Cây đại bi và 20+ Tác dụng chữa bệnh ít ai biết

Đại bi là một loài cây mọc dại, có thể tìm thấy ở khắp nơi. Đây cũng là một vị thuốc được ứng dụng rất nhiều trong đông y. Tuy nhiên không phải ai cũng biết được những lợi ích cũng như tác dụng đáng quý mà loài cây này mang lại.

Hôm nay, Cây thuốc dân gian ẽ cùng bạn tìm hiểu về những công dụng và bài thuốc chữa bệnh tuyệt vời mà cây đại bi mang lại nhé!

Cây đại bi là gì?

1, Tên khoa học

Cây đại bi có tên khoa học là Blumea balsamifera (L.) DC, thuộc họ cúc (Asteraceae).

Tên gọi khác: Từ bi xanh, Băng phiến, Đại ngải…

2, Tính vị

Tính mát, hơi đắng.

3, Qui kinh

Qui vào hai kinh phế và thận

4, Đặc điểm sinh thái của cây đại bi

a, Mô tả

Cây đại bi là một loại cây nhỏ, cao khảng 1 đến 2m. Thân cây có khía rãnh phân cành ở ngọn. Lá dược liệu mọc so le, phiến lá hình bầu dục, có chiều rộng từ 3 đến 6cm, chiều dài từ 8 đến 30cm.

Gân lá đại bi xuất hiện chằng chịt tạo thành một mạng lưới lộ rõ ở cả hai mặt lá. Mặt dưới của lá có màu trắng nhạt và có lông nhạt.

Mặt trên của lá ít lông và có màu lục sẫm. Mép lá thường nguyên hoặc xẻ thành nhiều răng cưa. Ở gốc lá thường có 2, 4 hoặc 6 thùy nhỏ. Điều này xuất hiện là do phiến lá dưới xẻ rất sâu. Khi vò lá, băng phiến sẽ phát ra mùi thơm dễ chịu.

Hoa đại bi mọc thành cụm, hình ngù ở kẽ lá và đầu cành. Mỗi cụm hoa gồm nhiều đầu màu vàng, cuống ngắn. Trên hoa xuất hiện nhiều lông tơ, đầu có đường kính từ 8 đến 10mm.

Lá bắc thường xếp thành nhiều hàng nhưng không đều nhau. Trong đầu lá có nhiều hoa cái mọc xung quanh, hoa lưỡng tính mọc ở phần giữa. Màu lông có màu gỉ sắt.

Tràng hoa cái xuất hiện với hình ống có 3 răng. Tràng hoa lưỡng tính hình trụ, có 5 răng, 5 nhị, bầu hình trụ, lông ít, có chùm lông ở đỉnh. Toàn cây có lông trắng, mềm và có mùi thơm như long não. Hoa quả thường xuất hiện vào tháng 3 đến tháng 5 hàng năm.

b, Cây đại bi mọc ở đâu?

Cây đại bi xuất hiện nhiều ở Việt Nam, Trung Quốc. Bên cạnh đó, dược liệu này còn phân bố nhiều ở các nước nhiệt đới Nam Á, từ Ấn Độ đến Philippin, Inđônêxia, Malaysia,…

Tại Việt Nam, cây đại bi thường mọc hoang ở khắp nơi tại vùng đồng bằng, trung du. Chúng thường xuất hiện ở quanh làng, ven đường hoặc trên những đồng cỏ.

Không những vậy, cây thuốc này còn xuất hiện tại những đồi núi đã phát quang và có nhiều ánh sáng và         thường mọc thành bãi khá rộng.

5, Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản

Bộ phận dùng: Lá cây đại bi.

Thu hái: Cây đại bi có thể thu hái quanh năm nhưng chủ yếu là vào mùa hạ.

Chế biến: Vào mùa thu và mùa hạ, cây đại bi được thu hái toàn thân, dùng tươi, sấy hoặc phơi khô sắc thành nước thuốc hoặc cao. Có thể dùng lá non và búp rửa sạch, chưng cất. Sau đó cho thăng hoa thành Mai hoa băng phiến (hay còn gọi là Long não Đại bi).

