổn thương não là chảy    máu não hay nhổi máu não dựa vào phân loại    chẩn    đoán
của đơn vị nghiên cứu tai biến mạch máu não khoa thần kinh Bênh viên Bạch Mai [3].
–    Xác định kích thước tổn thương não.
–    Xác định vị trí tổn thương theo phân    loại giải phẫu của đơn vị chẩn đoán hình ảnh    Bênh viên
Bạch Mai: đánh giá các vùng tổn thương sau
Vỏ não: thuỳ trán, vùng thái dương đỉnh Dưới vỏ não: đổi thị, bao trong.