Các từ viết tắt thường dùng trong thông khí nhân tạo

A

A Arterial – Động mạch.

A Alveolar – Phế nang.

a-A Arterial-alveolar – Động mạch-Phế nang.

AARC American Association for Respiratory Care – Hiệp hội chăm sóc Hô hấp Hoa Kỳ.

ABG Arterial Blood Gas – Khí máu động mạch.

A/C Assist/Control Ventilation – Thông khí hỗ trợ /kiểm soát.

AaDO2 Alveolo-Arterial O2 difference – Chênh lệch nồng độ O2 giữa phế nang và máu động mạch.

ACCP American College of Chest Physicians – Hội các bác sỹ lồng ngực Mỹ.

AHA American Hospital Association – Hiệp hội các bệnh viện Hoa Kỳ.

AIDS Acquired ImmunoDeficiency Syndrome – Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải.

ALI Acute Lung Injury – Tổn thương phổi cấp.

ALS Amyotrophic Lateral Sclerosis – Xơ hoá cột bên teo cơ.

AMP Adenosine Monophosphate – Adenosin monophosphat.

AMV Assist Mechanical Ventilation – Thông khí nhân tạo hỗ trợ.

APF Acute Pulmonary Failure – Suy hô hấp cấp.

APRV Airway Pressure Release – Ventilation Thông khí xả áp đường thở.

ARDS Adult Respiratory Distress – Syndrome Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển ở người lớn.

ARF Acute Respiratory Failure – Suy hô hấp cấp.

ASV Adaptive Support Ventilation – Thông khí hỗ trợ thích ứng.

ATC Automatic Tube Compensation – Tự động bù sức cản ống thở (Nội khí quản).

ATS American Thoracic Society – Hội lồng ngực Hoa Kỳ.

Auto-PEEP Auto-PEEP – PEEP nội sinh hay Auto-PEEP

B

B Barometric – Áp lực khí quyển.

BE Base Excess – Kiềm dư.

BEE Basal Energy Expenditure – Tiêu hao năng lượng cơ bản.

BIPAP Biphasic Positive Airway Pressure – Chế độ thông khí hai mức áp lực (hay áp lực đường thở dương hai pha).

B-P Bronchopleural (eg, B-P fistula or air leak) – Phế quản-màng phổi ( ví dụ lỗ dò hay dò rỉ khí phế quản- màng phổi).

BPD Bronchopulmonary dysplasia – (chứng) loạn sản phế quản-phổi.

BSA Body Surface Area – Diện tích bề mặt cơ thể.

C

C Compliance – Độ giãn nở (phổi).

CAI Computer-assisted instruction – Các hướng dẫn dưới sự trợ giúp của máy tính.

C(a-v)DO2 Arterial To Mixed Venous Oxygen Content Difference – Chênh lệch hàm lượng oxy giữa máu động mạch và máu tĩnh mạch trộn.

CaO2 – Hàm lượng O2 trong máu động mạch.

CcO2 Pulmonary End-capillary Oxygen Content – Hàm lượng oxy ở mao mạch phổi tận.

CDC Centers for Disease Control – Trung tâm kiểm soát bệnh tật Mỹ.

Cl Cardiac Index – Chỉ số tim.

CL Lung Compliance – Độ giãn nở của phổi.

CLD Chronic lung disease – Bệnh phổi mạn tính.

CMV Controlled Mechanical – Ventilation hay Continuous Mechanical.

Ventilation – Chế độ thông khí nhân tạo kiểm soát hoàn toàn.

CNS Central Nevous System – Hệ thần kinh trung ương.

CO Carbon monoxide – Carbon monoxid.

COHb Carboxyhemoglobin – Carboxyhemoglobin.

COLD Chronic Obstructive Lung Disease – Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

COP Colloid oncotic pressure – Áp lực keo của albumin.

COPD Chronic Obstructive Pulmonary Disease – Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

CPAP Continous Positive Airway Pressure – Áp lực đường thở liên tục dương.

CO2 Carbon dioxide – Carbon dioxid.

CPPV Continuous Positive Pressure Ventilation – Thông khí áp lực liên tục dương.

Cpc Compliance of Patient Circuit – Độ giãn nở của hệ thống dây thở.

CPP Cerebral Perfusion Pressure – Áp lực tưới máu não.

CPR Cardiopulmonary Resuscitation – Hồi sinh tim phổi.

CPT Chest physical therapy – Điều trị vỗ rung ngực.

Crs Compliance of Respiratory System – Độ giãn nở của hệ thống hô hấp.

CSF Cerebrospinal Fluid – Dịch não tủy.

CSV Continuous Spontaneous Ventilation – Thông khí tự nhiên liên tục.

CT Computerized tomography – Chụp cắt lớp vi tính.

Ctot – Độ dãn nở toàn phần.

CV Closing volume – Thể tích đóng.

CvO2 Mixed Venous Oxygen Content – Hàm lượng oxy của máu tĩnh mạch trộn.

Cw Chest Wall Compliance – Độ giãn nở của thành ngực.

CVP Central Venus Pressure – Áp lực tĩnh mạch trung tâm.

D

D Dead space – Khoảng chết.

Dl Diffusing lung – Khuyếch tán khí của phổi.

DlCO – Khuyếch tán khí CO của phổi.

DLCOsb Single-breath diffusion of carbon monoxide across the lung – Khuếch. tán CO qua phổi trong một nhịp thở duy nhất.

DO2 Oxygen Delivery – Sự phân phối (cung cấp) oxy.

DPG Diphosphoglycerate – Diphosphoglycerat.

ÄPaw Change in Airway Pressure – Thay đổi trong áp lực đường thở.

ÄPpl Change in Pleural Pressure – Thay đổi áp lực trong khoang màng phổi.

DTL Double Lumen Endotracheal Tube – Ống nội khí quản hai nòng.

E

E Expiration – Thì thở ra.

ECCO2R Extracorporeal CO2 Removal – Thải bỏ CO2 bằng tuần hoàn ngoài cơ thể.

ECG Electrocardiogram – Điện tâm đồ.

ECMO Extracorporeal Membrance Oxygenation – Oxy hoá máu bằng màng trao đổi ngoài cơ thể (trao đổi oxy qua tuần hoàn ngoài cơ thể).

EE End expiratory – Cuối thì thở ra.

EIB Exercise-induced bronchospasm – Tình trạng co thắt phế quản xẩy ra khi gắng sức.

ERV Expiratory Residual Volume – Thể tích cặn thì thở ra.

EPAP Expiratory Positive Airway Pressure – Áp lực đường thở dương ở thì thở ra.

F

F hay b Frequency – Tần số thở.

FDA U.S. Food & Drug Administration – Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ.

FEF25-75% Forced expiratory flow over middle half of FVC – Dòng thở ra gắng sức trong khoảng nửa giữa của dung tích sống gắng sức (FVC).

FECO2 Fractional mixed expired carbon dioxide – Phân suất khí CO2 trộn trong thì thở ra.

FEO2 Fractional mixed expired oxygen – Phân suất khí O2 trộn trong thì thở ra.

FEV Forced Expiratory Volume – Thể tích thở ra gắng sức.

FEV1 Forced Expriratory Oxygen in 1sec – Thể tích thở ra gắng sức trong giây đầu tiên.

FiO2 Fractional inspired oxygen – Phân suất oxy trong khí thở vào.

FDO2 Fraction of oxygen delivered (by device) – Phân suất oxy được cung cấp (qua thiết bị).

FRC Functional Residual Capacity – Dung tích cặn chức năng.

FVC Forced Vital Capacity – Dung tích sống gắng sức.

F/VT Rate-tidal volume ratio; Rapid shallow breathing index – Tỷ lệ tần số thở/ thể tích lưu thông hay Chỉ số thở nhanh-nông.

H

Hb Hemoglobin – Hemoglobin.

O2Hb Oxyhemoglobin hemoglobin oxygen saturation – Độ bão hoà oxy của hemoglobin.

HCO3 Bicarbonate – Bicarbonat hay dự trữ kiềm.

HFJV High-Frequency Jet Ventilation – Thông khí bằng dòng phụt tần số cao.

HFO High-Frequency Oscillation – Giao động tần số cao.

HFOV High-frequency oscillatory ventilation – Thông khí dao động tần số cao.

HFPPV High-Frequency Positive Pressure Ventilation – Thông khí áp lực dương tần số cao.

HFV High-Frequency Ventilation – Chế độ thông khí tần số cao.

HIV Human Immunodeficiency Virus – Virus gây suy giảm miễn dịch ở người

HMD Hyaline Membrane Disease – Bệnh màng Hyalin.

HME Heat & Moisture Exchanger (artificial nose) – Bộ trao đổi nhiệt và độ ẩm ( mũi giả).

HMEF Heat & Moisture Exchanging Filter – Phin lọc trao đổi nhiệt và độ ẩm

HR Heart Rate – Tần số (Nhịp) tim.

I

I Inspiration – Thì thở vào.

ICP IntraCranial Pressure – Áp lực nội sọ.

ICU Intensive Care Unit = Khoa điều trị tích cực.

I:E ratio Inspiration:Expiration ratio – Tỷ lệ thời gian thở vào/thời gian thở ra.

IDV Intermittent Demand Ventilation – Chế độ thông khí nhân tạo ngắt quãng theo yêu cầu.

ILD Interstitial Lung Disease – Bệnh phổi kẽ.

ILV Independent Lung Ventilation – Thông khí riêng biệt từng phổi.

IMV Intermittent Mandatory Ventilation – Chế độ thông khí ngắt quãng theo yêu cầu.

IPAP Inspiratory Positive Airway Pressure – Áp lực dương thì thở vào.

IPPB Intermittent Positive Pressure Breathing – Các nhịp thở áp lực dương ngắt quãng.

IRV Inspiratory Reserve Volume – Thể tích dự trữ thở vào.

ISB Isothermic Saturation Boundary – Giới hạn bão hoà đẳng nhiệt.

IVOX Intravascular membrane oxygenation – Oxy hoá qua màng đặt trong mạch.

K

Kcal Kilocalories – Kilocalo.

KE Inverse of time constant; I/(RE.C) – Đảo ngược hằng số thời gian ; I/ ( RE.C).

L

LFPPV Low Frequency Positive Pressure Ventilation – Thông khí áp lực dương tần số thấp.

LPVS Lung Protective Ventilation Strategy – Chiến lược thông khí bảo vệ phổi

LVSWI Left ventricular stroke work index – Chỉ số công tống máu của thất trái.

M

MAP Mean systemic arerial pressure – Áp lực trung bình của động mạch.

MDI Metered-Dose Inhaler – Bộ hít khí dung định liều.

metHb Methemoglobin – Methemoglobin.

MIC Maximum Insufflation Capacity – Dung tích bơm phồng phổi tối đa

MIP Maximum Inspiratory Pressure – Áp lực hít vào tối đa.

MLT Minimal leak technique (of cuff inflation) – Kỹ thuật đánh giá dò khí tối thiểu (khi bơm bóng chèn nội khí quản).

MMV Mandatory Minute Ventilation – Thông khí phút bắt buộc.

MODS Multiple Organ Dysfunction Syndrome – Hội chứng suy chức năng nhiều tạng.

MPAP Mean Pulmonary Artery Presure – Áp lực trung bình của động mạch phổi.

MV Mechanical ventilation – Thông khí nhân tạo hay Thở máy.

N

NBRC National Board for Respiratory Care – Uỷ ban quốc gia về lĩnh vực chăm sóc hô hấp.

NG Nasogastric (tube) – Ống xông dạ dày đặt qua đường mũi.

NHLBI National Heart, Lung, & Blood Institute – Viện nghiên cứu quốc gia bệnh Tim, Phổi và Huyết học (Hoa Kỳ).

NIH National Institutes of Health – Viện sức khoẻ quốc gia (Hoa Kỳ).

NIPPV NonInvasive Positive Pressure Ventilation – Thông khí không xâm nhập áp lực dương.

NO Nitric oxide – Oxid nitric.

NOTT Nocturnal Oxygen Therapy Trial – Liệu pháp điều trị bằng oxy vào banđêm.

NO2 Nitrogen dioxide – Khí NO2.

NPE Neurogenic Pulmonary Edema – Phù phổi do căn nguyên thần kinh.

NPPV Noninvasive Positive Pressure Ventilation – Thông khí áp lực dương không xâm nhập.

O

OI Oxygenation Index – Chỉ số oxy hoá máu.

OSA Obstructive sleep apnea – Ngừng thở khi ngủ do tắc nghẽn đường thở.

O2 Oxygen – Oxy.

OVP Operational Verification Procedure – Quy trình kiểm tra quá trình vận hành của máy thở.

P

P100 hay P0,1 Airway pressure change in the first 100 ms of inspiration with an occluded airway – Thay đổi áp lực đường thở trong 100ms (0,1 s) đầu của thì thở vào khi tiến hành bịt đường dẫn khí.

P(A-a)O2 Alveolar-arterial oxygen pressure difference Chênh lệch áp lực oxy giữa phế nang và máu động mạch.

PA/C Pressure assist-control ventilation – Chế độ thông khí hỗ trợ/ kiểm soát áp lực.

P(a-et)CO2 Gradient between PaCO2 and PetCO2 – Chênh lệch (Gradient ) giữa PaCO2 và Pet CO2.

PaCO2 Partial pressure of carbon dioxide in arterial blood – Áp lực riêng phần (phân áp) của CO2 trong máu động mạch.

PACO2 Partial pressure of carbon dioxide in lungs – Áp lực riêng phần (phân áp) của CO2 trong phổi.