Bảo quản: Để đại bi tại những nơi thoáng mát, tránh ẩm ướt.

6, Thành phần hóa học

Toàn thân cây đại bi có chứa tinh dầu cùng với những hoạt chất có tên: Protit, lipit, xenluloza, caroten, canxi, Fe và vitamin C. Lá dược liệu chứa 0,2 đến 1,8% tinh dầu.

Trong đó thành phần chủ yếu là cineol, limonen, L-camphor, acidmyristic, aicd palmitic, sesquiterpen alcol và D-borneol.

Borneol là thành phần chính của hoa dược liệu (mai hoa băng phiến, băng phiến đại bi). Đây là một chất có tinh thể óng ánh và có màu trắng như hoa mai.

Tác dụng dược lý của cây đại bi

1, Theo nghiên cứu dược lý hiện đại

• Điều trị đau nhức xương khớp, gai cột sống
• Điều trị sốt, cảm mạo
• Điều trị bí tiểu
• Tăng cường hệ tiêu hóa
• Kháng khuẩn, chống nấm
• Làm giảm đau.

2, Theo Y học cổ truyền

• Cây Đại bi có tác dụng điều trị những bệnh lý sau:
• Viêm họng, long đờm
• Cảm cúm, ho, sổ mũi
• Đau ngực, đau bụng, co thắt, đau dạ dày, chân răng loét, đau răng
• Đi ngoài có phân lỏng, đầy bụng khó tiêu
• Đau lưng, đau bụng sau khi sinh, sản hậu
• Viêm mủ da, ngứa da
• Dùng ngoài điều trị vết thương, chấn thương
• Chữa ngất hôn mê, tan máu bầm…

Bên cạnh đó, lá đại bi còn có tác dụng chống nấm, kháng khuẩn, giải nhiệt cơ thể, hạ sốt. Thuốc đắp từ lá dược liệu này cũng có tác dụng điều trị bệnh trĩ.

Sử dụng lá đại bi giã nhỏ trộn chung với rượu có tác dụng làm giảm tình trạng đau khớp, đau cơ. Thuốc sắc lá đại bi thường được dùng để tắm cho trẻ em và phụ nữ sau sinh. Nước sắc từ lá và rễ đại bi còn được dùng trong các bài thuốc để hạ sốt và chữa đau dạ dày.

Ở Ấn Độ, người ta dùng cây đại bi để chữa chứng mất ngủ, bệnh cao huyết áp, thần kinh bị kích thích. Dùng toàn thân hoặc dùng 15 đến 30g rễ, 6 đến 12 lá sắc lấy nước uống.

Ở Philippin, những bài thuốc từ cây đại bi còn có tác dụng điều trị sỏi thận, bệnh lỵ, tiêu chảy, long đờm, lợi tiểu, giảm huyết áp.

3, Liều dùng và cách dùng

a, Liều dùng

Dùng 6 đến 12g lá, 15 đến 30g rễ cây đại bi mỗi ngày.

b, Cách dùng

Dùng trong: Có thể dùng tươi, phơi khô hoặc sấy khô sắc lấy thuốc uống hoặc nấu thành cao.

Dùng ngoài: Rửa sạch, giã nát, dùng riêng hoặc ngâm với rượu đắp ngoài da.

Cây đại bi chữa bệnh gì?

1, Chữa cảm mạo, ho, sốt nóng

Sử dụng 6 đến 12g lá đại bi nấu nước uống. Có thể nấu nước xông, dùng riêng hay phối hợp với các loại lá khác có tinh dầu lá Sả, lá Bưởi, lá Cam nấu nước xông cho ra mồ hôi. Nếu nhức đầu dùng lá giã đắp ở thái dương, có thể giảm bơt tình trạng này.

