CÁC ĐẶC ĐIỂM CÓ GIÁ TRỊ TIÊN LƯỢNG TRONG CARCINÔM TẾ BÀO GAN
Carcinôm tế bào gan (HCC) là loại ung thư nguyên phát thường gặp nhất ở gan. Ung thư gan thường có tiên lượng xấu, tỷ lệ sống 5 năm từ 30 – 50%(13).
Tiên lượng của bệnh nhân HCC phụ thuộc chính vào việc điều trị (khả năng phẫu thuật cắt bỏ khối u hay ghép gan). Tiên lượng của bệnh nhân cũng phụ thuộc vào các yếu tố – liên quan đến khối u như kích thước, vị trí, xâm lấn mạch máu,…chức năng gan và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Nếu giả sử khối u được điều trị tốt, có hai câu hỏi tiếp theo được đặt ra: “Quá trình sống trong tương lai của bệnh nhân sẽ ra sao?”, “Khi nào khối u tái phát?”. Dựa theo nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy chỉ có khoảng 20-25% bệnh nhân được phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn khối u. Tỉ lệ tái phát khoảng hơn 50% sau 5 năm cắt bỏ khối u. Tuy nhiên dù được điều trị triệt để hay không thì việc tiên lượng dựa trên các yếu tố liên quan đến khối u và chức năng gan của bệnh nhân cũng được nhiều nhà nghiên cứu đề nghị sử dụng nhất.
Điều trị và khả năng sống thêm của bệnh nhân phụ thuộc vào giai đoạn bệnh lúc được chẩn đoán và những đặc điểm giải phẫu bệnh của khối ung thư và chức năng phần gan còn lại. Việc tiên lượng tương đối chính xác thời gian sống còn là một trong những yêu cầu chính yếu trong điều trị ung thư nói chung và HCC nói
riêng(1,9,10,14,15,25).
Trước đây, các bệnh nhân carcinôm tế bào gan được đánh giá tiên lượng dựa vào nhiều yếu tố khác nhau qua hệ thống phân giai đoạn TNM và hệ thống phân độ mô học. Những nghiên cứu mới gần đây về sinh học ung thư đã
Lê Minh Huy, Hứa Thị Ngọc Hà, Nguyễn Sào Trung*
cho thấy nhiều yếu tố bệnh học, sinh học khác có liên quan đến tiên lượng của carcinôm tế bào gan. Các đặc điểm hình thái học của khối u, gồm cả đặc điểm đại thể và vi thể có liên quan rõ rệt với sự tái phát và thời gian sống thêm của bệnh nhân. Cùng với sự phát hiện các yếu tố bệnh học có thể dùng để tiên lượng, các dấu ấn sinh học cũng được sử dụng trong việc đánh giá khả năng sự tái phát và thời gian sống thêm của bệnh nhân. Rất nhiều yếu tố sinh học cho thấy có liên quan với carcinôm tế bào gan, có thể dùng để tiên lượng như c-erbB-2, uPA, PAI-I, VEGF, CDKN2, p53, H-ras, mdm-2, TGF, EGFR, bFGF, MMP-2, ICAM-h7’12’23),… Mặc dầu có rất nhiều yếu tố được nghiên cứu sử dụng để tiên lượng, nhưng chưa có yếu tố hình thái cũng như sinh học nào được sử dụng thường qui.
Tuổi
Tỉ lệ ung thư gan tăng theo tuổi. Tuổi trung bình có khác biệt tùy theo chủng tộc và vùng địa dư: từ 30-50 tuổi ở các nước Châu Phi, Đông Nam Á, 45 tuổi ở Việt Nam, 50-60 tuổi ở các nước Âu Mỹ. Lứa tuổi mắc bệnh cũng có sự tương phản rõ ràng: vùng có nguy cơ thấp, bệnh thường ở độ tuổi 60 đến 70 tuổi; vùng có nguy cơ cao bệnh thường gặp ở độ tuổi 30 đến 40 tuổi. Tuổi càng cao tiên lượng của bệnh nhân HCC càng kém, nhất là khi xảy ra trên những bệnh nhân có các bệnh như tim mạch, đái tháo đưòng,…,(320).
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất