Chẩn đoán nhanh viêm loét giác mạc do nấm bằng kỹ thuật semi – nested pcr

Viêm loét giác mạc nhiễm trùng là một trong những  vấn  đề  sức  khỏe  có  tính  chất  toàn  cầu.
Bệnh  rất  phổ  biến,  đặc  biệt  ở  những  nước  đang phát triển, là nguyên nhân chính trong nhóm các nguyên nhân gây mù lòa do bệnh lý giác mạc[6].
Các  căn  nguyên  gây  viêm  loét  giác  mạc  rất  đa dạng, bao gồm cả vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng [4]. Thực tế, trong vài thập kỷ gần đây,  tỷ lệ viêm  loét  giác  mạc  do  nấm  gia  tăng  một  cáchđáng  quan  ngại,  chiếm  tới  16  –  37%  các  trường hợp  viêm  loét  giác  mạc  [5].  Mặc  dù  nấm  là nguyên  nhân  gây  tổn  thương  giác  mạc  nặng  nề nhất, nhưng nếu được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời sẹo giác mạc thường không dày và không làm giảm  thị  lực  trầm  trọng  như  các  nhóm  nguyên nhân khác [1]. Cho đến nay, chẩn đoán viêm loét giác mạc do nấm vẫn chủ yếu dựa vào hình ảnh tổn  thương  trên  lâm  sàng  và  kết  quả  nhuộm  soi, nuôi cấy phân lập nấm. Tổn thương giác mạc  do nấm mặc dù có những đặc điểm đặc trưng nhưngkhông phải lúc nào cũng rõ ràng và dễ dàng  cho chẩn đoán. Kỹ thuật nhuộm soi có độ nhạy thấp nên đã bỏ sót không chẩn đoán được một tỷlệ khá lớn  các  trường  hợp  bị  bệnh.  Quy  trình  nuôi  cấy phân lập nấm thất bại trong trường hợp các loài nấm khó nuôi cấy hoặc chưa nuôi cấy được. Hơn nữa, việc nuôi cấy đòi hỏi vài ngày đến vài tuần mới cho kết quả nên làm chậm quá trình điều trị.
Kỹ  thuật  chẩn  đoán  nhanh  và  chính  xác  căn nguyên  nấm  gây  viêm  loét  giác  mạc  là  một  yêu cầu cấp thiết để phục vụ cho công tác điềutrị sớm cho bệnh nhân nhằm hạn chế tối đa di chứng sẹo giác mạc và tổn thương thị lực. Chính vì vậy  mà nghiên cứu này được tiến hànhvới mục tiêu:Áp  dụng  kỹ  thuật  semi  –  nested  PCR  phát hiện căn nguyên nấm gây viêm loét giác mạc.
II.  ĐỐI  TƯỢNG  VÀ  PHƯƠNG  PHÁP
NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
– 10 chủng nấm thuộc các loài Candida albicans, Aspegillus fumigatus, Fusarium spp.
–  Các  chủng  vi  khuẩn  có  khả  năng  gây  viêm loét  giác  mạc  bao  gồm  Staphylococcus  epidermidis, Pseudomonas aeruginosa, Escherichiacoli, Streptococcus  pneumoniae,  và  tế  bào  bạch  cầu người được sử dụng như chứng (-) để đánh giáđộ đặc hiệu của cặp mồi dùng xác định nấm.
– Bệnh phẩm chất nạo giác mạc của 20 bệnh nhân  được  chẩn  đoán  hoặc  nghi  viêm  loét  giác mạc  do  nấm,  và  2  bệnh  phẩm  của  bệnh  nhân được chẩn đoán viêm loét giác mạc do vi khuẩn tại  Viện  Mắt  Trung  ương.  Bệnh  phẩm  được  lấy theo qui trình thường qui tại Viện Mắt Trung ương. 100µl dung dịch NaCl 0,9% sau khi rửa tiêu bản đã  soi  tươi  được  chuyển  vào  ống  eppendorff  để tách chiết DNA cho PCR.Viêm loét giác mạc do nấm là một bệnh lý nặng nề ở mắt, có thể dẫnđến sẹo giác mạc và mù lòa. Việc xác định căn nguyên nấm đến nay còn nhiều hạn chế.  Mục tiêu:áp dụng kỹ thuật semi – nested PCR phát hiện căn nguyê n nấm gây viêm loét giác mạc. Đối tượng và phương pháp nghiê n cứu:10 chủng nấm đã biết, 4 chủng vi khuẩn, 20 bệnh phẩm chất nạo giácmạc của bệnh nhân nghi ngờ nấm giác mạc, và 2 bệnh phẩm của bệnh nhân viêm loét giác mạc do vi khuẩn được sử dụng trong nghiên cứu này. Kỹ thuật nhuộm soi, nuôi cấy phân lập nấm và semi – nested PCR với cặp mồi đặc hiệu cho vùng Intergenic Transcribed  Spacer (ITS) của các chủng nấm được áp dụng. Kết quả:Semi – nested PCR cho kết quả (+) đối với cácchủng nấm được thử nghiệm và tất cả 20 bệnh phẩm nghi ngờ nấm giác mạc được phát hiện có nấm bằng phương pháp khác. PCR ( – ) trong thử nghiệm với các chủng vi khuẩn và bệnh phẩm chứa vi khuẩn. Kết luận:Semi- nested PCR là phương pháp chẩn đoán nhanh và hiệu quả các căn nguyên nấm gây viêm loét giác mạc.