ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG CỦA TRẺ MẮC VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG DO S. PNEUMONIAE TẠI BỆNH VIỆN TRẺ EM HẢI PHÒNG NĂM 2019-2020

ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG CỦA TRẺ MẮC VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG DO S. PNEUMONIAE TẠI BỆNH VIỆN TRẺ EM HẢI PHÒNG NĂM 2019-2020
Đinh Dương Tùng Anh1,2,, Nguyễn Thị Giang3, Đinh Hoàng Dương4

Nghiên cứu được thiết kế hồi cứu mô tả với mục tiêu sau: mô tả một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của viêm phổi cộng đồng (VPCĐ) do phế cầu tại Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng từ tháng 01/2019 đến tháng 12/2020, đồng thời làm rõ đặc tính kháng kháng sinh in vitro của loại vi khuẩn gây bệnh này. Nghiên cứu đã phân tích 208 hồ sơ bệnh án VPCĐ có kết quả nuôi cấy dịch tỵ hầu dương tính với phế cầu. Kết quả nghiên cứu cho thấy VPCĐ do phế cầu ở trẻ em thường gặp ở nhóm trẻ dưới 12 tháng tuổi, ở trẻ nam hơn trẻ nữ, ở trẻ đến từ vùng ngoại thành nhiều hơn từ vùng nội thành. Bệnh thường gặp vào mùa đông – xuân với các triệu chứng thường gặp là ho, thở nhanh, phổi có ran ẩm, hình ảnh tổn thương Xquang ngực của viêm phế quản phổi. Phế cầu gây VPCĐ còn nhạy cảm cao với một số kháng sinh như amoxicillin/ acid clavulanic, các kháng sinh thuộc nhóm cefalosporin thế hệ 3 và 4, các kháng sinh nhóm carbapenem và nhạy cảm 100% với vancomycin, tuy nhiên đã kháng lại các kháng sinh thuộc nhóm macrolid, co-trimoxazol và oxacilin phế cầu. So với bệnh viện Nhi Trung ương, tỷ lệ viêm phổi nặng do phế cầu tại BVTEHP thấp hơn.

hợp viêm phổi mắc phải ở cộng đồng hoặc trong 48 giờ đầu nằm viện [12] và hiện vẫn là một bệnh phổ biến và nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em, đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi. Việt Nam là một trong 15 quốc gia có số trẻ mắc viêm phổi (VP) cao nhất thế giới [16]. Theo thống kê của Chương trình phòng chống nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính (NKHHCT) ở trẻ em, trung bình mỗi năm một trẻ có thể mắc NKHHCT từ 3- 5 lần, trong đó có 1-2 lần VP. Tỷ lệ tử vong do VP đứng hàng đầu trong các bệnh lý hô hấp (75%), chiếm 30-35% so với tổng số tử vong chung ở trẻ em [2]. Do đó, việc chẩn đoán và điều trị VP hiệu quả đang là vấn đề cấp thiết đặt ra. Căn nguyên gây VPCĐ có thể là virus, vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng. Tại Việt Nam, vi khuẩn vẫn là một căn nguyên gây VPCĐ thường gặp. Trong số các căn nguyên VK, Streptococcus pneumoniae (phế cầu) là nguyên nhân thường gặp nhất gây VP ở mọi lứa tuổi của trẻ1. Hiện nay, do nhiều lí do, tình trạng kháng kháng sinh của vi khuẩn gây VPCĐ có chiều hướng gia tăng, gây ra một loạt hậu quả như sự gia tăng chi phí điều trị và nguy cơ mắc các biến chứng nặng và di chứng của VP ở trẻ em. Đây không phải là một
vấn đề không mới nhưng đáng báo động đối với toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng. VPCĐ là một bệnh thường gặp tại bệnh viện
Trẻ em Hải Phòng (BVTEHP). Tại đây, theo thống kê năm 2018, viêm phổi vẫn là bệnh lý thường gặp nhất khiến trẻ cần được nhập viện điều trị. Đặc điểm vi khuẩn học trong bệnh VPCĐ ở trẻ em có sự khác biệt rõ ràng ở các quốc gia khác nhau và thay đổi theo thời gian nghiên cứu ngay cả trong cùng một quốc gia2. Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này với mục tiêu sau: Mô tả một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của viêm phổi cộng đồng do phế cầu tại BVTEHP từ tháng 01/2019 đến tháng 12/2020, đồng thời làm rõ đặc tính kháng kháng sinh in vitro của loại vi khuẩn gây bệnh này.