CHỈ ĐỊNH, KỸ THUẬT VÀ KẾT QUẢ CẮT MỞ MÀNG TIM QUA NỘI SOI LỒNG NGỰC

Văn Tần*, Hoàng Danh Tấn* và CS.

TÓM TẮT 

Đặt vấn đề: Tràn dịch mà ng tim lượng nhiều, tái phát, gây ép tim là một cấp cứu, cần can thiệp ngoại khoa. Nguyên nhân có nhiều nhưng một số là do ung thư vú hay u ác trung thất di căn. Mở lồng ngực để mở màng tim trong những trường hợp này là một phẫu thuật lớn, biến chứng và tử vong cao, nhất là trên cơ địa người đang bị khó thở nặng và suy kiệt. Nội soi lồng ngực để mở màng tim là một phẫu thuật can thiệp tối thiểu, mà vẫn đạt được hiệu quả như mổ hở.

Mucc tiê u: Lượng giá về chỉ định, thực hiện và theo dõi kết quả cắt mở màng tim qua nội soi lồng ngực.Đối tượng: Những bệnh nhân bị tràn dịch màng tim do ung thư di căn, ép tim, tái phát nhiều lần sau khi chọc hút đến điều trị tại BV Bình Dân từ 1997 đến hết năm 2000.

Phương pháp: Nội soi lồng ngực trái, với hệ thống máy soi để mổ các bộ phậ n trong ổ bụng nhưng với trocar lồng ngực. Bệnh nhân nằm nghiêng phải 3/4, đầu cao và gây mê NKQ. 

Xẻ da 1 phân trên đường nách trước, soi lông ngực lên TV: tim lớn, bất động ví tràn dịch nhiều, căng, có thể thấy màu xanh vì tràn máu hay vàng vì màng tim dày, có nhiều khối u di căn ở màng phổi, phổi có thể dính nhiều vào thành ngực và thường có tràn dịch màng phổi đi kè m. Rạch da thêm 1 lỗ thứ 2 với trocar 5 tùy theo vị trí thuận tiện do camera hướng dẫn.

Thực hiện phẫu thuật hoặc chỉ cần 1 cây kéo, cắt mở màng tim hoặc thêm 1 lỗ thứ 3 với trocar 5, dùng kẹp giữ màng tim để cắt cho dễ. Sau khi cắt, dịch màng tìm chảy thành vòi, dưới áp suất cao và tim hoạt động trở lại bình thương. Sinh thiết màng tim và đặt ống dẫn lưu màng phổi.

Kết quả: Tổng số TH thực hiện: 18.

Số trên gồm có 15 nữ, 3 nam, tuổi trung bình là 41.15 TH bị ung thư vú di căn, 3 TH do u trung thất di căn.

Tràn dịch vàng chanh hay vàng đậm là 11 TH, tràn máu là 7 TH. Tất cả đều có CVP > 25 cm OH2.Kế t quả phẫ u thuậ t:

– Tức thời: tốt có 16 TH, tử vong 2 TH. Cả 2 đều bị tràn máu và do u trung thất di căn chèn ép nên cắt mở màng tim không hiệu quả.

– Kết quả xa, 2 TH tim bị ép tái phát do bướu phát triển. Theo dõi cho đến nay, trường hợp sống ngắn nhất là 3 tháng và dài nhất là 42 tháng, trung bình là 16 tháng. Đa số tử vong do ung thư di căn và suy kiệt.Bàn luận: Tràn dịch màng tim lượng nhiều, ép tim gây cản trở hoạt động của tim, nhất là tim phải, cần 

phải can thiệp cấp cứu, mở màng tim giải áp tim để cứu sống người bệnh, bất luận nguyên nhân là gì.

Trong nghiên cứu của chúng tôi, hầu hết là do ung thư di căn, mà ung thư vú dẫn đầu.Nội soi lống ngực để cắt mở màng, giải áp tim trong những tình huống trên kết quả không khác mổ hở. 

Kết luận:Cắt mở màng tim trong tràn dịch màng tim nặng, ép tim là phẫu ít xâm lấn, nhẹ nhàng, ít biến chứng được ứng dụng tại BV Bình Dân đã đem lại kết quả điều trị tốt