Cấu tạo cơ thể & hiểu biết đúng về: Cơ bắp
Các loại cơ và cấu trúc
Để cơ thể vận động được thì chúng ta cần phải có một hệ thống để vận chuyển bộ xương của chúng ta, và nó không phải là bộ phận nào khác mà đó chính là hệ cơ bắp và các cơ vận động hệ xương được gọi là Cơ xương (cơ vân – vì có vân). Một phần nữa của phải vận động đó chính là ống tiêu hoá, dạ dày, mạch máu, các chuyển động của các cơ lỗ chân lông trên da … những vận động này được phụ trách bởi Cơ trơn. Còn một bộ phận nữa trong cơ thể có chức năng như cái máy bơm đó là Tim, cơ để vận động tim được gọi là cơ Tim
Tóm lại có 3 loại cơ là cơ xương – vận động hệ xương, cơ trơn – vận động các ống, tuyến, cơ tim – vận động tim. Cả 3 loại cơ này đều cần thần kinh để chỉ huy vận hành, nội tiết để điều hoà vận hành và máu để cung cấp năng lượng để vận hành. Thần kinh chỉ huy toàn bộ hệ thống cơ này đều có liên quan đến tuỷ sống (nằm trong cột sống) và não bộ. Do đó, nếu cột sống bị lệch, yếu, bệnh, thoái hoá, chèn ép thì đều ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống cơ toàn thân. Cũng như vậy, não bộ nếu bị thiếu máu, bị stress, căng thẳng, suy nhược, quá tải, chất chứa nhiều cảm xúc tiêu cực hoặc quá kích thích thì cũng ảnh hưởng mạnh mẽ đến hoạt động bình thường của hệ thống cơ trong cơ thể, làm cho chúng dễ bị rối loạn, bó cứng và mệt mỏi.
Cơ được cấu trúc từ những thành phần nhỏ hơn gọi là sợi cơ, nhỏ hơn nữa là tơ cơ. Tóm lại nó giống như sợi dây cáp điện, được cấu tạo từ nhiều sợi nhỏ, và mỗi sợi nhỏ lại được cất tạo từ nhiều sợi nhỏ hơn nữa. Sự khác biệt lớn nhất giữa sợi cơ và dây cáp điện đó chính là khả năng tự vận hành, sợi cơ mang trong nó rất nhiều những cảm biến, cơ chế vận hành, sự trao đổi chất, nhà máy tự tạo năng lượng, những cấu trúc tự điều chỉnh, tự cân bằng và đặc biệt là một loạt cảm biến cho phép nó tự đánh giá hoạt động của chính nó đang ở tình trạng nào, đồng thời tự động điều chỉnh toàn bộ hoạt động thông qua việc kết nối với hệ thống thần kinh, nội tiết. Có thể thấy rằng, hệ thống cơ bắp cấu tạo vô cùng tinh vi, chính vì thế mà những vận động của con người như di chuyển ngón tay, đi lại, chạy nhảy tưởng chừng rất đơn giản nhưng đến bây giờ những nhà khoa học vẫn chưa chế tạo được bất kì loại robot nào có khả năng mô phỏng đầy đủ những vận động của con người.
Một vài thông tin thú vị về Cơ bắp trong cơ thể chúng ta
- Cơ to nhất cơ thể là Cơ mông lớn: nằm ở vùng mông, khi bạn ngồi là bạn đang ngồi lên cơ đó đấy
- Cơ ngăn nhất và nhỏ nhất cơ thể là Cơ bàn đạp: nằm ở bên trong tai của bạn
- Cơ dài nhất cơ thể là Cơ may: ở mặt trong đùi, 2 bên đều có
- Cơ khoẻ nhất cơ thể là Cơ hàm: giúp vận động quai hàm, bạn dùng nó rất nhiều khi nhai và gặm đấy
- Cơ nhanh nhất cơ thể là Cơ vòng mi: vì thế mi mắt bạn nhắm cực nhanh, đến nỗi bạn không thể nhận biết được thời gian nháy mắt của mình là bao nhiêu phần của giây
- Một nụ cười thì chúng ta dùng đến 43 cơ ở vùng mặt
- Cơ bám vào xương thông qua gân, rất nhiều người bị nhầm lẫn giữa hai thành phần là gân và dây chằng (đọc thêm: Cấu tạo cơ thể & cách sử dụng đúng: Dây chằng)
Có 3 loại cơ trong cơ thể người
Năng lượng cung cấp cho hoạt động của cơ
Bản chất hoạt động của cơ là sinh công và sinh nhiệt. Sinh công tức là khả năng cơ sử dụng năng lượng được cung cấp nhằm tạo ra một thay đổi nào đó, và sinh nhiệt là sự toả nhiệt trong hoạt động của cơ. Cơ thể chúng ta bên trong luôn duy trì ở nhiệt độ là 37độC, với bất kì sự thay đổi nào về nhiệt độ bên trong cơ thể thì hoạt động cơ bắp sẽ ngay lập tức thay đổi nhằm điều hoà thân nhiệt. Ví dụ: trời lạnh thì chúng ta sẽ run, hoặc thích đứng hơn ngồi, hoặc ăn nhiều hơn, uống đồ ấm nóng nhiều hơn… tất cả những hoạt động này của cơ thể đều nằm mục đích duy trì mức nhiệt 37độC ở trong cơ thể.
