CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ HỆ TIÊU HÓA Ở BỆNH NHÂN PHỒNG ĐỘNG MẠCH CHỦ

CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ HỆ TIÊU HÓA Ở BỆNH NHÂN PHỒNG ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG DƯỚI ĐỘNG MẠCH THẬN 

Cao Văn Thịnh*, Văn Tần* 

TÓM TẮT 

Tổ ng quan và đặ t vấ n đề: Ung thư hệ tiêu hoá ở các bệnh nhân có phồng động mạch chủ bụng (P/ĐMC/B) dưới động mạch thận tương đối ít gặp. Chẩn đoán bệnh phải dựa nhiều vào kết quả của chẩn đoán hình ảnh, lâm sàng khó xác định rõ ràng. Đa số các bệnh nhân đều được phát hiện muộn nên điều trị thường khó khăn. Chỉ định phẫu thuật phụ thuộc nhiều vào tình trạng tổn thương tại túi phồng và giai đoạn tiến triển của khối ung thư. 

Mụ c tiê u: Tìm tần xuất gặp ung thư hệ tiêu hoá ở các bệnh nhân P/ĐMC/B và phân tích những khó khăn trong chẩn đoán và điều trị phẫu thuật. 

Phương pháp:Tiền cứu các trường hợp lâm sàng P/ĐMC/B có các bệnh lý ung thư thuộc hệ tiêu hoá từ 7/1998 đến 6/2000 tại BV Bình Dân TP. HCM. 

Kết quả: Qua 2 năm đã gặ p 126 trường hợp P/ĐMC/B, với 55,6% trường hợp đã được phẫu thuật cắt ghép đoạn động mạch phồng và 44,4% trường hợp được theo dõi. Trong đó 13 trường hợp có kèm bệnh lý ung thư, chiếm 10,3%, gồm 1 nữ, 7 nam ; trung bình 73 tuổi. Có 4 trường hợp được ghi nhận là ung thư hệ tiêu hoá, chiếm 3,2% trong tổng số các Bn P/ĐMC/B và chiếm 30,8% trong các Bn P/ĐMC/B có kết hợp ung thư. Có 3 

trường hợp vào viện với chẩn đoán P/ĐMC/B, đã được phẫu thuật do túi phồng vỡ hoặc dọa vỡ (trong đó có 1 trường hợp kết hợp cắt khối u, 2 trường hợp khác chỉ sinh thiết khối u). 1 trường hợp khác vào viện với chẩn đoán K dạ dày, đã được phẫu thuật cắt 2/3 dạ dày, theo dõi chưa phẫu thuật P/ĐMC/B do túi phồng nhỏ, không có triệu chứng. 

Bàn luận: Chỉ gặ p 4/126 (3,2%) trườ ng hợ p ung thư hệ tiê u hó a ở Bn có P/ĐMC/B. Ung thư hệ tiê u hó a ở Bn có P/ĐMC/B chưa được chủ động chẩn đoá n trê n lâ m sà ng, chỉ mớ i đượ c phá t hiệ n ở giai đoạ n muộ n bằ ng các chẩn đoán hình ảnh. Chỉ định mổ P/ĐMC/B khi có bệnh ung thư kết hợp trong các trường hợp vỡ, dọa vỡ túi phồng. Theo dõi chưa phẫu thuật P/ĐMC/B khi túi phồng nhỏ, chưa biến chứng. Tùy vào giai đoạn tiến triển của ung thư mà đặt vấn đề có phẫu thuật cắt bỏ khối u hay không. 

Kết luận: Ung thư hệ tiêu hóa ở Bn có P/ĐMC/B hiếm gặp, nhưng chiếm tới 1/3 cá c trườ ng hợ p P/ĐMC/B có bệnh lý ung thư kết hợp. Chẩn đoán ung thư hệ tiêu hóa ở Bn có P/ĐMC/B thường muộn và thiếu chủ động. Điều trị phẫu thuật ung thư hệ tiêu hóa ở Bn có P/ĐMC/B dựa trên sự cân nhắc giữa tổn thương của túi phồng ĐMC và giai đoạn tiến triển của khối ung thư.