các phương pháp Tán sỏi tiết niệu trong cơ thể
các phương pháp Tán sỏi tiết niệu trong cơ thể
ĐỖ TRƯỜNG THÀNH, TRỊNH HỒNG SƠN
ĐẶT VẤN ĐỀ
Tán sỏi trong cơ thể là phương pháp điều trị sỏi ít xâm lấn, đã phát triển vượt bậc trong 20 năm qua. Ngày nay ở các nước tiên tiến tỷ lệ phẫu thuật mổ mở chỉ chiếm 0,5 – 4% trong các phương pháp điều trị sỏi tiết niệu. Hiện tại có nhiều phương pháp tán sỏi ít xâm lấn như: tán sỏi qua đường niệu quản hoặc tán sỏi qua da và trên thị trường cũng có rất nhiều loại máy tán sỏi: các loại máy này khác nhau về tính năng tán sỏi, cách sử dụng và giá thành cũng khác nhau.
Về mặt cơ chế hoạt động có các loại máy tán: tán sỏi thủy điện lực, tán sỏi bằng sóng siêu âm, tán sỏi bằng hơi và tán sỏi bằng laser. Tất cả các loại máy tán này đều có hiệu quả khi tán với đầu tán lớn. Tuy nhiên khi sử dụng đầu tán nhỏ trong niệu quản thì hiệu quả tán của các loại máy này bị hạn chế rất nhiều. Một đầu tán sỏi lý tưởng bao gồm đủ các tiêu chuẩn: nhỏ gọn, có thể uốn được, có nhiều chức năng, hiệu quả với nhiều loại sỏi, có thể sử dụng nhiều lần, an toàn và rẻ tiền. Trên thực tế các phương pháp tán này đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, để chứng minh cho điều này chúng tôi tổng kết những kết quả của từng phương pháp tán sỏi riêng biệt, một số nghiên cứu so sánh gần đây nhất và giá thành của từng phương pháp tán sỏi.
CÁC PHƯƠNG PHÁP TÁN SỎI NỘI SOI
Các phương pháp tán sỏi nội soi bao gồm: tán sỏi bằng siêu âm, thủy điện lực, cơ học và phương pháp sử dụng năng lượng bằng laser. Dụng cụ tán được đưa vào kênh làm việc của ống soi niệu quản để làm vỡ sỏi thành những mảnh có thể lấy ra ngoài được. Các rọ lấy sỏi và các “ pince” gắp cũng được sử dụng trong quá trình tán sỏi để lấy mảnh sỏi ra ngoài.
1. Tán sỏi bằng siêu âm được sử dụng trong những ống nội soi cứng, chủ yếu trong tán sỏi thận qua da, ít được sử dụng đối với nội soi niệu quản.
2. Tán sỏi bằng thủy điện lực là phương pháp sử dụng nguồn năng lượng phát ra từ hai điện cực. Điện cực phát ra tia lửa điện làm nóng và bốc hơi phần nước xung quanh sỏi, các bóng hơi vỡ ra tạo năng lượng làm tan sỏi. Năng lượng này tỷ lệ với đường kính của đầu tán. Tán sỏi thủy điện lực có thể làm tổn thương tổ chức xung quanh, làm sỏi vỡ thành những mảnh lớn đặc biệt là sỏi calcium oxalate monohydrate.
3. Tán sỏi cơ học, đó là loại máy Lithoclast, là búa tán nhỏ tác động vào que tán trong kênh làm việc của ống soi niệu quản và tác động vào sỏi làm vỡ sỏi. Với những đầu tán có thể dùng lại được và có thể sử dụng đối với ống soi cứng và ống soi nửa mềm, Lithoclast là phương pháp tán sỏi hiệu quả và có giá thành thấp. Đặc biệt Lithoclast còn có hiệu quả với loại sỏi lớn và rắn. Nó thường được sử dụng để tán sỏi thận qua da và sỏi niệu quản ở phần thấp.
4. Tán sỏi bằng laser được sử dụng lần đầu tiên vào những năm 1980 với loại laser có bước sóng 504 nm. Đầu tán nhỏ có thể đưa vào ống nội soi mềm hoặc ống nửa cứng và nó có thể làm vỡ đa số các sỏi tiết niệu trừ sỏi cystine. Nhờ sự phát triển của công nghệ laser đã cho ra đời nhiều loại laser có các bước sóng cao. Năm 1995, Matsuoka giới thiệu máy tán sỏi nội soi có bước sóng cao, tán một cách an toàn và hiệu quả với sỏi niệu quản. Khác với laser mầu, holmium laser tác động làm sỏi vỡ thành mảnh nhỏ hơn và có thể trôi ra ngoài theo nước rửa trong khi tán. Khi sử dụng holmium laser năng lượng tán sỏi không phụ thuộc vào đường kính của dây tán.
5. Phối hợp giữa tán siêu âm và tán hơi.
The Swiss Lithoclast Master là loại máy tán sỏi tương đối mới phối hợp giữa tán hơi và tán siêu âm. Cả hai bộ phận đều nối với một bộ phận điều khiển duy nhất và có thể sử dụng phối hợp hoặc riêng lẻ. Trên thực nghiệm khi hoạt động phối hợp tác dụng hiệu quả hơn nhiều tán riêng lẻ, đặc biệt những sỏi rắn.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất