Các yếu tố tiên lượng và kết quả phẫu thuật giải phóng chèn ép ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng

Các yếu tố tiên lượng và kết quả phẫu thuật giải phóng chèn ép ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng

Chấn thương sọ não khi có điểm Glasgow ≤ 8 là chấn thương sọ não nặng với đặc trưng là tỷ lệ tử vong và di chứng còn cao [1, 4]. Điều trị chấn thương sọ não nặng gặp nhiều khó khăn trong việc khống chế tăng áp lực nội sọ, giảm tỷ lệ tử vong và di chứng. Khi áp lực nội sọ tăng cao, hồi sức không kiểm soát được, phẫu thuật giải phóng chèn ép được thực hiện với hy vọng giảm áp lực nội sọ [2]. Phẫu thuật giải phóng chèn ép thực hiện khi nào để có thể đạt hiệu quả cao nhất là câu hỏi luôn đặt ra cho các phẫu thuật viên thần kinh. Vì vậy chúng tôi nghiên cứu đề tài “Phẫu thuật giải phóng chèn ép ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng” với 2 mục tiêu:

1. Đánh giá kết quả phẫu thuật giải  phóng chèn ép ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng.

2. Các yếu tố tiên lượng của chấn thương sọ não nặng.

II. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu 53 trường hợp chấn thương sọ não nặng có điểm Glasgow # 8 được phẫu thuật giải phóng chèn ép tại khoa Phẫu thuật thần kinh bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội từ 2006 – 2008.

2. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu  được  thực hiện  theo  phương pháp mô tả tiến cứu cắt ngang không đối chứng.

Phương pháp phẫu thuật: bệnh  nhân được gây mê nội khí quản, đầu cao thẳng trục để tuần hoàn máu tĩnh mạch lưu thông tốt. Trong trường hợp tổn thương vùng trán – thái dương – đỉnh – chẩm một bên thì rạch da theo hình dấu hỏi. Khi có tổn thương trán hai bên, sử dụng đường rạch da trán hai bên theo đường khớp trán đỉnh. Mở nắp hộp sọ rộng, mở màng cứng lấy máu tụ, não giập, cầm máu, khâu treo màng cứng vào cân galéa. Bơm rửa kỹ khoang dưới màng cứng bằng dung dịch Natriclorua 0,9% ấm. Tạo hình màng cứng bằng cân cơ thái dương hay màng xương sọ. Để giảm áp lực nội sọ, mảnh xương sọ được bỏ ra ngoài và bảo quản lạnh sâu tại bộ môn Mô – Phôi, trường Đại học Y Hà Nội. Đặt dẫn lưu kín, để 24

48 giờ, khâu da hai lớp.

Đánh giá kết quả phẫu thuật dựa vào thang điểm Glasgow Outcome Scale của  Jennett  B. và Bond M.

Độ I: tử vong; Độ II: đời sống thực vật; Độ III: di chứng thần kinh nặng; Độ IV: phục hồi tốt; Độ V: phục hồi rất tốt.

Các số liệu thống kê được xử lý bằng phần mềm Epi info 3.4.1.

Phẫu thuật giải phóng chèn ép não với mục đích giảm áp lực nội sọ, giảm tử vong và di chứng vẫn là vấn đề đang tranh luận. Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá kết quả phẫu thuật giải phóng chèn ép và các yếu tố tiên lượng ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang không đối chứng trên 53 bệnh nhân chấn thương sọ não nặng (điểm Glasgow ≤ 8) được phẫu thuật giải phóng chèn ép não tại khoa Phẫu thuật thần kinh bệnh viện Xanh Pôn, Hà Nội từ năm 2006 – 2008. Kết quả: 53 bệnh nhân có độ tuổi từ 15 đến 64, trong đó tuổi từ 30 đến 49 chiếm 50,9%, nam gấp 4 lần nữ. Bệnh nhân hồi phục tốt sau mổ chiếm 49,1%. Khi điểm Glasgow ≤ 5; 73,3% bệnh nhân tử vong, sống thực vật hay di chứng nặng so với 57,1% nếu điểm Glasgow 6 – 8 (p < 0,05). Tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân có giãn đồng tử hai bên là 64,3% so với 17,9% khi không có giãn đồng tử hai bên (p < 0,01). Khi thể tích khối choán chỗ > 60ml,64,7% bệnh nhân tử vong, sống thực vật hay di chứng nặng sau mổ so với 44,4% khi thể tích khối choán chỗ ≤ 60ml (p < 0,05). 74,4% trường hợp có đường giữa bị đẩy lệch > 10mm tử vong hay di chứng nặng, cao hơn có ý nghĩa thống kê khi đường giữa đẩy lệch ≤ 10mm (p < 0,05). Kết luận: Phẫu thuật giải phóng chèn ép được thực hiện ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng khi điều trị nội khoa không khống chế được tăng áp lực nội sọ. Khi bệnh nhân hôn mê sâu, giãn đồng tử hai bên, khối máu tụ lớn gây đè đẩy đường giữa nhiều hay xóa bể đáy là những yếu tố tiên lượng nặng.
 

Thông tin này hy vọng sẽ gợi mở cho các bạn hướng tìm kiếm và nghiên cứu hữu ích

Leave a Comment