Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và chỉ số Procalcitonin của bệnh nhân viêm phổi điều trị nội trú tại trung tâm hô hấp bệnh viện bạch mai
Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và chỉ số Procalcitonin của bệnh nhân viêm phổi điều trị nội trú tại trung tâm hô hấp bệnh viện bạch mai
Viêm phổi là hiện tượng viêm nhiễm của nhu mô phổi bao gồm viêm phế nang, túi phế nang, ống phế nang, tổ chức liên kết khe kẽ và viêm tiểu phế quản tận cùng. Nguyên nhân do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, không phải do trực khuẩn lao [1]
Viêm phổi được chia ra làm nhiều nhóm và phân loại chúng dựa theo nguyên nhân gây bệnh,theo cỏ chế bệnh sinh,theo diễn biến của bệnh…nhưng có thể phân loại một cách tổng quan nhất tác nhân gây bệnh như:Viêm phổi mắc phải ở cộng đồng (VPMPCĐ), viêm phổi mắc phải bệnh viện(VPBV), viêm phổi do hít …
Viêm phổi là bệnh lý có tỉ lệ mắc phải và tử vong cao trên thế giới mặc dù, đã có những tiến bộ về chẩn đoán và điều trị.Tại Mỹ hàng năm có từ 2 triệu tới 3 triệu trường hợp viêm phổi,trong đó khoảng 20%các bệnh nhân phải nhập viện.Tỷ lệ tử vong với bệnh nhân ngoại trú từ 1-5%,với bệnh nhân nằn điều trị nội trú là từ 15-30% [2,3,4].Tại nhật bản,hàng năm có từ 57-70/100.000 người tử vong do viêm phổi,là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ tư [5]. VPMPCĐ đã và đang là vấn đề sức khỏe toàn cầu.
Ở Việt Nam, viêm phổi chiếm 12% các bệnh phổi [6]. Trong số 3606 bệnh nhân điều trị tại khoa hô hấp bệnh viện Bạch Mai từ 1996 – 2000 có 345 bệnh nhân viêm phổi (9,57%), đứng hàng thứ tư trong số tất cả các nguyên nhân gây tử vong [7].
Đặc điểm lâm sàng, chẩn đoán và điều trị viêm phổi đang trở nên phức tạp hơn vì sự tăng lên của các yếu tố nguy cơ, sự xuất hiện của những tác nhân gây bệnh mới trong cộng đồng và sự kháng thuốc của vi khuẩn.
Hiện tại, nhiều nghiên cứu về dấu ấn sinh học trong nhiễn trùng nói chung, và viêm phổi nói riêng nhằm hỗ trợ, bên cạnh lâm sàng, hình ảnh học và vi sinh, để chẩn đoán đúng và sớm tác nhân vi khuẩn; độ nặng và nguy cơ tử vong do viêm phổi. Procalcitonin (PCT) gần đây được xem như là một dấu ấn sinh học nhiễm trùng lý tưởng.
Để tìm hiểu thêm về vấn đề Procalcitonin trong viêm phổi chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “ Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và chỉ số Procalcitonin của bệnh nhân viêm phổi điều trị nội trú tại trung tâm hô hấp bệnh viện bạch mai”.
Đề tài được thực hiện nhằm mục tiêu:
1.Nhận xét đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm phổi điều trị tại trung tâm hô hấp bệnh viện Bạch Mai từ 01/2013 đến 07/2013.
2.Nhận xét sơ bộ chỉ số Procalcitonin của bệnh nhân viêm phổi nằm điều trị tại trung tâm hô hấp bệnh viện Bạch Mai từ 01/2013 đến 07/2013.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Ngô Quý Châu và cộng sự (2011), “Viêm phổi”, “Suy hô hấp”. Bệnh hô hấp, nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, trang 78 – 97, trang 638−647.
2.Bryan CS (2001), “Ascute community-acquired pneumonia”. Current diagnosis and treatment; JSC medicine association Jan; p.19-26.
3.Reynolds H.Y (1998), ”Host defense mechanisms in the respiratory tract”. Internal medecine 5th edition Mosby; p.364-369.
4.Treanor J.J, Hayden F.J (2000), “Viral infections”. Textbook of respiratory medecine 3rdedition, W.B Saunders Company; p.929-984.