PAO2 Partial pressure of oxygen in lungs – Áp lực riêng phần của O2 trong phổi.

Palv Alveolar pressure – Áp lực phế nang.

PaO2 Partial pressure of oxygen in arterial blood – Áp lực riêng phần của O2 trong máu động mạch.

PAOP Pulmonary Artery Occlusion Pressure – Áp lực mao mạch phổi bít.

PAP Pulmonary Artery Pressure – Áp lực động mạch phổi.

PAV Proportional Assist Ventilation – Thông khí hỗ trợ tương xứng.

Paw Mean Airway Pressure – Áp lực trung bình đường thở.

PB Barometric Pressure – Áp suất của khí quyển.

PCIRV Pressure-Controlled Inverse Ratio Ventilation – Chế độ thức thông khí. kiểm soát áp lực với tỷ lệ thời gian thở vào/ thời gian thở ra đảo ngược.

PCP Pneumocystis Carinii Pneumonia – Viêm phổi do Pneumocystis carinii.

PCV Pressure-Controlled Ventilation – Phương thức thông khí kiểm soát áp lực.

PCWP Pulmonary Capillary Wedge Pressure – Áp lực mao mạch phổi bít.

PDA Patent ductus arteriosus – Còn ống động mạch.

PECO2 Partial pressure of carbon dioxide in mixed expired gas – Áp lực riêng. phần của khí CO2 (carbonic) trong khí thở ra trộn.

PEEP Positive End-Expiratory Pressure – Áp lực dương cuối thì thở ra.

Tot PEEP Total PEEP – PEEP tổng.

Pel Elastic pressure – Áp lực đàn hồi.

Pes Esophageal pressure – Áp lực thực quản.

PetCO2 End-tidal CO2 pressure – Áp lực CO2 cuối thì thở ra.

PexpCO2 Measured mixed expired PCO2 – PCO2 đo được trong khí thở ra trộn.

PFT Pulmonary Function Test or Testing – Các test đánh giá chức năng phổi.

pHi Gastric intraluminal pH – pH nội thành dạ dày.

PH2O Water vapor pressure – Áp lực hơi nước.

PIE Pulmonary Interstitial Emphysema – Tràn khí khoảng kẽ của phổi.

PIP Peak Inspiratory Pressure – Áp lực đỉnh thở vào.

Pplat End-inspiratory plateau pressure – Áp lực cao nguyên cuối thì thở vào.

PO2 Pressure of oxygen – Áp lực oxy.

Pres Resistive pressure – Áp lực cản.

PRVC Pressure-Regulated Volume Control – Thông khí hỗ trợ áp lực được đảm bảo thể tích.

PSIMV Pressure SIMV – Thông khí kiểm soát ngắt quãng đồng thì phương thức áp lực.

PSV Pressure Support Ventilation – Thông khí hỗ trợ áp lực.

PT Pressure required to deliver a volume of gas to the lungs – Áp lực cần thiết để bơm một thể tích khí vào phổi.

PTCCO2 Transcutaneous carbon dioxide pressure – Áp lực khí CO2 đo qua da.

PTCO2 Transcutaneous oxygen pressure – Áp lực khí oxy đo qua da.

PvCO2 Mixed venous carbon dioxide pressure – Áp lực CO2 trong máu tĩnh. mạch trộn.

PvO2 Mixed venous oxygen pressure – Áp lực oxy máu tĩnh mạch trộn.

PVR Pulmonary Vascular Resistance – Sức cản mạch phổi.

PVRI Pulmonary Vascular Resistance Index – Chỉ số sức cản mạch phổi.

Q

Q Blood flow – Lưu lượng máu.

Qs Shunted blood flow – (Lưu lượng) máu qua shunt phổi.

Qs/QT Shunt fraction – Phân xuất Shunt (nối tắt).

QT Total cardiac output – Tổng cung lượng tim.

R

R Airway resistance – Sức cản đường thở.

RC Respiratory time constant – Hằng số thời gian hô hấp.

RCP Respiratory Care Practitioners (professionals) – Hiệp hội các thày thuốc chăm sóc hô hấp Hoa Kỳ.

RDS Respiratory Distress Syndrome (of infants) – Hội chứng suy hô hấp nguy kịch (ở trẻ nhỏ).

RE Expiratory airway resistance – Sức cản đường thở thì thở ra.

REE Resting Energy Expenditure – Tiêu hao năng lượng lúc nghỉ.

RI Inspiratory airway resistance – Sức cản đường thở trong thì thở vào.

RICU Respiratory intensive care unit – Đơn vị điều trị tích cực bệnh hô hấp.

