ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ TỔN THƯƠNG TRÊN HÌNH ẢNH CHỤP MẠCH CỦA BỆNH NHÂN CÓ TỔN THƯƠNG VỮA XƠ ĐỘNG MẠCH CHẬU MẠN TÍNH

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ TỔN THƯƠNG TRÊN HÌNH ẢNH CHỤP MẠCH CỦA BỆNH NHÂN CÓ TỔN THƯƠNG VỮA XƠ ĐỘNG MẠCH CHẬU MẠN TÍNH
Lê Thế Anh1, Phạm Thái Giang2, Lê Văn Trường2
1 Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa
2 Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tổn thương động mạch động mạch chậu mạn tính trên chụp mạch xóa nền kĩ thuật số. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả trên 75 bệnh nhân hẹp tắc mạn tính động mạch chậu được điều trị tại Viện tim mạch – Bệnh viện Bạch Mai từ 09/2016 đến 12/2019. Kết quả: Tuổi trung bình 69,3 ± 9,9 (năm), Nam giới chiếm 93,3%, tăng huyết áp chiếm 72%, hút thuốc lá chiếm 38,7%, đái tháo đường chiếm 37,3%. Tổn thương loét chiếm 29,3%, ABI trung bình 0,3 ± 0,27, ABI £ 0.4 chiếm 69,3%. Đặc điểm tổn thương trên siêu âm mạch máu chi dưới: tổn thương động mạch chậu đơn thuần (31,2%), phối hợp tầng đùi khoeo (25,0%), trên chụp CLVT mạch máu chi dưới: tổn thương động mạch chậu đơn thuần (26,1%), tổn thương phối hợp tầng đùi khoeo (28,1%). Tổn thương mạch máu trên chụp mạch: Tổn thương động mạch chậu đơn thuần (33,3%), tổn thương kết hợp động mạch chậu đùi khoeo (37,5%); TASC D (34,7%). Kết luận: Tổn thương mạch chi dưới mạn tính do vữa xơ gây ra những hậu quả thiếu máu chi dưới cao và biểu hiện phức tạp và đa tầng trên lâm sàng, siêu âm và chụp mạch.

Vữa xơ động mạch là một bệnh lý hệ thống với  nhiều  biểu  hiện  khác  nhau  và  tổn  thương nhiều  động  mạch  khác  nhau,  trong  đó  tổn thương động mạch chậu là một biểu hiện chính. Động mạch chậu là động mạch nuôi chi dưới, các tổn thươngvữa xơhẹp tắc động mạch chậu đều ảnh hưởngtrực tiếpđến tưới máu toàn bộ chi dưới.Tổn  thương  động  mạch  chậu  có  thể  kết hợp với các tổn thương vùng đùi khoeo, dưới gối nên triệu chứng lâm sàng đôi khi khó xác định được vị trí tổn thương.Tổn thương động mạch chi dưới do vữa xơ khác với tổn thương do vữa xơ ở động mạch vành hay động mạch não. Các mảng vữa xơ thường có nhiều sợi xơ, ít lõi lipid và ít các tế bào viêm nên nó thường ít bị nứt vỡ hơn so với động mạch vành và não. Sự khác biệt về cấu trúc mảng vữa xơ của bệnh  lý  động  mạch  chi  dưới  so  với  các  động mạch khác dẫn đến những biểu hiện lâm sàng và trên phim chụp khác nhau. Điều này giúp chúng ta có những biện pháp dự phòng và điều trị khác biệt so với các mạch máu khác. Vai trò của các xét  nghiệm  cận  lâm  sàng,  đặc  biệt  là  các  xét nghiệm  chẩn  đoán  hình  ảnh  góp  phần  quan trọng  trong  chẩn  đoán  định  khu  tổn  thương, cũng  như  xác  định  được  bản  chất  của  tổn thương động mạch chậu.Vì  vậy chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứunày với mục tiêu“mô tảđặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tổn thương trên chụp mạch số hoá xoá nền của bệnh nhân động mạch chi dưới mãn tính do xơ vữa có tổn thương động mạch chậu”.

Chi tiết bài viết
Từ khóa
động mạch chậu, cắt lơp vi tính, siêu âm mạch máu, chụp động mạch xóa nền

Tài liệu tham khảo
1. Nguyễn Duy Tân (2021), “Đánh giá kết quả can thiệp nội mạch điều trị bệnh lý tắc, hẹp động mạch chủ – chậu và chi dưới”, Tạp chí Y học Việt Nam. 498, tr. 198-202. 
2. Nguyễn Duy Thắng (2018), Kết quả áp dụng phương pháp phẫu thuật phối hợp can thiệp nội mạch một thì điều trị bệnh thiếu máu mạn tính chi dưới, Đại học y Hà Nội, Hà Nội. 
3. Phan Quốc Hùng (2016), Nghiên cứu hiệu quả phục hồi lưu thông mạch máu trong điều trị hẹp tắc động mạch chủ – chậu mạn tính, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. 
4. Trần Quyết Tiến Phan Quốc Hùng, Phạm Minh Ánh, (2014), “Kết quả điều trị sớm và trung hạn tắc hẹp động mạch chủ chậu mạn tính bằng can thiệp nội mạch”, Tạp chí tim mạch học Việt Nam. 68, tr. 208. 
5. Trần Đức Hùng (2016), Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị can thiệp nội mạch ở bệnh động mạch chi dưới mãn tính, Học viện Quân Y, Hà Nội.