5.Macfarlane JT, Holmes W, Gard P, Macfarlane R, Rose D, Weston V, Leinonen M, Saikku P, Myint S (2001), “Prospective study of the incidence, aetiologi and out come of adult lower respiratory tract illness im the community”. Thorax: P109-144
6.Chu Văn Ý (1995), “Viêm phổi”, Bệnh học nội khoa, nhà xuất bản Y học, tr 33-43.
7.Trần Văn Chung; Đỗ Mạnh Hiếu; Hoàng Thu Thủy; Trịnh Thị Hương (2001), “Tình hình bệnh tật khoa hô hấp bệnh viện Bạch Mai năm 1996-2000”. Báo cáo hội nghị khoa học tuổi trẻ sáng tạo trường Đại học Y Hà Nội.
8.Chu Văn Ý (1999), “Viêm phổi”, Bách khoa toàn thư bệnh học, nhà xuất bản Y học, tr. 369-372
9.Miyashita N, Fukano H, Niki Y, Matsushima T, Okimoto N (2000), “Etiology of community-acquired pneumonia requiring hospitalization in Japan”, Chest, vol 119, p.1295-1296.
10.Bùi Xuân Tám (1999), “Viêm phổi cộng đồng”. Bệnh học hô hấp ;nhà xuất bản y học; tr 334-383.
11.Hoàng Long Phát, Vũ Văn Tuấn, Nguyễn Viết Nhung (1991), ”Góp phần nghiên cứu về vi khuẩn gây nhiễm khuẩn phổi cấp nhân 339 trường hợp”. Nội san lao và bệnh phổi, Hội chống lao và bệnh phổi Việt Nam, tập 8, tr 83-85.
12.Mandell LA, Bartlett JG, Dowell SF, et al, ”Update of practice guidelines for managing pneumonia in the community buy immunocompetent adults”. Clin Infect December 2003; vol 37; p.1405-1433.
13.American Thoracic Society, infectious diseases Society of American . Guidelines for management of adults with hospital acquired pneumonia, ventilator associated and health care associated pneumonia. Am J Respir Crit Care Med 171 : 338- 416, 2005
14. Antoni Torres; Santiago Ewig; Harmut Lode; Jean Carlet For The European HAP working group: Defining, treating and preventing hospital acquired pneumonia: European perspective. Published online: 7 November 2008. Springer-Verlag 2008N
15.Barlett JG et al. Practice guidelines for management of commuinity acquired pneumonia in adults. Infectious diseases society of America.Clin. infect. Dis. 31, pp 347-382N
16.Arozullah AM, Khuri SF, Henderson WG, Daley J Participants in the National Veterans Affairs Surgical Quality Improvement Program. Development and validation of a multifactorial risk index for predicting postoperative pneumonia after major noncardiac surgery. Ann Intern Med135:847–857(2001)N
17.Nguyễn Hoàng Vũ. Khảo sát các yếu tố nguy cơ tử vong trên bệnh nhân viêm phổi bệnh viện. Luận văn thạc sĩ y học. ĐHYD TpHCM (2005)
18.Võ Hồng Lĩnh. Khảo sát nhiễm khuẩn bệnh viện tại khoa săn sóc đặc biệt BVCR (2000) Luận văn bác sĩ nội trú
19.Vương Thị Nguyên Thảo. Khảo sát tình hình viêm phổi bệnh viện tại khoa săn sóc đặc biệt. BVCR (2004). Luận văn thạc sĩ y học ĐHYD
20.Fontenot A.P, Brian L.K (2000), ”Immune recognition and responses”. Textbook of respiratory medicine 3rd edition, W.B. Saunders Company, p.413-440.
21.Mukasa J.S.L (1998), “mechanisms of lung injury and repair”. Internal medicine 5th edition Mosby; p.370-374.
22.Fine MJ, Smith MA, Carson CA (1996), “Prognosis and outscome of patients with community acquired pneumonia”. JAMA, vol 275, p.134-141.
23.Hoban DJ, Biedenbach DJ, Mutnick AH, Jones RN (2003), “Pathogen of occurrence and susceptibility patterns associated with pneumonia in hospitalized patients in North American: results of the Sentry antimicrobial Surveillance Study (2000). Diagn Microbiol Infect Dis.2003, 45, 279-85.