2, Thấp khớp

Đem rễ đại bi, kê huyết đằng mỗi vị 30g, sắc uống hoặc ngâm rượu.

3, Điều trị chứng đau bụng kinh

Đem Rễ Ðại bi 30g, Ích mẫu 15g, sắc nước uống. Hoặc dùng Đại bi 30g, trứng gà 2 quả, rượu trắng vừa đủ nấu lấy nước uống.

4, Bài thuốc chữa căng thẳng

Cây đại bi 50g, đu đủ 100g, hoa cúc trắng 50g cùng với 100g óc lợn (cho vào sau). Các nguyên liệu cho vào nồi đun sôi với 1 lít nước sau đó cho óc lợn vào đun thêm chừng 20 phút cho nhừ. Ăn nóng mỗi ngày 2 lần trước bữa cơm chín liên tục trong 1 tuần.

5, Bài thuốc chữa viêm khí quản

Lá đại bi già 20g, 2 nắm gạo, thịt lợn nạc băm nhuyễn 50g cùng với 3g gừng. Đem tất cả các nguyên liệu trên nấu thành cháo rồi nêm nếm gia vị cho vừa miệng. Chia làm 3 lần ăn trong ngày, dùng liên tục trong 3 ngày.

6, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị chân răng thối loét

Dùng 10g hoa đại bi cùng 10g phèn phi rắc vào chỗ đau.

7, Chữa lòi dom (sa trực tràng)

Lá đại bi giã nát với lá câu đằng, đắp lên.

8, Chữa ghẻ

Sử dụng lá đại bi tươi cùng lá hồng bì dại, mỗi thứ một nắm, rửa sạch, giã nát lấy nước đặc bôi.

9, Chữa bị ngất, hôn mê

Mai hoa băng phiến xát vào chân răng.
10, Sau khi sinh nhức khớp

Dùng lá đại bi tươi và xương sông tươi, giã nát rồi chế rượu xào nóng, đắp lên chỗ khớp đau. Hoặc đem
đại bi và xương sông, lượng bằng nhau, sắc lấy nước ngâm rửa chỗ đau.

11, Sau sinh trúng phong

Đại bi, lá quất hồng bì, Sả, Ngũ trảo, đều bằng nhau, nấu nước tắm.

12, Đầy bụng, khó tiêu

Lá đại bi 30g tươi sắc uống ngày 1 lần. Uống trong 3 ngày

13, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị bệnh viêm họng mãn tính, viêm amidan

Dùng 1g hoa đại bi rửa sạch với nước muối, 2,5g phèn chua phi khô, 2g hoàng bá đã đốt thành than, 3g đăng tâm thảo đốt thành than.

Tán nhỏ tất cả nguyên liệu, sau đó cho vào bình thủy tinh có nắp đậy và bảo quản tại nơi khô ráo. Mỗi lần dùng lấy 3 đến 4g bột dược liệu thổi vào cổ họng.

14, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị hôn mê, chứng phong cấm khẩu

Dùng hoa đại bi rửa sạch với nước muối, để ráo. Sau đó xát mạnh vào chân răng.

15, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị ho

Sử dụng 200g lá đại bi, 50g lá chanh, 100g rễ cà gai leo, 100g củ sả, 100g rễ thủy xương bồ, 50g trần bì.

Mang tất cả dược liệu rửa sạch với nước muối, phơi khô dưới bóng râm. Cắt nhỏ nguyên liệu và cho vào nồi cùng với 700ml nước.

Đun sôi trong 5 phút. Sau đó lọc rồi thêm 300ml xi rô để tạo thành 1 lít cao. Dùng 40ml/ngày, chia làm 2 lần uống cho đến khi bệnh tình thuyên giảm thì ngừng.

16, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị phong thấp, bị thương đau nhức, đi ngoài, đau bụng lạnh da, cảm ngất không tỉnh

Sử dụng 20 đến 30g lá đại bi rửa sạch với nước muối. Cho dược liệu vào nồi cùng với 400ml nước, sắc lấy thuốc uống.

