ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU HỌC ĐỘNG MẠCH THẬN CỰC DƯỚI Ở NGƯỜI VIỆT NAM
ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU HỌC ĐỘNG MẠCH THẬN CỰC DƯỚI Ở NGƯỜI VIỆT NAM
Võ Văn Hải ; Nguyễn Gia Ninh*; Nguyễn Văn Nhựt*; Dương Văn Hải*; Vũ Lê Chuyên
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Trong phẫu thuật hẹp khúc nối bể thận – niệu quản, một trong những nguyên nhân ngoại lai phổ biến là sự hiện diện động mạch thận cực dưới. Tuy nhiên việc mô tả về phương diện giải phẫu các dạng động mạch cực dưới (ĐMCD) đến nay trong y văn trên thế giới và ở Việt Nam vẫn còn khá sơ nét. Vì thê, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với hy vọng cung cấp đây đủ hơn những thông tin về mặt hình thái giải phẫu động mạch thận cực dưới cho các nhà phẫu thuật niệu khoa lâm sàng nói riêng và đóng góp thêm về thông số sinh học ở người Việt Nam nói chung.
Mục tiêu: Mô tả nguyên ủy, kích thước, đường đi và liên quan của ĐMCD ở người Việt Nam nhằm ứng dụng trong các phẫu thuật hẹp khúc nối bể’thận – niệu quản do nguyên nhân bên ngoài và trong các phẫu thuật mạch máu đoạn ngoài thận.
Phương pháp: Mô tả nghiên cứu cắt ngang với 81 thi hài người Việt Nam trưởng thành đã ướp formol tại bộ môn Giải phẫu học – ĐH Y Dược thành phố Ho Chí Minh được chúng tôi phẫu tích từ năm 2003 đên năm 2011.
Kết quả: Trong 81 thi hài với 162 quả thận, chúng tôi nhận thấy có 9 quả thận có một ĐMCD (5,55%): 4 quả thận bên phải và 5 quả thận bên trái. Trong 9 ĐMCD đó, chúng tôi thấy có 6 ĐMCD có nguyên ủy từ ĐM chủ (66,67%), 3 ĐMCD có nguyên ủy từ thân ĐM rốn thận (33,33%). Trong mẫu khảo sát này không có trường hợp nào có 2 ĐMCD trên cùng một thi hài và cũng không có trường hợp nào ĐM rốn phải có nguyên ủy xuất phát thấp hơn ĐM rốn trái. Tỉ lệ ĐMCD nguyên ủy từ ĐM chủ cao gấp 2 lân ĐMCD nguyên ủy từ thân ĐM rốn. Tỉ lệ ĐMCD có nguyên ủy từ ĐM chủ của thận bên trái cũng cao gấp 2 lân so với thận bên phải. Tất cả ĐMCD trong mẫu này đều đi trước bể’thận hay phía trước khúc nối bể’thận – niệu quản. Trong trường hợp đa ĐM cung cấp máu cho thận (có sự hiện diện ĐM cực trên, hoặc đa ĐM rốn, hoặc cả hai) thì sự hiện diện ĐM cực dưới là phổ biên (77,78%), nhưng đa ĐM rốn thận có kèm theo ĐMCD của cùng một thận lại chiếm tỉ lệ thấp (11,11%).
Kết luận: Qua khảo sát 162 quả thận, sự hiện diện động mạch cực dưới tuy rất thấp (5,55%), nhưng nguyên ủy của động mạch cực dưới từ động mạch chủ là phô’biên (66,67%), phân lớn xảy ra ở thận bên trái. Đa số các thi hài có hiện diện động mạch cực dưới đều có các dạng động mạch khác đi kèm như động mạch cực trên, đa động mạch rốn đối bên…Và ngược lại, các động mạch cực dưới thường hiện diện ở thận có một động mạch rốn. Không có đông thời hai động mạch cực dưới trên cùng một thi hài.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất