Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng nhiễm khuẩn huyết ở bệnh nhân xơ gan mất bù

Nhiễm khuẩn huyết (NKH) là một bệnh cảnh nặng, có thể dẫn đến tổn thương nhiều cơ quan, hoặc gây sốc dẫn tới tử vong. Bệnh cần được điều trị càng sớm càng tốt (được điều trị ngay kháng sinh theo kinh nghiệm ngay cả khi chưa có bằng chứng vi sinh).

Xơ gan mất bù là giai đoạn cuối của quá trình viêm gan kéo dài. Hậu quả là chức năng của gan bị suy giảm nghiêm trọng, kéo theo đó là hàng loạt chức năng của cơ thể bị suy giảm theo, trong đó có hệ thống miễn dịch của cơ thể. Cơ chế của sự suy giảm miễn dịch trong xơ gan chưa được hiểu biết đầy đủ.

Ở bệnh nhân xơ gan mất bù bệnh nhiễm khuẩn huyết xảy ra phổ biến hơn và thường diễn biến nặng nề hơn so với người không bị xơ gan. Cơ chế của nguy cơ này đang được làm sáng tỏ, giả thuyết được nhiều tác giả chấp nhập nhất là do thiếu sót C3 và C4, giảm cả số lượng và chất lượng bạch cầu[25], [40].

Hiện nay ở Việt Nam có khoảng 12-16 triệu người mang vi rút viêm gan B chiếm khoảng 15-20% dân số [9]. Viêm gan vi rút là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan.Tại các khoa Nội tổng hợp và khoa Truyền nhiễm các bệnh viện nói chung, bệnh nhân xơ gan chiếm tỷ lệ không nhỏ.Kèm theo đó thời gian điều trị bệnh nhân xơ gan tại bệnh viện thường dài ngày, điều này càng làm gia tăng khả năng nhiễm trùng bệnh viện trên cơ địa hệ thống miễn dịch bị suy giảm[21].

Nhiễm khuẩn huyết ở bệnh nhân xơ gan hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong chẩn đoán căn nguyên và điều trị từ tuyến cơ sở đến tuyến trung ương. Đây cũng là một trong những quan tâm hàng đầu của y học các nước tiên tiến cũng như ở Việt Nam.

Cho đến nay vẫn còn ít các công trình nghiên cứu nhiễm khuẩn huyết trên bệnh nhân xơ gan mất bù trên thế giới và Việt Nam được công bố. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm 2 mục tiêu:

1. Xác định căn nguyên gây nhiễm khuẩn huyết trên bệnh nhân xơ gan mất bù tại Bệnh viện bệnh Nhiệt đới Trung ương.

2. Mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của nhiễm khuẩn huyết trên bệnh nhân xơ gan mất bù.

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN BẢNG CHỮ VIẾT TẮT MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG DANH MỤC BIỂU ĐỒ DANH MỤC HÌNH VẼ DANH MỤC SƠ ĐỒ

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

CHƯƠNG 1:TỔNG QUAN 3

1.1. Xơ gan 3

1.1.1. Bệnh học xơ gan 3

1.1.2. Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng của xơ gan mất bù 3

1.2. Nhiễm khuẩn huyết 5

1.2.1. Thuật ngữ 6

1.2.2. Triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng và chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết 7

1.2.3. Sinh lý bệnh của nhiễm khuẩn huyết 13

1.3. Nhiễm khuẩn huyết ở bệnh nhân xơ gan mất bù 21

1.4. Một số nghiên cứu về nhiễm khuẩn huyết ở bệnh nhân xơ gan 22

1.4.1 .Trên thế giới 22

1.4.2. Ở Việt Nam 24

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 26

2.1. Đối tượng nghiên cứu 26

2.1.1 .Địa điểm nghiên cứu 26

2.1.2. Thời gian nghiên cứu 26

2.1.3. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân nghiên cứu 26

2.1.4. Thu thập số liệu 27

2.2. Phương pháp nghiên cứu 27

2.3. Các chỉ số nghiên cứu 27

2.3.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu 27

2.3.2. Chỉ số lâm sàng 28

2.3.3. Các chỉ số cận lâm sàng 30

2.3.4. Hiệu quả điều trị 32

2.4. Đạo đức nghiên cứu 32

2.5. Xử lý số liệu 32

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 33

3.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu 33

3.2. Triệu chứng lâm sàng 35

3.2.1. Triệu chứng của xơ gan mất bù 35

3.2.2. Triệu chứng của nhiễm khuẩn huyết 36

3.2.3. Triệu chứng cận lâm sàng của NKH/ xơ gan mất bù 38

3.2.4. Xét nghiệm Procalcitonin và C – Reactive Protein trong NKH/ xơ gan ..42

3.3. Căn nguyên gây bệnh trong NKH/ xơ gan mất bù 43

3.4. Sốc nhiễm khuẩn trong NKH/ xơ gan mất bù 45

3.5. Kết quả điều trị 46

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 70

4.1. Về đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu 70

4.1.1. Đặc điểm về giới 70

4.1.2. Đặc điểm về tuổi 70

4.1.3. Đặc điểm về nghề nghiệp 49

4.1.4. Phân bố nguồn nhiễm vi khuẩn 49

4.1.5. Các căn nguyên xơ gan 73

4.2. Về đặc điểm lâm sàng 73

4.2.1. Đặc điểm lâm sàng của xơ gan mất bù 73

4.2.2. Đặc điểm lâm sàng của nhiễm khuẩn huyết 51

4.2.3. Triệu chứng cận lâm sàng của nhiễm khuẩn huyết/ xơ gan mất bù ….78

4.3. Về sốc trong NKH/ xơ gan mất bù 62

4.4. Về kết quả điều trị 88

KẾT LUẬN 91

KIẾN NGHỊ 94

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

Bệnh án mẫu Danh sách bệnh nhân