ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG CỦA RỐI LOẠN TIC: KHẢO SÁT TRÊN 75 BỆNH NHI BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG CỦA RỐI LOẠN TIC: KHẢO SÁT TRÊN 75 BỆNH NHI BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2
Phạm Hải Uyên1, Nguyễn Lê Trung Hiếu1,2
TÓM TẮT :
Đặt vấn đề: Rối loạn Tic là những vận động hoặc âm thanh bất ngờ, nhanh, lặp lại và không có nhịp điệu, thường gặp ở trẻ em, gồm ba dạng là rối loạn Tic tạm thời, mạn tính và Tourette. Khảo sát các đặc điểm về tuổi, giới tính, tiền căn, triệu chứng Tic, dạng Tic và rối loạn tăng động kém chú ý (ADHD) đồng mắc giúp ích cho thực hành chẩn đoán và tiên lượng.

Mục tiêu: Khảo sát tỉ lệ, đặc điểm các loại rối loạn Tics và rối loạn tăng động kém chú ýđồng mắc ở bệnh nhi mắc rối loạn Tic.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả tiến cứu trên 75 trẻ dưới 16 tuổi được chẩn đoán rối loạn Tic theo tiêu chuẩn của DSM-5, tại phòng khám của bệnh viện Nhi Đồng 2 từ tháng 2 đến tháng 6 năm 2020.

Kết quả: Tỉ lệ rối loạn Tic tạm thời, Tic vận động mạn tính, Tic âm thanh mạn tính và Tourette lần lượt là 5,3% 49,3%, 1,3% và 44,0%. Tỉ lệ nam/nữ là 4,7. Tuổi trung bình là 8,6 tuổi. Tiền căn sanh khó/sanh ngạt gặp ở trẻ rối loạn Tourette. Tỉ lệ ADHD phối hợp là 33,3%. Tuổi xuất hiện triệu chứng Tic xấu nhất trong nhóm có ADHD cao hơn không có ADHD.

Kết luận: Trẻ trai, tiền căn sinh khó/sinh ngạt và tuổi xuất hiện triệu chứng xấu nhất có thể là yếu tố nguy cơ tiềm ẩn của rối loạn Tic và Tourette. Cần khảo sát ADHD đồng mắc ở trẻ mắc rối loạn Tic.

Rối loạn Tic là những vận động hoặc âm thanh bất ngờ, nhanh, lặp lại và không có nhịp điệu, thường gặp ở trẻ em, bao gồm Tic đơn giản và Tic phức tạp. Tic đơn giản thường gặp, với tỉ lệ lưu hành khoảng 6-12% trong dân số(1,2).
Theo DSM-5, rối loạn Tic được chia thành 3 thể lâm sàng chính là rối loạn Tic tạm thời (transient Tic disoder, TTD), rối loạn Tic mạn tính và rối loạn Tourette (Tourette disorder, TD). Rối loạn Tic mạn tính gồm rối loạn Tic vận động mạn tính (chronic motor Tic disorder, CMTD) và rối loạn Tic âm thanh mạn tính (chronic vocal Tic disorder, CVTD)(3). Tỉ lệ CMTD dao động từ 3 – 8/1000 trẻ. Rối loạn Tourette có thể gặp ở mọi quốc gia, chủng tộc, với tỉ lệ hiện mắc dao động từ 0,3 – 1%, tùy nghiên cứu, và có thể tăng lên
1,06%, nếu chỉ xét dân số nam(4,5). Các rối loạn đồng mắc như tăng động kém chú ý (attention deficit hyperactivity disorder, ADHD), rối loạn ám ảnh cưỡng chế và các vấn đề tâm lí và phát triển khác cũng là vấn đề được nhiều tác giả trên thế giới quan tâm do các rối loạn này gây ảnh hưởng đến trẻ và gia đình(6). Tại Việt Nam, rối loạn Tic thường gặp và luôn là nỗi lo của thân nhân bệnh nhi. Chúng tôi thực hiện khảo sát điểm lâm sàng của rối loạn
Tic với mục tiêu sau:
– Khảo sát tỉ lệ và đặc điểm các loại rối loạn Tic ở trẻ em.
– Khảo sát ADHD đồng mắc ở bệnh nhân rối loạn Tic