Chấn thương sọ não do tai nạn giao thông ở trẻ em điều trị nội trú tại bệnh viện nhi Trung Ương 2002-2004

Đánh giá đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị của chấn th-ơng sọ não (CTSN) do tai nạn giao thông (TNGT) ở trẻ em. Đối t-ơng và ph-ơng pháp nghiên cứu: 199 bệnh nhi bị CTSN do TNGT vào điều trị nội trú tại Bệnh viện Nhi Trung Uơng trong 3 năm 2002 – 2004. Nghiên cứu hồi cứu. Kết quả: Nam : nữ = 1,4 : 1. Tuổi trung bình: 5,91. Nhóm tuổi 5 – 9 tuổi vào viện nhiều nhất (39,7%). Ph-ơng tiện gây tai nạn: xe máy 71,9%; ôtô 12,7%, xe đạp 7%, công nông 2%, khác : 1% . Chấn động não: 49,7%; Tôn th-ơng x-ơng sọ phần mềm: 16,6%; Tổn th-ơng x-ơng sọ, màng não: 16,6%; Tổn th-ơng x-ơng sọ, màng não, não: 17,1%. Triệu chứng lâm sàng th-ờnggặp nhất: Nôn: 52,3%; Đau đầu: 46,7%; Mất ý thức: 26,1%. Điều trị nội khoa là chủ yếu (94%); ngoại khoa chiếm 6%. Thời gian điều trị trung bình : 5,96 ngày. SỐ trẻ khi ra viện có khả năng di chứng 50,8%; có di chứng rõ: 5%. Kết luân: CTSN do TNGT ở trẻ em có các mức độ tổn th-ơng và lâm sàng rất đa dạng, để lại hậu quả rất nặng nề với khả năng di chứng cao. Cần đay mạnh phòng chống TNGT qua giáo dục các bậc cha mẹ tăng c-ờng giám sát trẻ; có các biện pháp thực hiện luật giao thông trong toàn dân, đặc biệt là những ng-ời điều khiển ph-ơng tiện cơ giới.

Chấn th-ơng sọ não (CTSN) là th-ơng tích sọ não mắc phải do lực bên ngoài tác độngdẫn đến biểu hiện gián đoạn chức năng thần kinh cao cấp. Chấn th-ơng sọ não ở trẻ em gây giảm chức năng từ nhẹ đến nặng, làm tổn th-ơng về tâm lý xã hội, ảnh h-ởng đến kết quả học tập của trẻ. Tỉ lệ CTSN ở các n-ớc phát triển ngày càng gia tăng đặt ra một vấn đề nghiêm trọng đối với sức khoẻ cộng đồng. Theo thống kê của Bộ Y tế Việt Nam, năm 2003, th-ơng tích do chấn th-ơng trong sọ là bệnh có tỉ lệ chết cao nhất (2,88/ 100.000 dân) [2]. Theo M.O.Livet, G.Lena, trong CTSN nói chung, trẻ em chiếm khoảng 20 – 30%. CTSN chiếm 1/3 số th-ơng tích, và 2/ 3 số tử vong do tai nạn – một nguyên nhân nhập viện và tử vong hàng đầu ở trẻ d-ới 15 tuổi. TNGT là nguyên nhân của 1/ 2 số ca CTSN ở trẻ 1 – 15 tuổi [3].

Một đứa trẻ bị CTSN trung bình và nặng, đồng nghĩa với khả năng cao khiếm khuyết về thể chất và tâm thần cũng nh- ảnh h-ởng không nhỏ đến điều kiện kinh tế xã hội của gia đình. Rõ ràng phòng ngừa là cách giải quyết tốt nhất, tuy nhiên thông tin về bản chất tổn th-ơng sọ não, những yếu tố ảnh h-ởng, cũng nh- hậu quả của CTSN trẻ em ở Việt Nam hiện vẫn ch-a đầy đủ, đặc biệt là CTSN do TNGT. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu là tìm hiểu đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị của CTSN trẻ em do TNGT.