Đặc điểm điện sinh lý tim của bệnh nhân nhịp nhanh vòng vào lại nút nhĩ thất còn tồn tại đường dẫn truyền chậm sau điều trị bằng sóng Radio

Cơn nhịp nhanh do vòng vào lại nút nhĩ thất (NNVVLNNT) là một rối loạn nhịp thường gặp trên lâm sàng. Cơ sở để hình thành nên cơn nhịp nhanh này là sự tồn tại đồng thời 2 đường dẫn truyền (DT) tại nút nhĩ thất: đường DT  nhanh  là  con  đường  bình  thường  cho phép xung động đi từ trên tâm nhĩ xuống tâm thất và đường DT chậm là con đường bất thường. Hai con đường này có đặc tính dẫn truyền và thời kỳ trơ khác nhau. Khi sự khác nhau hợp lý sẽ tạo thành một vòng vào lại và gây nên cơn nhịp nhanh trên lâm sàng. Trước kia việc điều trị NNVVLNNT chỉ là dùng thuốc để dự phòng cơn nhịp nhanh. Tuy nhiên, hiệu quả  không  cao  và  không  triệt  để.  Việc  sử dụng năng lượng sóng có tần số Radio (Radiofrequency- RF) để triệt bỏ đường DT chậm để loại bỏ vòng vào lại là  một phương pháp  hiệu  quả  và  an  toàn  (còn  gọi  là  đốt đường DT chậm). Nhiều trường hợp đường DT chậm được cắt đứt hoàn toàn (Elimination) [1, 4, 6]. Tuy nhiên có tới 31 – 69% các trường hợp điều trị hết cơn nhịp nhanh, nhưng đường dẫn truyền chậm vẫn còn tồn tại [3, 5, 6] (Modification). Đây là những trường hợp khó đối với người thầy thuốc. Bởi vì làm thế nào để biết rằng đốt đường DT chậm đã thành công mà không phải tiếp tục đốt nữa, tránh gây nên những biến chứng nguy hiểm  cho bệnh nhân khi đốt nhiều lần. Tại Việt Nam, chưa có một nghiên cứu nào đề cập đến vấn đề này. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm mục tiêu: Tìm hiểu sự biến đổi các đặc điểm điện sinh lý tim ở những bệnh nhân có cơn nhịp nhanh do vòng vào lại nút nhĩ thất còn tồn tại đường dẫn truyền chậm sau điều trị bằng sóng RF.
II.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1.    Đối tượng
Gồm 32 bệnh nhân (BN) được chẩn đoán NNVVLNNT thể điển hình dựa vào điện tâm đồ (ĐTĐ) 12 chuyển đạo và thăm dò điện sinh lý tim trong thời gian từ 2008 – 2010.
Tất cả đều có đầy đủ bằng chứng của sự tồn tại đường DT nhanh và đường DT chậm (đường dẫn truyền kép) của nút nhĩ thất cả trước và sau khi điều trị bằng sóng RF thành công.
2.    Phương pháp
–    Là nghiên cứu tiến cứu.
–    Tất cả các BN đều được tiến hành nghiên cứu theo trình tự thời gian:
+ Hỏi bệnh, khám lâm sàng và làm các xét nghiệm cơ bản.
+ Thăm dò điện sinh lý tim. Tất cả đều được tiến hành thăm dò điện sinh lý tim theo một quy trình chuẩn nhằm các mục đích: thăm dò chức năng của hệ thống dẫn truyền trong tim, gây nên các rối loạn nhịp tim mà bệnh nhân có trên lâm sàng và xác định cơ chế gây rối loạn nhịp.
+ Tìm đường dẫn truyền chậm và đốt bằng sóng RF.
+ Thăm dò điện sinh lý tim lại sau điều trị bằng sóng RF.
–    Tất cả số liệu thu thập được xử lý bằng chương trình phần mềm SPSS 16.0-2000.
Nghiên cứu đ ư ợc thực hiện nhằm tìm hiểu sự biến đổi các đặc điểm điện sinh lý tim sau điều trị cơn nhịp nhanh này bằng sóng RF mà vẫn còn đư ờng DT chậm. Kết quả: 22 BN có biến đổi rõ ràng về đặc điểm điện sinh lý của nút nhĩ thất như: mức blốc nhĩ thất dài ra (339,6 ± 47,3ms so với 413,6 ± 66,7ms –  p < 0,0001), th ời kỳ trơ đư ờng DT chậm dài ra (237,3 ± 36ms so với 306,4 ± 64,4ms –  p < 0,0001), đ ộ chênh lệch về thời gian trơ giữa đ ư ờng DT nhanh và đường DT chậm giảm đi (115 ± 50,4ms so với 35,9 ± 24,0ms –   p < 0,0001), khoảng A2H2 dài nhất đ ã giảm đi (323,6 ± 66,1ms với 245,6 ± 82,4ms –   p = 0,005). 10 BN còn lạ i c hỉ có khoảng A2H2 ngắn lại có ý nghĩa thống kê (310,3 ± 59,4ms và 238,6 ± 44,7ms với p = 0,025), thời gian trơ đường DT chậm, th ời gian trơ đường DT nhanh, độ chênh lệch giữa thời gian trơ đư ờng DT nhanh và chậm, thời điểm Wenckebach không thay đổi có nghĩa. Kết luận: Sau điều trị thành công nhịp nhanh vòng vào lại nút nhĩ thất, khoảng A2H2 dài nhất ngắn lại ở tất cả các BN. 68,7% số BN có mức blốc nhĩ th ất dài ra, thời gian trơ đường chậm dài ra, đ ộ chênh lệch giữa thời gian trơ đường nhanh với đ ư ờng c hậm giảm đi. Đây cũng có thể coi là những tiêu chí chứng tỏ thủ thuật thành công.