Cơ hoạt động được là nhờ sử dụng năng lượng được cung cấp từ thức ăn, thực phẩm, không khí, nước. Tất cả các loại đồ ăn thức uống này khi đi vào cơ thể sẽ được cơ thể chuyển thành một chất có tên gọi là ATP, cơ sẽ sử dụng ATP để tạo công và sinh nhiệt. ATP giống như tiền trong xã hội ngày nay để dễ lưu thông, vận chuyển và sử dụng ở mọi chỗ, mọi nơi. Nói tóm lại, chúng ta ăn hoặc uống cái gì vào thì cơ thể sẽ tìm mọi cách để chuyển nó thành ATP để sử dụng, và quá trình này rất cần Ôxi được cung cấp từ hệ thống hô hấp.
Không được thần kinh chỉ huy thì cơ sẽ bị liệt. Có lẽ bạn đã từng nghe nói ai đó bị liệt nửa người đúng không, người đó không sử dụng được cơ là bởi vì não của người đó gặp vấn đề về việc truyền thông tin đến các nhóm cơ bên trong cơ thể, do đó những khối cơ này có thể ví như là “có mà như không”, không sử dụng được. Một điểm thú vị nữa là, nếu thần kinh căng thẳng thì cơ cũng tự động căng thẳng theo, và thần kinh thư giãn thì cơ cũng tự động thư giãn theo. Nói một cách dễ hiểu thì thần kinh là Vua còn cơ bắp là bề tôi. Không có chỉ huy thì sẽ dẫn đến loạn
Các sợi cơ được ngâm trong nước, vì thế nếu không uống đủ nước, mạch máu không lưu thông thì hoạt động của cơ cũng bị rối loạn theo. Sử dụng rượu bia làm cơ bị mất nước, vì thế nó rất dễ gây ra những bệnh của cơ như yếu cơ, mệt cơ, mỏi cơ
Hướng dẫn sử dụng hệ Cơ đúng cách
- Cơ muốn hoạt động tốt thì cần có năng lượng, vì thế bạn cần ăn uống đầy đủ để có một hệ cơ bắp vận động hiệu quả. Ăn uống đầy đủ thì nên theo mô hình tháp dinh dưỡng là phù hợp hơn cả.
- Cơ muốn hoạt động được thì phải cần thần kinh điều khiển, thần kinh là Vua, cơ là bề tôi vì thế muốn có hệ thống cơ bắp khoẻ mạnh, dẻo dai, mềm mại thì việc cần làm đầu tiên là phải giữ cho hệ thần kinh khoẻ mạnh, dẻo dai và mềm mại.
- Khi cơ bị bó cứng, mệt mỏi, teo cơ, chuột rút... thì phải nghĩ đến vấn đề của thần kinh chỉ huy nó và sự cung cấp năng lượng cho cơ đó, chỉ có như vậy mới có thể tìm ra gốc rễ những vấn đề bệnh tật của cơ
- Cơ hoạt động trong nước, vì thế cần phải cung cấp đủ nước cho cơ, hạn chế uống bia rượu, nước lạnh, nước đá vì nó làm giảm nước trong cơ
- Ngủ rất quan trọng đến việc phục hồi sức mạnh của cơ bắp vì trong tư thế ngủ đúng và trạng thái ngủ sâu sẽ làm cho cơ thể được thư giãn tuyệt đối, thần kinh càng thư giãn bao nhiêu thì cơ càng được phục hồi sâu bấy nhiều
- Stress là cơ bị bó cứng, vì stress làm não bị nhiễu động, mệt mỏi và bạn đã biết là Não là thần kinh là Vua, nếu Vua không chỉ huy đúng thì bề tôi (cơ) sẽ hoạt động lung tung, không cái nào nhường cái nào vì thế tạo ra một “xã hội cơ” bị loạn, mà loạn lâu ngày chắc chắn sẽ sinh ra bệnh.
- Cơ cần Ôxi để sử dụng tốt nhất năng lượng được cung cấp từ dòng máu, vì thế phải biết thông kinh lạc, thông mạch máu, thông huyệt đạo nhằm giúp cơ khoẻ mạnh
- Xoa bóp, bấm huyệt, tập luyện kéo giãn… là những phương pháp giúp hệ thống cơ bắp phục hồi nhanh chóng năng lượng và sửa chữa kịp thời những lỗi xảy ra trong quá trình vận động hàng ngày
Một số bài tập luyện rất hay sử dụng kiến thực, kinh nghiệm Y học cổ truyền được hướng dẫn bởi Bs. Lê Hải
