CHOÁNG TIM
CHOÁNG TIM
1. KHÁI NIỆM VÀ ĐỊNH NGHĨA
– Sốc tuần hoàn là sự bất tương hợp giữa sự tưới máu mô và khả năng cung cấp oxy/mô cần cho nhu cầu chuyển hóa.
– Choáng tim là một dạng của sốc tuần hoàn, là hậu quả của sự giảm nặng chức năng co bóp của tâm thất hơn là những bất thường của hệ thống mạch máu và thể tích Ịng mạch.
* Choáng tim được đặc trưng bởi 3 yếu tố :
(1) Huyết áp tâm thu < 80mmHg (không sử dụng thuốc vận mạch và thuốc gây tăng sức co bóp cơ tim) hay huyết áp tâm thu < 90mmHg (có sử dụng thuốc vận mạch và thuốc gây tăng sức co bóp cơ tim). Kéo dài ít nhất 30 phút.
(2) Cung lượng tim thấp (< 2 L/1 phút/m2 da) không liên quan đến tình trạng giảm thể tích (PAWP < 12mmHg), rối loạn nhịp tim, toan chuyển hóa, giảm oxy máu và blốc dẫn truyền nhĩ thất.
(3) Biểu hiện của giảm tưới máu mô : thiểu niệu (< 30ml/giờ), co mạch ngoại biên và thay đổi tri giác.
2. NGUYÊN NHÂN CHOÁNG TIM
Nhồi máu cơ tim cấp (là nguyên nhân thường gặp nhất của choáng tim).
Các nguyên nhân khác :
– Thuyên tắc động mạch phổi
– Chèn ép tim cấp
– Phình bóc tách động mạch chủ
– Rối loạn nhịp tim nặng (nhịp nhanh thất, rung thất)
– Suy tim nặng do một số nguyên nhân: viêm cơ tim, bệnh cơ tim phì đại, bệnh van tim, bệnh màng ngoài tim, sau phẫu thuật tim…
3. CHẨN ĐOÁN CHOÁNG TIM
* Tình trạng choáng : da xanh, tím tái, lạnh, da rịn mồ hôi, bệnh nhân ngủ gà, lơ mơ do giảm tưới máu não.
– Mạch nhanh, nhẹ, huyết áp thấp, huyết áp tâm thu (SBP) < 80mmHg.
Lâm sàng :
– Tĩnh mạch cổ phồng và nghe ran ở phổi thường gặp trong choáng do suy tim thất trái hay tĩnh mạch cổ phồng, dấu Kussmaul và không có ran ở phổi gặp trong choáng do nguyên nhân thất (P).
– Nghe tim : có thể phát hiện tiếng T3, T4 hay gallop, tiếng thổi tâm thu của hở van 2 lá hay có thể gặp trong thông liên thất.
Cận lâm sàng :
– ECG : có thể phát hiện hình ảnh của nhồi máu cơ tim cấp hay các rối loạn nhịp nặng gây choáng tim như : cơn nhịp nhanh thất, rung thất, bệnh lýốc AV (xét nghiệm men tim) độ III.
– Troponin I, CK-MB /máu tăng.
– Độ bão hòa oxy máu động mạch giảm.
– Nhiễm toan acid lactic.
– Siêu âm tim : đánh giá chức năng thất, cung lượng tim, hở van 2 lá, vỡ thành tự do tâm thất gây tràn máu màng ngoài tim cần phát hiện nhanh chóng.
4. XỬ TRÍ CHOÁNG TIM
1) Thở oxy qua mũi hay qua mask, thông khí nhân tạo qua nội khí quản khi có suy hô hấp.
2) Lập đường truyền tĩnh mạch với normal salin 9%0.
3) Mắc monitor theo dõi ECG và phát hiện các rối loạn nhịp. Theo dõi các dấu hiệu sinh tồn/30 phút cho đến khi bệnh nhân ổn định.
4) Điều trị bằng thuốc (xem sơ đồ)
