ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG CỦA VIÊM PHỔI DO NẤM TẠI BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI TRUNG ƯƠNG

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG CỦA VIÊM PHỔI DO NẤM TẠI BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI TRUNG ƯƠNG
Nguyễn Kim Thư1,2, Lê Thị Vân Anh1
1 Trường Đại học Y Hà Nội
2 Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân viêm phổi do nấm tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngan trên 105 bệnh nhân viêm phổi do nấm điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương từ tháng 01/2016 đến tháng 06/2021. Kết quả: 81% bệnh nhân là nam giới, tuổi trung bình là 59,68 ± 14,58. Đái tháo đường (18,1%), xơ gan (15,2%), HIV (14,3%), COPD  và  hen  phế  quản (11,4%) là bệnh lý nền thường gặp. Triệu chứng lâm sàng đa dạng nhưng phổ biến là sốt (84,8%), khó thở (68,6%), ho đờm (56,2%), ran ẩm ran nổ (81%). Hầu hết bệnh nhân có tăng nhẹ PCT (0,05-2 mg/mL) chiếm 70,4%và tăng CRP mức độ nhiều (>100mg/L) chiếm 44,7%. Candida và Aspergillus là 2 nhóm căn nguyên chính gây viêm phổi do nấm. Kết luận: Các dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng của viêm phổi do nấm rất đa dạng, không đặc hiệu, cần nghĩ tới căn nguyên nấm ở những bệnh nhân có yếu tố cơ địa có triệu chứng hô hấp dai dẳng không cải thiện với các biện pháp điều trị thông thường.

Viêm phổi do nấm là một bệnh cảnh lâm sàng của nhiễm nấm xâm lấn. Theo Yvonne Schmiedel và Stefan Zimmerli (2016), hàng năm có khoảng 2  triệu  trường  hợp  nhiễm  nấm  xâm  lấn  do Candida, Aspergillus, Cryptococcus và Pneumocystis trên toàn thế giới1. Tại Việt Nam, kết quả của Phạm Hùng Vân và cộng sự (2016-2017)  cho  thấy  nấm  men  chiếm  tỉ  lệ  4,14% trong tổng số căn nguyên viêm phổi cộng đồng phải  nhập  viện.  Tuy  không  phải  là  một  căn nguyên phổ biến gây viêm phổi nhưng có nhiều yếu tố thuận lợi thúc đẩy sự gia tăng tỉ lệ căn nguyên nấm gây viêm phổi như vấn đề sử dụng kháng sinh chưa hợp lý, sử dụng corticoid hay các can thiệp y tế. Bệnh cảnh lâm sàng của viêm phổi do nấm lại phức tạp, chẩn đoán thường khó khăn do phải phân biệt và loại trừ với các căn nguyên khác, dẫn đến chậm trễ trong điều trị. Điều  trị  viêm  phổi  do  nấm  cũng  là  một  thách thức  khi tình hình đề kháng thuốc kháng nấm đang có xu hướng gia tăng theo thời gian2. Chính vì những lý do trên, chúng tôi tiến  hành  nghiên cứu này nhằm xác định các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của những bệnh nhân viêm phổi do nấm tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.