Bước đầu nghiên cứu chẩn đoán trước sinh nhóm máu rhd phôi thai qua phân tích adn phôi thai tự do trong huyết tương máu mẹ.

Đặt vấn đề: Xác định nhóm máu RhD của phôi thai bằng biện pháp không can thiệp rất có giá trị để điều trị cho những phụ nữ mang thai có nhóm máu Rh âm. Những nghiên cứu gần đây đã cho thấy sự xuất hiện của ADN phôi thai trong huyết tương máu mẹ, mở ra khả năng chẩn đoán nhóm máu RhD của phôi thai bằng biện pháp không can thiệp [4]. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu được tiến hành trên 4 phụ nữ có nhóm máu Rh âm, gồm 1 phụ nữ mang thai tuần thứ 8 và 3 phụ nữ không mang thai. ADN tự do trong máu mẹ được tách chiết và nhân lên bằng kỹ thuật PCR với mồi đặc hiệu cho gen RhD. Chẩn đoán bằng huyết thanh nhóm máu Rh cũng được tiến hành đồng thời. Kết quả và bàn luận: Trong số các mẫu máu từ 4 phụ nữ có nhóm máu Rh âm, mẫu máu của phụ nữ mang thai tuần thứ 8 được xác định là có chứa gen RhD, các mẫu máu còn lại được xác định là không chứa gen RhD. Kết luận: Chẩn đoán trước sinh nhóm máu RhD bằng biện pháp không can thiệp có thể thực hiện được và có ứng dụng lâm sàng.
*Từ khoá: RhD, AND phôi thai tự do, chẩn đoán trước sinh
1.    Đặt vấn đề:
Hệ thống nhóm máu Rh có liên quan đến bệnh lý tan huyết ở trẻ sơ sinh [1,2] hoặc truyền máu trong lâm sàng [7]. Sự không hoà hợp nhóm máu Rh giữa mẹ và thai nhi, cụ thể là mẹ có nhóm máu Rh âm và con có nhóm máu Rh dương. Từ lần mang thai thứ 2, thai nhi có nguy cơ bị sảy, chết lưu, trẻ sơ sinh bị vàng da tan huyết, ứ nước ở não,… [2].Việc xác định sớm nhóm máu Rh của thai nhi ngay từ lần mang thai đầu tiên có thể giúp cho việc chỉ định dùng Rhogam để dự phòng những biến chứng có thể xảy ra [3,5,6].
Từ những lý do trên, chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu này nhằm các mục đích sau:
–    Tách chiết ADN phôi thai tự do trong huyết thanh máu mẹ.
–     Chẩn đoán nhóm máu Rh bằng kỹ thuật PCR qua phân tích ADN phôi thai tách chiết được.
2.    Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Thu gom và chuẩn bị mẫu: Máu ngoại vi của 4 phụ nữ có nhóm máu RhD âm, mỗi mẫu 5 ml. 5 trường hợp phụ nữ có nhóm máu RhD dương được lấy làm mẫu chứng. Mẫu máu được lấy vào ống đựng mẫu có chất chống đông EDTA. Mẫu máu được ly tâm với tốc độc 1600 vòng/phút/10 phút, huyết tương được tách ra và bảo quản ở -80oC cho tới khi phân tích.
Tách chiết ADN phôi thai: ADN phôi thai được tách chiết từ huyết tương máu mẹ bằng kit tách máu của QIAGEN BLOOD KIT theo quy trình của nhà sản xuất có cải biên [8].
Kỹ thuật PCR: Gen RhD được khuyếch đại nhờ mồi đặc hiệu sau:
RhDF: 5’-AAAGGGGTGGGTAGGGAATA-3’ và
RhDR: 5’-AGGTAGGGGCTGGACAGAA-3’
Phản ứng PCR được thực hiện trên máy nhân    gen    ABI 9800 FAST.    Thành
phần của phản ứng bao gồm: dNTP 0.2    mM;    Buffer    1X;    MgCl2    5mM;    RhDF
0,2pM; RhDR 0,2pM. Chu trình nhiệt được tiến hành theo các bước sau:
1 chu kỳ:    94oC x 4 phút
30 chu kỳ:
94oC x 1 phút 54oC x 1 phút 72oC x 1 phút 1 chu kỳ:    4oC x
Sản phẩm PCR được điện di trên gen Agarose và phân tích xác định băng đặc hiệu với đoạn gen được nhân lên