Cập nhật về sử dụng vardenafil (levitra) trong điều trị rối loạn cương

Rối loạn cương dương là bệnh lý phổ biến; theo công trình nghiên cứu Massachusetts (1987 – 1989), có 52% nam giới (tuổi 40 – 70) rối loạn cương dương với những mức độ khác nhau. Bệnh lý này đã ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng sống của người bệnh, hạnh phúc lứa đôi, quan hệ xã hội, đến năng suất lao động và học tập,…
Rối loạn cương dương là hậu quả của một số bệnh như tiểu đường, bệnh động mạch vành, chèn ép tuỷ sống, cắt bỏ tuyến tiền liệt v.v…, của lối sống buông thả (nghiện thuốc lá, rượu, béo phì, trác táng…, có khi do sử dụng một số thuốc như thuốc chống động kinh, phong bế beta, risperidone, levodopa, các phenothiazin, thuốc kháng histamin, lợi niệu kháng aldosteron, thuốc hướng tâm thần v.v…).
Để điều trị bệnh này, trong những năm gần đây, những thuốc uống ức chế enzym phosphodi- esterase5 (PDE5) đã có công hiệu rõ rệt; trong số đó, vardenafil (Levitra) được tìm ra gần đây (2003) đã mang lại thành công cho hơn 80% số người bệnh, giúp họ tìm thấy “sự hùng dũng cần có”.
Theo sinh lý bình thường, khi có kích thích dục năng, nơ-rôn và tế bào nội mô mạch máu sẽ tiết NO (nitric oxyd) vào cơ trơn ở thể hang (corpus caver- nosum) của dương vật. Kế đó, NO hoạt hoá được guanylat cyclase, chính enzym này xúc tác giúp tạo guanosin – monophosphat vòng (cGMP). Sau dòng thác nhiều mắt xích chuyển hoá sinh học, cuối cùng làm giãn cơ trơn mạch máu ở mô của thể hang, dòng máu chảy vào mạnh làm dương vật cương cứng. Nhưng cGMP lại bị thuỷ phân (bất hoạt) dần dần qua tác động của PDE5 và cuối cùng dương vật trở lại trạng thái “thảm hại, vô kỷ luật” ban đầu.

Cấu trúc của Vardenafil
Vardenafil không trực tiếp làm giãn thể hang, nhưng nhờ ức chế được PDE5, giúp tăng hiệu lực của NO, tạo điều kiện cho cGMP vững bền.
cGMP tích luỹ đến mức nào đó sẽ làm giáng hoá chính nó. Nhưng khi có mặt vardenafil, thì quá trình điều hoà ngược âm tính này rất khó xảy ra; cGMP giữ được nồng độ bền, đủ gánh vác cho sự cương cứng dương vật trong một thời gian đáng kể.
Levitra không phải là thuốc kích dục, mà chỉ có tác dụng mỗi khi có kích thích dục năng, nghĩa là sau khi cơ thể tiết NO để tạo cGMP.
Tính ức chế đặc hiệu với PDE5
Vardenafil ức chế mạnh và có tính chọn lọc cao với PDE5. Trong cơ thể, có tới 11 loại PDE đặc hiệu cho từng cơ quan, như PDE1 và PDE3 là các enzym liên quan tới co bóp cơ tim và sự co giãn mạch máu, PDE6 có nhiều trong tế bào hình que, hình nón của võng mạc, PDE11 ở tinh hoàn, thận, tuyến tiền liệt, cơ vân, còn chính PDE5 là isoenzym đặc hiệu của thể hang dương vật.
Vardenafil ức chế rất yếu các PDE khác, ngoài PDE5. Sau đây là chỉ số về tính chọn lọc của varde- nafil, sildenafil, tadalafil trên các loại isoenzym PDE (1 = tính chọn lọc cao nhất, chỉ số càng lớn thì tính chọn lọc càng kém):