CHẨN ĐOÁN LOÃNG XƯƠNG: ẢNH HƯỞNG CỦA GIÁ TRỊ THAM CHIẾU

 Đặt vấn đề:Hiện nay, tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán loãng xương là dựa vào chỉ số T (T-score) của cổxương đùi đo bằng máy DXA. Chỉ số T là kết quả của 2 thông số: mật độ xương đỉnh (peak bone mineral density –pBMD) và độlệch chuẩn (SD). Cho đến nay, vẫn chưa có một công trình nghiên cứu nào đểxác định 2 thông số đó ở người Việt.Mục tiêu:xác định pBMD và SD và đánh giá sự tương đương giữa chỉ số T của người Việt (gọi tắt là TVN) và chỉ số T do máy cung cấp (TDXA).Phương pháp nghiên cứu:nghiên cứu cắt ngang (cross-sectional study), với 1227 cá nhân (gồm 357 nam và 870 nữ), tuổi từ 18 đến 89 được chọn ngẫu nhiên trong các quận thuộc Thành phố Hồ Chí Minh. Mật độxương (BMD) ở cổ xương đùi, xương cột sống và toàn thân được đo bằng máy DXA Hologic QDR 4500. Ngoài ra, chúng tôi còn thu thập các dữ liệu về nhân trắc và tiền sử lâm sàng của từng cá nhân. Chúng tôi áp dụng mô hình hồi qui đa thức (polynomial regression) và phương pháp phân tích tái chọn mẫu (resampling method hay còn gọi là bootstraps) đểxác định pBMD và SD. Dựa vào 2 thông sốnày, chúng tôi tính chỉ số TVN cho từng cá nhân. Loãng xương được chẩn đoán khi TVN ≤ -2,5, thiếu xương nếu -2,5 < TVN ≤ -1,0, và bình thường nếu TVN >  -1,0. Một chẩn đoán như thế cũng được áp dụng cho TDXA.Sau đó, chúng  tôi so sánh kết quả của 2 chẩn đoán. Kết quả:  Ở  nữ, dựa vào chỉ số TVN  ở cổ xương đùi, tỷ lệ loãng xương là28,6%, nhưng dựa vào TDXA tỷlệloãng xương là 43,7%. Ở nam, tỷ lệ loãng xương dựa vào TVN là 10,4%, thấp hơn khoảng 20% khi so với tỷlệloãng xương dựa vào TDXA (29,6%).  Ở nam, trong số 40 người được TDXA phân nhóm là loãng xương, có  đến 65% (n = 26) người thật sựlà thiếu xương dựa vào tiêu chuẩn của TVN. Tương t ự, ởnữ, trong số 177 người mà TDXA xếp vào nhóm loãng xương, có đến 35% (n = 61) thật ra là thiếu xương dựa vào tiêu chuẩn của TVN. Hệ số tương đồng (kappa) giữa 2 chẩn đoán TVN và TDXA là 0,54 cho nữ và 0,41 cho nam.