Đặc điểm bộc lộ PD-L1 trong ung thư biểu mô tuyến dạ dày

Đặc điểm bộc lộ PD-L1 trong ung thư biểu mô tuyến dạ dày
Nguyễn Thị Vân Anh, Dương Hoàng Hảo
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
TÓM TẮT
Tại Việt Nam, ung thư dạ dày đứng thứ 3 về số ca mắc mới và số ca tử vong. Liệu pháp miễn dịch với các thuốc kháng lại phân tử chết theo chương trình 1 (programmed death molecule-1: PD-1) và phối tử của nó – PD-L1 (programmed death-ligand 1) hứa hẹn là phương pháp điều trị mới giúp tăng hiệu quả điều trị đối với bệnh nhân ung thư dạ dày. Nghiên cứu mô tả đặc điểm bộc lộ PD-L1 trong ung thư biểu mô (UTBM) tuyến dạ dày và so sánh mối tương quan giữa tình trạng bộc lộ PD-L1 với một số đặc điểm lâm sàng, giải phẫu bệnh thực hiện trên 96 bệnh nhân. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng là những bệnh nhân mắc UTBM tuyến dạ dày được chẩn đoán xác định bằng xét nghiệm giải phẫu bệnh trên bệnh phẩm phẫu thuật tại Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 10/2020 đến tháng 8/2021. Kết quả cho thấy tỉ lệ bộc lộ PD-L1 trong ung thư biểu mô tuyến dạ dày là 38,5%. Có mối tương quan giữa bộc lộ PD-L1 với mức độ xâm lấn của khối u và tình trạng di căn hạch. Không có sự khác biệt có ý nghĩa của tỉ lệ bộc lộ PD-L1 giữa các nhóm giới tính, kích thước, vị trí, độ biệt hoá, phân loại mô bệnh học, tình trạng xâm nhập mạch và xâm nhập thần kinh.

Tại Việt Nam, ung thư dạ dày (UTDD) đứng thứ 3 về số ca mắc mới và là nguyên nhân gây từ vong cho 15.065 trường hợp.¹ Mặc dù chẩn đoán và điều trị UTDD đã có nhiều tiến bộ trong một thời gian dài. nhưng tiên lượng ung thư dạ dày hiện nay vẫn còn xấu, đặc biệt là ung thư dạ dày tiến triển, với tỷ lệ sống thêm 5 năm chỉ khoảng 28%.² Nhờ những hiểu biết rõ hơn về cơ chế các tế bào u sử dụng để chống hệ miễn dịch của cơ thể, con đường điều trị miễn dịch đang hứa hẹn mở ra một cơ hội mới cho các bệnh nhân UTDD. Trong những năm gần đây, liệu pháp ức chế điểm kiểm soát miễn dịch kháng PD-1/PD-L1 đã chứng minh được hiệu quả trong điều trị UTDD. PD-L1 là một protein xuyên màng đóng vai trò kìm hãm sự hoạt hoá quá mức của hệ miễn dịch. PD-L1 được bộc lộ trên tế bào trình diện kháng nguyên gắn với PD-1  trên  tế  bào  lympho  T  làm  hạn  chế  sự phát triển và thay đổi sự biệt hoá của lympho T, kích hoạt quá trình chết theo chương trình của những tế bào này, điều hoà ngược âm tính hệ miễn dịch. Lợi dụng cơ chế này, các tế bào u cũng bộc lộ PD-L1 nhằm thoát khỏi sự tấn công của hệ miễn dịch trong cơ thể.³ Đánh giá biểu hiện PD-L1 của tế bào miễn dịch có vai trò quan trọng trong lựa chọn bệnh nhân sử dụng thuốc kháng PD-1/PD-L1 và tiên lượng khả năng đáp ứng. Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy tình trạng bộc lộ PD-L1