Trong cơ thể con người, gan là cơ quan lớn nhất, đảm nhiêm nhiều chức năng quan trọng và phức tạp. Gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình khử độc và chuyển hoá các chất, cơ quan chính biên đổi các chất độc nôi hoặc ngoại sinh thành các chất không độc để đào thải ra ngoài [17].
Ở Viêt Nam, bênh gan mạt, trong đó có viêm gan là một trong những nhóm bênh phổ biên, chiêm 29,9% tổng số các bênh lý trên lâm sàng [5], [22]. Nguyên nhân gây viêm gan thường gặp là do nhiễm độc thuốc hoặc hóa chất, do vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng, đặc biêt hay gặp nhất là viêm gan do virus mà hâu quả để lại thường nặng nề: viêm gan mạn, xơ gan, ung thư gan, thâm chí ảnh hưởng đến sức khoẻ các thế hê sau [4].
Viêc điều trị bênh lý về gan hiên nay còn gặp nhiều khó khăn, chỉ một số ít trường hợp được điều trị bằng thuốc đặc hiêu theo nguyên nhân, còn trong đa số trường hợp chủ yếu là nghỉ ngơi hợp lý, chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, dùng các thuốc để bảo vê tế bào gan, phục hổi tổn thương gan. Hiên nay, có một số thuốc có tác dụng bảo vê gan tương đối tốt đã được dùng trong lâm sàng như: silymarin (Legalon), biphenyl dimethyl dicarboxylat (BDD, Fortex, Nissel) nhưng chủ yếu là sản phẩm nhâp ngoại, giá thành cao so với thu nhâp của đa số người dân.
Chế phẩm AH là bài thuốc được thiết kế dựa theo lý luân Y học cổ truyền trị chứng hoàng đản lấy thanh nhiêt lợi thấp là phép cơ bản, coi trọng điều lý khí huyết, kiên tỳ vị.
Thành phần của chế phẩm AH gổm 12 vị, trong đó có nhiều vị đã được dùng để điều trị bênh gan mạt như: nhân trần [1], [2], [14], [16] chàm tía [18], đương quy [11], cam thảo [11]. Đây là những vị thuốc thông thường, dễ kiếm, giá thành không cao, phù hợp với điều kiên kinh tế của đa số người bênh khi phải điều trị lâu dài.
Để có cơ sở khoa học tiến tới viêc có thể sử dụng chế phẩm AH để điều trị một số bênh gan trên lâm sàng, chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu này nhằm 2 mục tiêu sau:
1) Đánh giá tác dụng bảo vệ gan của chế phẩm AH trên chuột nhắt trắng thông qua hai mô hình gây viêm gan cấp bằng carbon tetraclorid và paracetamol.
2) Xác định độc tính cấp của chế’phẩm AH.
I. TỔNG QUAN
MỤC LỤC
Đặt vấn đề 1
I. Tổng quan tài liệu 2
1.1. Những tổn thương gan thường gặp: 2
1.1.1. Nhiễm độc cấp 2
1.1.2. Nhiễm độc mạn 2
1.1.3. Viêm gan virus 2
1.2. Các thuốc bảo vệ gan 3
1.3. Một số thuốc và bài thuốc y học cổ truyền đã được nghiên cứu
điều trị bệnh gan mật 4
1.4. Giới thiệu bài thuốc nghiên cứu 5
II. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 9
2.1. Nguyên liệu nghiên cứu 9
2.2. Động vật nghiên cứu 9
2.3. Phương pháp nghiên cứu 9
2.3.1. Nghiên cứu tác dụng bảo vê gan của chế phẩm AH 8
2.3.2. Nghiên cứu độc tính cấp 10
2.4. Xử lý số liệu 10
III. Kết quả nghiên cứu 12
3.1. Tác dụng bảo vệ gan của chế phẩm AH trên mô hình gây viêm gan
thực nghiệm 12
3.1.1. Tác dụng bảo vê gan của chế’ phẩm AH trên mô hình gây viêm
gan thực nghiêm bằng carbon tetraclorid 11
3.1.2. Tác dụng bảo vê gan của chế’ phẩm AH trên mô hình gây viêm
gan thực nghiêm bằng paracetamol 17
3.2. Nghiên cứu độc tính cấp 22
Chương 4: Bàn luận 24
4.1. Bàn luận về tác dụng bảo vệ gan của chế phẩm AH 23
4.1.1. Tác dụng bảo vê gan của chế’’ phẩm AH trên mô hình gây tổn
thương bằng carbon tetraclorid 23
4.12. Tác dụng bảo vê gan của chế’ phẩm AH trên mô hình gây tổn thương bằng paracetamol 25
4.1.3. Tác dụng chống oxy hóa in vivo của chế’ phẩm AH 27
4.3. Bàn luận về độc tính cấp 29
Kết luận 30
Tài liệu tham khảo