Hoặc cho lá đại bi đã rửa vào cối và thực hiện giã nát. Chắt lấy phần nước, bỏ bã để lấy tinh dầu. Uống 3 đến 4 lần/ngày, mỗi lần uống 6 giọt.

17, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị lở ngứa, bị thương sưng đau

Sử dụng lá đại bi rửa sạch với nước muối. Cho dược liệu vào nồi cùng với 1 lít nước. Nấu và ngâm rửa chỗ đau. Kết hợp với giã nát lá đại bi và đắp vào chỗ đau.

18, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị long đờm

Lá đại bi, lá câu đằng mỗi loại 10g đem rửa sạch với nước muối. Cho nguyên liệu vào cối và thực hiện giã nát. Chắt lấy phần nước đặc, bỏ bã. Uống 1 lần/ngày.

19, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị thấp khớp

Thân và rễ đại bi đã phơi khô 200g, thiên niên kiện, bạch chỉ, ké đầu ngựa mỗi loại 200g đem rửa sạch với nước muối.

Cho tất cả dược liệu vào nồi và thực hiện sắc thuốc cùng với 1 lít nước trong 30 phút hoặc cho đến khi lượng nước trong nồi chỉ còn lại một nửa thì ngừng. Để nguội bớt và uống trong ngày.

20, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị bí tiểu

Dùng 100g lá đại bi tươi hoặc 40g lá đại bi khô rửa sạch với nước muối. Cho dược liệu vào nồi cùng với 800ml nước.

Thực hiện sắc thuốc trong 20 phút hoặc cho đến khi lượng nước trong nồi còn 500ml thì ngừng. Để nguội bớt và uống trong ngày.

21, Bài thuốc từ cây Đại bi giúp tăng cường hệ tiêu hóa

Dùng 1 nắm lá đại bi rửa sạch với nước muối. Ăn sống sau bữa ăn.

22, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị gai cột sống

Dùng 1 nắm lá đại bi rửa sạch với nước muối, để ráo nước. Cho dược liệu vào cối và thực hiện giã nát. Trộn đều cùng với 3 hạt muối thô, ¼ lon bia. Uống 1 lần/ngày. Sử dụng liên tục trong 7 ngày.

23, Bài thuốc từ cây Đại bi điều trị gai cột sống, đau nhức xương

Dùng 1 nắm lá đại bi rửa sạch với nước muối. Trộn dược liệu với một ít rượu vang trên chảo lửa. Cho dược liệu vào túi vải, sau đó chườm vào vị trí đau nhức.

Lưu ý khi sử dụng cây đại bi

Cần rửa sạch đại bi với nước muối trước khi sử dụng để tránh tình trạng nhiễm khuẩn.

Đại bi có giá bao nhiêu?

Loại cây này mọc hoang nên trong tự nhiên nên được bán nhiều trên thị trường với giá thành không cao. Giá cây đại bi khô vào khoảng 200.000 đến 250.000đ trên 1 kg.

Đại bi mua ở đâu?

Trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân cũng như làm giảm hiệu quả điều trị.

Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là rất quan trọng và cần thiết. Vậy khách hàng có thể mua vị thuốc đại bi ở đâu?

Ðại bi là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện nay, hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này.

Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Đại bi là một loài cây quen thuộc, có thể tìm thấy ở rất nhiều nơi. Vị thuốc này cũng có rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, trước khi sử dụng dược liệu này, bạn cũng cần tham khảo ý kiến thầy thuốc để tránh gặp phải những tác dụng không mong muốn.

Qua bài viết này, Cây thuốc dân gian hi vọng bạn sẽ có được những kiến thức tốt nhất về những lợi ích từ cây đại bị, cũng như cách chăm sóc tốt nhất cho bản thân cũng như gia đình từ thảo dược này nhé!

NHAP “TU KHOA” BAN CAN TIM KIEM: