Chăm sóc phục hồi chức năng giai đoạn sớm cho bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não
Chăm sóc phục hồi chức năng giai đoạn sớm cho bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não.Trong nhiều năm qua, tai biến mạch máu não (TBMMN) đã và đang là một thách thức lớn đối với nền y học thế giới cũng như ở Việt Nam. Tỷ lệ bệnh nhân TBMMN ngày càng gia tăng do nhiều nguyên nhân khác nhau như cao huyết áp, xơ vữa động mạch, các bệnh van tim… TBMMN có thể gây tử vong nhanh chóng hoặc để lại nhiều di chứng nặng nề.[4],[7],[8]
Theo tổ chức y tế thế giới (WHO) nguyên nhân tử vong do TBMMN rất cao chiếm vị trí hàng đầu trong các bệnh thần kinh và là nguyên nhân tử vong thứ hai sau các bệnh tim mạch.[12] Trong TBMMN gây ra các thương tật thứ cấp còn khá cao, theo Nguyễn Mạnh Chiến tỷ lệ thương tật thứ cấp nói chung là 39,5% trong đó loét do đè ép là 28,1%; nhiễm trùng phổi 13,2%, nhiễm trùng tiết niệu 11,0%, teo cơ 16,2%, co rút cơ 7,8% [9]. Việc phòng ngừa các thương tật thứ cấp như loét do đè ép, nhiễm trùng phổi, nhiễm trùng tiết niệu, co rút cơ, bán trật khớp vai… là rất quan trọng vì những tổn thương thứ phát này có khi còn nguy hiểm hơn bệnh đầu tiên, làm cho người bệnh không thể phục hồi lại được có khi tàn tật suốt đời. Do đó đối với công tác điều dưỡng là vô cùng quan trọng, cần phải chăm sóc tốt, phục hồi chức năng (PHCN) ngay từ giai đoạn sớm để phòng ngừa, giảm tỷ lệ thương tật thứ cấp và giảm những di chứng nặng nề về sau [9]
Y học ngày càng tiến bộ không ngừng, các phương tiện chẩn đoán và điều trị hiện đại giúp cho việc chẩn đoán chính xác, điều trị hiệu quả, chăm sóc, PHCN tốt hơn. Khả năng phục hồi của người bị TBMMN và các thương tật thứ cấp phụ thuộc vào việc chẩn đoán, điều trị, chăm sóc và PHCN. Vì vậy chúng tôi viết chuyên đề này với mục tiêu:
1. Mô tả các thương tật thứ cấp thường gặp ở người bệnh TBMMN giai đoạn sớm.
2. Lập kế hoạch chăm sóc, PHCN cho người bệnh liệt nửa người do TBMMN giai đoạn sớm.
MỤC LỤC Chăm sóc phục hồi chức năng giai đoạn sớm cho bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………………………………………………………………………….. 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ……………………………………………………………………… 2
1.1 Giải phẫu sinh lý tuần hoàn não ……………………………………………………….. 2
1.1.1 Giải phẫu mô tả …………………………………………………………………………. 2
1.1.2. Giải phẫu bệnh lý ……………………………………………………………………… 3
1.1.3. Đặc điểm sinh lý tuần hoàn và chuyển hoá ở não ……………………………. 4
1.2. Đặc điểm bệnh học của TBMMN …………………………………………………….. 5
1.2.1. Định nghĩa ……………………………………………………………………………….. 5
1.2.2. Phân loại ………………………………………………………………………………….. 5
1.2.3. Những yếu tố nguy cơ ………………………………………………………………… 6
1.2.4. Triệu chứng lâm sàng …………………………………………………………………. 7
1.2.5 Các thương tật thứ cấp thường gặp ……………………………………………….. 8
1.2.6. Cận lâm sàng ……………………………………………………………………………. 9
1.2.7. Tiến triển và biến chứng ………………………………………………………………. 9
1.2.8. Nguyên tắc điều trị …………………………………………………………………….. 9
CHƯƠNG 2: CHĂM SÓC, PHỤC HỒI CHỨC NĂNG……………………………… 10
2.1 Vai trò của chăm sóc và phục hồi chức năng …………………………………… 10
2.2 Qui trình điều dưỡng ……………………………………………………………………… 10
2.2.1 Nhận định ………………………………………………………………………………… 10
2.2.2 Chẩn đoán điều dưỡng ………………………………………………………………. 12
2.2.3 Lập kế hoạch chăm sóc………………………………………………………………. 12
2.2.4 Thực hiện kế hoạch……………………………………………………………………. 14
2.2.4.1 Theo dõi …………………………………………………………………………… 14
2.2.4.2 Can thiệp y lệnh ………………………………………………………………… 15
2.2.4.3 Chăm sóc cơ bản ……………………………………………………………….. 16
2.2.4.4 Phục hồi chức năng ……………………………………………………………. 18
2.2.4.5 Giáo dục sức khỏe ……………………………………………………………… 26
2.2.5 Đánh giá …………………………………………………………………………………. 27
KẾT LUẬN ……………………………………………………………………………………………. 28
TÀI LIỆU THAM KHẢO