Đa dạng phân tử và mối liên quan với tính kháng thuốc của chủng lao m. Tuberculosis phân lập ở Hưng Yên

Đối với vi khuẩn lao M. tuberculosis, nhiều nghiên cứu trên thế giới đã sử dụng các phương pháp phân tích phân tử để xác định tỷ lệ các nhóm chủng ở các khu vực địa lý khác nhau nhằm phát hiện mức độ phổ biến của các geno- type điển hình để từ đó nhìn nhận vai trò của chúng trong dịch tễ học bệnh lao đặc thù cho từng khu vực. Việc phân tích còn giúp cho các điều tra dịch tễ học truy tìm nguồn lây, phát hiện các vụ dịch từ đó đưa ra các biện pháp phòng và điều trị thích hợp. Dòng lao phổ biến nhất ở Việt Nam là dòng Bắc Kinh, chiếm từ 35-54% trong số các chủng lao phân lập từ bệnh nhân lao người lớn [1, 2] và thường gắn liền với bệnh lao kháng thuốc. Nghiên cứu tính đa dạng của chủng lao Bắc Kinh cũng góp phần không nhỏ trong việc kiểm soát nhóm chủng lưu hành này.
Trong nghiên cứu này chủng lao M. tuberculosis được phân lập trong một điều tra cắt ngang năm 2005 và điều tra lại năm 2007 trên địa bàn tỉnh Hưng Yên được phân tích với mục tiêu:
Nghiên cứu tính đa dạng phân tử và mối liên quan    với    tính    kháng   thuốc    của    chủng
M. tuberculosis phân lập ở Hưng Yên.
I.    VẬT    LIỆU    VÀ    PHƯƠNG    PHÁP NGHIÊN CỨU
1.    Vật liệu nghiên cứu
67 chủng lao M. tuberculosis phân lập trên các đối tượng điều tra sống trong tỉnh Hưng Yên năm 2005 và 2007.
2.    Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp spoligotyping là phương pháp định type phân tử dựa trên kỹ thuật PCR sử dụng cặp đoạn mồi gắn biotin khuyếch đại số lượng của các đoạn trung gian trong cụm lặp lại trực tiếp đa hình DR (Highly polymorphic Direct Re- peat) trên genome của vi khuẩn lao. Các đoạn trung gian sau khi được nhân lên được lai với các oligonucleotid gắn trên màng lai tương ứng với 43 đoạn trung gian trong trình tự DR. Màng được rửa và ủ với cộng hợp và bộc lộ trên phim để phát hiện hình ảnh spoligotype.
Phương pháp MIRUs – VNTR là phương pháp xác định tần xuất lặp lại của các đơn vị lặp lại nằm rải rác (Mycobacterial Interspered Repetitive Units – MIRUs) trên nhiễm sắc thể vi khuẩn M.tuberculosis. 12 đoạn lặp được khuyếch đại bằng kỹ thuật PCR sau đó được điện di trên gel Agarose cùng với ADN chuẩn bậc thang 100bp. Chiều dài mỗi đoạn lặp và số lần lặp lại của đơn vị lặp lại được xác định bằng cách so sánh với ADN chuẩn và bảng chuẩn.
Đối chiếu kết quả spoligotyping với cơ sở dữ liệu spoligotyping quốc tế SpolDB4, sau đó phân
tích bằng phần mềm phân tích thông kê sinh học NTSYSpc 2.10 (Applied Biostatistics InC.) để cho ra cây di truyền. Spoligotype, tính nhạy cảm với thuốc chống lao được phân tích bằng phần mềm phân tích thống kê SPSS 17.0 để tìm hiểu sự phân bố và tính nhạy cảm thuốc của các dòng lao điển hình

Nghiên cứu tính đa dạng phân tử và mối liên quan với tính kháng thuốc của vi khuẩn lao góp phần kiểm soát bệnh lao. Mục tiêu: Phân tích tính đa dạng phân tử và mối liên quan với tính kháng thuốc chủng vi khuẩn lao Hưng Yên. Phương pháp nghiên cứu: Phân tích sinh học phân tử; phân tích thông kê sinh học. Kết quả: Dòng Bắc Kinh phổ biến nhất chiếm 37,3%, tiếp theo là dòng Đông Phi Ấn (EAI) chiếm 22.4%, dòng Haarlem, dòng MANU và dòng T chỉ có ở một vài chủng. 94,7% chủng Bắc Kinh có kiểu MIRU type khác nhau. Tỷ lệ đơn kháng và đa kháng thuốc của chủng lao Hưng Yên tương ứng là 40,3% và 10,4%, trong đó tỷ lệ kháng của dòng Bắc Kinh là 70% và 21,7%, các dòng khác tỷ lệ kháng thuốc còn thấp. Kết luận: Chủng lao Hưng Yên có tính đa dạng phân tử cao và mức độ kháng thuốc dao động khác nhau ở các dòng lao khác nhau.