RQ Respiratory Quotient – Thương số hô hấp.

RSBI Rapid Shallow Breathing Index – Chỉ số thở nhanh nông.

RVSWI Right Ventricular Stroke Work Index – Chỉ số công nhát bóp tống máu của thất phải.

RV Residual Volume – Thể tích khí cặn.

S

SaO2 Arterial oxygen saturation – Độ bão hoà oxy máu động mạch.

SBT Spontaneous Breathing Trial – Thử nghiệm cho tự thở ( qua ống chữ T).

ScO2 End-capillary oxygen saturation – Độ bão hoà oxy mao mạch tận.

SCCM Society for Critical Care Medicine – Hiệp hội Hồi sức cấp cứu (Hoa Kỳ).

SI Système International dUnités (a system of units of measure) – Hệ thống quốc tế các đơn vị đo đạc.

SIDS Sudden Infant Death Syndrome – Hội chứng đột tử ở trẻ nhỏ.

SIMV Synchronized Intermittent Mandatory Ventilation – Thông khí kiểm soát (bắt buộc) ngắt quãng đồng thì.

SO2 Oxygen saturation – Độ bão hoà ox.y

SPO2 Oxygen saturation measured by pulse oxymetry – Độ bão hòa oxy đo. qua đầu dò mạch nảy hay độ bão hòa ỗy máu mao mạch.

SV Stroke Volume – Thể tích tống máu (của thất).

SVI Stroke Volume Index – Chỉ số thể tích tống máu.

SVN Small-Volume Nebulizer – Bộ làm khí dung có thể tích nhỏ.

SvO2 Mixed venous oxygen saturation – Độ bão hòa oxy trong máu tĩnh mạch. trộn.

SVR Systemic Vascular Resistance – Sức cản mạch hệ thống.

T

tcPO2 Transcutaneous oxygen tension – Áp lực oxy đo qua da.

T-E Tracheoesophageal (fistula) – (Lỗ dò) thực quản-khí quản.

TE Expiratory time – Thời gian thở ra.

TGI Tracheal Gas Insufflation – Phương pháp sục khí vào khí quản.

TGV Thoracic Gas Volume – Thể tích khí trong lồng ngực.

TI Inspiratory time – Thời gian thở vào.

TLC Total Lung Capacity – Dung tích toàn bộ của phổi.

TT Total cycle time – Toàn bộ thời gian của một chu kỳ hô hấp.

U

USP United States Pharmacopeia – Dược điển Hoa Kỳ.

UUN Urine urea nitrogen – Urê nitrogen niệu.

V

v- Mixed venous – Tĩnh mạch trộn.

V flow – Lưu lượng hay dòng khí.

VA Alveolar ventilation – Thông khí phế nang.

VAP Ventilator-associated pneumonia – Viêm phổi liên quan với máy thở.

VAPS Volume-Assured Presure Support Ventilation – Thông khí hỗ trợ áp lực được bảo đảm thể tích.

VC Vital Capacity – Dung tích sống.

VCO2 Carbon dioxide production – Sản xuất carbon dioxid (CO2).

VCV Volume-Controlled Ventilation – Phương thức thông khí kiểm soát thể tích.

VD Dead-space ventilation – Thông khí khoảng chết.

VD ant – Khoảng chết giải phẫu.

VD phys – Khoảng chết sinh lý.

VDR Volumetric Diffusion Respiration – Hô hấp khuếch tán đồng thể tích.

Vdt Volume – Thể tích.

PVdt Work of breathing – Công thở.

VD/VT Ratio of dead-space to tidal volume – Tỷ lệ giữa khoảng chết/ thể tích lưu thông.

VE Expiratory volume – Thể tích thở ra.

VEE End expiratory lung volume – Thể tích phổi cuối thì thở ra.

VEI End inspiratory lung volume – Thể tích phổi cuối thì hít vào.

VI Inspiratory volume – Thể tích thở vào.

VILI Ventilator-Induced Lung Injury – Tổn thương phổi do máy thở gây nên.

VO2 Oxygen consumption – Tiêu thụ oxy.

Vpk Peak flow – Lưu lượng (dòng) đỉnh.

VS Volume Support – Hỗ trợ thể tích.

V/Q Ventilation-perfusion ratio – Tỷ lệ thông khí/ tưới máu.

Vt (VT) Tidal volume – Thể tích lưu thông.

VTexp Tital volume leaving expiration valve – Thể tích lưu thông đo qua van thở ra.

W

WOB Work of breathing – Công nhịp thở hay công thở.

Work/L Work of breathing normalized to total volume – Công thở được hiệu chỉnh theo tổng thể tích thở.