Đặc điểm dịch tễ học và các yếu tố nguy cơ lây nhiễm hiv/stis trên nhóm nam bán dâm đồng tính ở Hà Nội

Đặt vấn đề: Nam bán dâm có nhiều nguy cơ lây nhiễm HIV/STIs tuy nhiên những hiểu biết về nhóm này còn chưa đầy đủ. Mục tiêu: 1.Mô tả đặc điểm dịch tễ học nhóm nam bán dâm đồng tính (NBDĐT) ở Hà Nội; 2.Phân tích một số yếu tố liên quan đến nguy cơ lây nhiễm HIV/STIs. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: thiết kế nghiên cứu theo nghiên cứu dịch tễ học cắt ngang. Chọn mẫu theo phương pháp chọn mẫu có chủ đích về địa điểm và thời gian, 110 nam giới tuổi từ 15 đến 39 có quan hệ tình dục (QHTD) với nam giới khác và có trao đổi vật chất trong 12 tháng trước điều tra. Kết quả: phần lớn đối tượng tham gia nghiên cứu dưới 25 tuổi (77,3%), ở ngoại tỉnh (79,1%). Về đặc điểm nhân dạng thì 76,4% tự nhận mình là đàn ông và thích QHTD với nữ (73,6%). Trong lần QHTD gần đây, QHTD hậu môn đóng vai trò là người đâm chiếm 16,32% và QHTD hậu môn là người nhận chiếm 7,14%. 34,5% đối tượng cho biết có sử dụng heroin. Tỉ lệ nhiễm HIV/STIs của nhóm NBDĐT trong nghiên cứu này là 26,04%. Phân tích hồi quy logistic cho thấy có 2 yếu tố liên quan đến khả năng nhiễm HIV/STIs là thâm niên bán dâm và sử dụng ma túy. Kết luận: Cần có phương hướng phòng chống HIV/AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục phù hợp với đặc điểm xã hội và nguy cơ của nhóm NBDĐT ở các thành phố lớn như Hà Nội.

Các nghiên cứu dịch tễ gần đây cho thấy mại dâm nam là một trong 3 nhóm có tỉ lệ nhiễm HIV cao bên cạnh nhóm mại dâm nữ và nghiện chích ma tuý. Tỉ lệ này ở Ân độ là 22% [5], ở Uruguay là 21,5% [8] và ở Thái Lan là 16,5 % [2]. Các nghiên cứu chỉ ra rằng nguy cơ lây nhiễm HIV của nhóm mại dâm nam là do có quan hệ tình dục (QHTD) không an toàn với nhiều loại bạn tình [2,5,6,8].
Ở Việt Nam, mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về nữ bán dâm, nhưng trong trong 10 năm gần đây một số nghiên cứu đã đề cập đến nhóm mại dâm nam và thị trường mại dâm tuy nhiên những hiểu biết về nhóm này còn rất hạn chế [1, 3, 4]. Theo nghiên cứu của Colby năm 2001, trong số 219 nam có QHTD đồng giới có 22% đã từng mua dâm và 31% có bán dâm [4]. Nghiên cứu của Nguyễn Anh Tuấn và CS năm 2004 cho thấy tỉ lệ nam QHTD đồng giới đã từng bán dâm ở thành phố Hồ Chí Minh là 37% [1], trong một nghiên cứu khác trong tổng số 1270 nam thanh niên sử dụng heroin ở Hà Nội có 79 đối tượng đã từng tham gia bán dâm nam [3]. Các kết quả cho thấy những nguy cơ lây nhiễm HIV/STIs mà nhóm nam bán dâm đồng tính (NBDĐT) gặp phải tuy nhiên việc tiếp cận nhóm này còn nhiều hạn chế bởi trong xã hội phương đông, quan hệ đồng tính và mại dâm vốn bị xem là trái đạo đức, là tệ nạn xã hội và bị kỳ thị. Đó chính là một cản trở lớn đối với các nam giới bán dâm trong việc thừa nhận hành vi của họ cũng như tiếp cận các dịch vụ y tế để hạn chế nguy cơ cho bản thân và bạn tình của mình [2, 4, 5, 8].
Trong bối cảnh hội nhập và phát triển đô thị hiện nay thì số lượng NBDĐT ngày càng gia tăng và thị trường mại dâm nam có xu hướng phát triển mạnh ở các thành phố lớn. Vì thế cần có những hiểu biết đầy đủ về nhóm này để có những can thiệp hiệu quả. Để góp phần tìm hiểu rõ về đặc điểm xã hội, tình dục và những yếu tố nguy cơ lây nhiễm HIV/STIs của nhóm mại dâm nam ở Việt Nam, Đơn vị Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng đã tiến hành một nghiên cứu trên nhóm NBDĐT tại Hà Nội trong thời gian từ 2007-2008 với 2 mục tiêu:
1.    Mô tả các đặc điểm dịch tễ học nhóm NBDĐT trên địa bàn Hà Nội
2.    Phân tích những yếu tố nguy cơ lây nhiễm HIV/STIs trên nhóm NBDĐT tại Hà Nội