24.John L.Johnson, Christina, S.Hirsch (2003), ”aspiration pneumonia”. Postgraduate medicine, vol 113, p.99-112.
25.Paul E.Marik; M.B; B.Ch (2001), ”aspiration pneumonitis and aspiration pneumonia”. Primary care, vol 344, No.9, p.665-671.
26.Goetz M.B;Finegold S.M (2000), ”pyogenic bacterial pneumonia, lung abcess and empyema”. Textbook of respiratory medicine 3rd edition, W.B. Saunders Company, p.985-1042.
27.Yeates D.B, Mortensen J (2000), ”deposition and clearance”. Textbook of respiratory medicine 3rd edition, W.B. Saunders Company, p.349-386.
28.Assicot M, Gendrel D et al (1993) “High serum procalcitonin concentrations in patients with sepsis and infection”. Lancet.341
29.Bafadhel M, Clark TW et al (2010), “Procalcitonin and C reactive protein in hospitalizsed aldult patients with community acquired pneumonia, exacerbation of asthma and chronic obstructive pulmonary disease”
30.Michael Meisner, Tschaikowsky K et al (1999), “Comparison of procalcitonin(PCT) and C-reactive protein(CRP) plasma concentrations at different SOFA scores during the course of sepsis and MODS”, Crit Care. 3 (1): 45-50.
31.Michel Meisner (2004) “Update on the Diagnosis of Sepsis” European Society of Anesthesiologists 12RC4
32.B•R•A•H•M•S (2009)“ Procalcitonin New Findings Relating to Synthesis, Biochemistry and Function of Procalcitonin in Infection and Sepsis Diagnosis” PCT Literature Review
33.Michael Meisner, “Procalcitonin-Biochemistry and Clinical Diagnosis” Uni-Med Science.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU3
1.1. Đại cương3
1.2. Dịch tễ học3
1.3. Nguyên nhân gây viêm phổi4
1.3.1. Nguyên nhân gây VPCĐ4
1.3.2. Viêm phổi mắc phải ở bệnh viện7
1.4. Cơ chế bệnh sinh của viêm phổi8
1.4.1. Cách bảo vệ bộ máy hô hấp8
1.4.2. Các đường vào phổi của vi sinh vật gây bệnh10
1.4.3. Cơ chế sinh bệnh11
1.5. Chẩn đoán xác định viêm phổi11
1.5.1. Lâm sàng11
1.5.2. Cận lâm sàng13
1.5.3. Chẩn đoán vi sinh vật: Gồm các phương pháp14
1.6. Procalcitonin15
1.6.1. Nguồn gôc, cấu trúc, đặc tính sinh học của procalcitonin15
1.6.2. Động học của PCT17
1.6.3. Vai trò của procalcitonin trong chẩn đoán và điều trị 18
1.6.4. Ứng dụng lâm sàng của PCT19
1.6.4. Các nghiên cứu về Procalcitonin.20
1.7. Điều trị21
1.7.1. Nguyên tắc điều trị21
1.7.2. Lựa chọn kháng sinh khi chưa xác định được căn nguyên21
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU25
2.1. Địa điểm và thời gian nghiên cứu25
2.2. Đối tượng nghiên cứu25
2.2.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân25
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân25
2.3. Phương pháp nghiên cứu26
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu26
2.3.2. Phương tiện nghiên cứu26
2.3.3. Quy trình nghiên cứu26
2.3.4. Các thời điểm lấy mẫu29
2.2.5.Tiêu chuẩn dùng trong nghiên cứu29
2.4. Xử lý số liệu30
2.5. Đạo đức trong nghiên cứu30
CHƯƠNG 3: DỰ KIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU31
3.1. Đặc điểm lâm sàng của VP31
3.1.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên cứu31
3.1.2. Đặc điểm lâm sàng31
3.2. Đặc điểm cận lâm sàng của VP33
3.2.1. Chẩn đoán hình ảnh33
3.2.2. Bilan viêm33
3.2.3. Khí máu34
3.2.4. Các xét nghiệm chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh34
CHƯƠNG 4: DỰ KIẾN BÀN LUẬN35
DỰ KIẾN KẾT LUẬN35
DỰ KIẾN KIẾN NGHỊ35
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất