Cân nặng khi sinh và một số yếu tố liên quan: ngiên cứu theo dõi dọc tại huyện Ba Vì, Hà Nội từ 1999-2008

Cân nặng khi sinh có liên quan đến các yếu tố kinh tế xã hội và sử dụng dịch vụ y tế. Nghiên cứu nhằm đánh giá tình hình cân nặng của trẻ sơ sinh trong thời gian từ 1999 – 2008 và mối liên quan với một số yếu tố kinh tế xã hội tại cơ sở thực địa FilaBavi. Kết quả cho thấy cân nặng trung bình của trẻ khi sinh là 3,156g (SD = 407,5g), khác biệt không có ý nghĩa thống kê qua các năm. Tỷ lệ trẻ sơ sinh nhẹ cân trung bình là 5,5%, dao động từ 4,4% đến 7,1%. Nguy cơ sinh con nhẹ cân cao hơn ở phụ nữ dân tộc thiểu số(RR = 1,68; 95%CI = 1,01 – 3,12), phụ nữ nghèo (RR = 1,81; 95%CI = 1,01 – 3,30), bà mẹ sinh con tại bệnh viện (RR = 1,99; 95%CI = 1,81 – 2,41) hoặc ngoài cơ sở y tế (RR = 1,84; 95%CI = 1,34 – 2,97). Kết luận: Trong 10 năm qua, cân nặng khi sinh ít thay đổi theo thời gian. Điều kiện kinh tế xã hội thấp và sinh con ngoài cơ sở y tế là những yếu tố nguy cơ sinh con nhẹ cân.

Cân nặng khi sinh ảnh hưởng đến tình trạng sức khoẻ của trẻ trong những năm về sau của cuộc đời. Trẻ sơ sinh nhẹ cân (< 2,500g) có nhiều nguy cơ mắc bệnh và tử vong hơn so với trẻ có cân nặng bình thường. Hàng năm có trên 20 triệu trẻ sinh ra ở các nước đang phát triển bị thiếu cân, trong số đó có 72% trường hợp ở Châu Á và 22% ở Châu Phi [7]. Một trong những mục tiêu thiên niên kỷ là giảm tỷ lệ trẻ sơ sinh nhẹ cân và giảm tỷ lệ tử vong trẻ em [7].

Nhiều nghiên cứu cho thấy cân nặng khi sinh chịu ảnh hưởng bởi tình trạng sức khoẻ người mẹ, điều kiện kinh tế xã hội của gia đình, hành vi sử dụng dịch vụ y tế [5, 6] và cả nguyện vọng của gia đình về giới tính trẻ sơ sinh [8]. Tình trạng trẻ sơ sinh nhẹ cân có thể phòng tránh được trong thời gian mang thai [7, 8].

Các nghiên cứu về cân nặng khi sinh ở Việt Nam đều là những nghiên cứu cắt ngang. Tỷ lệ trẻ sơ sinh nhẹ cân theo điều tra y tế quốc gia năm 2002 là 7,1% [1] và theo một nghiên cứu ở các tỉnh phía Bắc là 7,9 – 12,5% [3]. Chỉ số khối cơ thể (BMI) của mẹ bình thường, dinh dưỡng tốt và nghỉ làm việc sớm trong thời gian mang thai giúp giảm tỷ lệ trẻ nhẹ cân khi sinh [3]. Những bà mẹ sinh con có cân nặng bình thường đi khám thai nhiều hơn và bắt đầu khám thai sớm hơn một tuần so với những bà mẹ sinh con có cân nặng thấp [4].

Nghiên cứu này nhằm mục tiêu đánh giá tình hình cân nặng của trẻ sơ sinh tại cơ sở thực địa FilaBavi theo thời gian từ 1999 – 2008 và mối liên quan với một số yếu tố kinh tế xã hội.