Các thuốc sử dụng trong đlểu trị rối loạn chuyển hoá lipid 1. cấu tạo và chuyển hoá lipoprotein
Các lipid quan trọng nhất tuần hoàn trong máu (lipid toàn phần) là cholesterol (tự do và ester hoá), triglycerid (TG), phospholipid và các acid béo tự do (FFA-free fatty acids). Do các lipid đều không tan trong nước nên để tuần hoàn được trong huyết tương chúng phải kết hợp với các protein (gọi là apolipoprotein hoặc apoprotein) nhờ liên kết Vander-Walls để tạo thành lipoprotein (LP) tan được trong huyết tương Lipoprotein có vai trò vận chuyển lipid nôi sinh (lipid vào tuần hoàn từ gan và mô) và lipid ngoại sinh (lipid vào tuần hoàn từ ruôt).[5],[7],[10]
Lipoprotein có dạng hình cầu, đường kính khoảng 100 – 500 A° gồm 2 thành phần chính: – Phần vỏ (ưa nước- phân cực): chứa phospholipid, cholesterol tự do và
apoprotein. Lớp vỏ ngoài giúp cho lipoprotein tan được trong huyết tương, tạo điều kiên vận chuyển những lipid không tan ở phần trung tâm.
1.2.1. Con đường ngoại sinh: TG, cholesterol và các vitamin tan trong mỡ được hấp thu từ thức ăn qua niêm mạc ruôt tạo thành các chylomicron được đưa theo các bạch mạch để vào tuần hoàn. Khi tới các mao mạch của mô mỡ và mô ngoại biên chúng sẽ được thuỷ phân bởi lipoprotein lipase (LPL) gắn trên bề mặt của các tế bào biểu mô. Lipoprotein lipase thuỷ phân TG, giải phóng các acid béo tự do (FFA-free fatty acid), các acid béo này được dự trữ trong mô mỡ hoặc được sử dụng làm nguồn cung cấp năng lượng. Sau khi phần lớn các TG bị lấy đi theo cách này, các chylomicron tách khỏi nôi mô mao mạch và đi vào lại tuần hoàn. Lúc này lượng TG giảm đi nhưng cholesterol este vẫn giữ nguyên và được goi là chylomicron remnant (mảnh chylomicron, đường kính 30 – 50nm) được chuyển về gan. Tới gan chúng được nhập vào tế bào gan bằng quá trình nhập bào qua receptor, đó là các receptor nhận dạng 2 apo E và B trong tế’ bào, các mảnh bị tiêu hoá trong lysosom và cholesterol este chuyển thành cholesterol tự do. Các cholesterol tự do sẽ có thể dùng để tổng hợp màng tế bào, dự trữ ở gan, thải trừ qua mật hoặc tạo lipoprotein nôi sinh bài tiết vào máu.[5],[10]
Thông tin này hy vọng sẽ gợi mở cho các bạn hướng tìm kiếm và nghiên cứu hữu ích