ĐẶC ĐIỀM KHẨU PHẦN ĂN CỦA NỮ VỊ THÀNH NIÊN TẠI HUYỆN LẠC SƠN, TỈNH HÒA BÌNH

ĐẶC ĐIỀM KHẨU PHẦN ĂN CỦA NỮ VỊ THÀNH NIÊN TẠI HUYỆN LẠC SƠN, TỈNH HÒA BÌNH

Trần Thúy Nga, Nguyễn Quang Dũng

Viện Dinh dưỡng

Tuổi vị thành niên (VTN) là giai đoạn “cửa sổ cơ hội” cho sự phát triển và tăng trưởng cơ thể. Các nghiên cứu mô tả đặc điểm khẩu phần của nữ vị thành niên tại Việt Nam còn thiếu. Nghiên cứu này mô tả đặc điểm khẩu phần ăn, đánh giá mức đáp ứng năng lượng, các chất dinh dưỡng so với nhu cầu khuyến nghị (NCKN). 204 nữ vị thành niên 10-19 tuổi của 5 xã, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình được phỏng vấn tần suất tiêu thụ lương thực thực phẩm (LTTP) và khẩu phần ăn. Tỷ lệ tiêu thụ lương thực thực phẩm như thịt, cá, trứng, đậu đỗ, rau lá xanh thẫm 4-6 lần/tuần dao động từ 43,1% tới 68,6%. Có tới 42,6% đối tượng không dùng sữa trong tháng qua. Lượng quả chín được tiêu thụ tăng dần theo tuổi đạt 144,7 ± 221,7 g/người/ngày ở nhóm 17-19 tuổi. Tỷ số canxi/phospho là 0,63; tỷ số Protid động vật/Protein tổng số là 24,2%. Mức đáp ứng nhu cầu khuyến nghị với vitamin D là 18 – 28%, với canxi là 37 – 43%, với sắt là 31 – 37%, kẽm là 46 – 56%. Lượng Vitamin D, canxi, s ắt, kẽm từ khẩu phần còn thấp. Cần tiến hành các gi ải pháp can thiệp giúp cải thiện khẩu phần các vi chất kể trên cho nữ vị thành niên tại huyện Lạc Sơn.
Tuổi vị thành niên là giai đoạn tăng trưởng và phát triển cơ thể quan trọng có ảnh hưởng tới tình trạng dinh dưỡng và thói quen ăn uống sau này [1]. Trong giai đoạn tuổi vị thành niên, kích cỡ cơ thể vị thành niên tăng 15% [2]. Sự tăng trưởng này đòi hỏi tăng nhu cầu năng lượng và các vi chất dinh dưỡng như sắt và canxi. Đặc điểm khẩu phần ăn của một cá thể được hình thành trước tuổi vị thành niên, nh ư ng nó có th ể thay đổ i trong giai đo ạ n vị thành niên. Khẩu phần ăn không cân đối, không hợp lý làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Tình trạng sức khỏe của người trưởng thành có mối liên quan chặt chẽ với yếu tố nguy cơ ở tuổi vị thành niên nhiều hơn so với tuổi ấu thơ: khả năng người trưởng thành bị béo phì sẽ nhiều hơn nếu béo phì là yếu tố nguy cơ ở
tuổi vị thành niên hơn là ở tuổi ấu thơ [3]. Tại Việt Nam, điều kiện kinh tế phát triển đã dẫn tới sự thay đổi về đặc điểm khẩu phần ăn của một bộ phận trẻ vị thành niên. Nhiều trẻ vị thành niên có bữa ăn ngoài gia đình như ăn sáng, ăn trưa, ăn quà vặt, ăn tối với thức ăn nhiều chất béo, nhiều đường ngọt [4]. Kết quả tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc chỉ đưa ra con số về khẩu phần ăn cho 1 cá thể chứ không cho riêng một nhóm tuổi nào. Có rất ít nghiên cứu mô tả đặc điểm khẩu phần ăn trên trẻ vị thành niên [5]. Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm: Mô tả đặc điểm khẩu phần của nữ vị thành niên và chỉ ra mức đáp ứng nhu cầu khuyến nghị đối với năng lượng, chất đa lượng và vi lượng khác nhau.