ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG RỐI LOẠN NUỐT TRÊN NGƯỜI CAO TUỔI BỊ TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO

Tai biến mạch máu não là nguyên nhân gây tử vong hàng thứ ba tại các nước đang phát triển. Rối loạn nuốt ở bệnh nhân tai biến mạch máu não làm tăng nguy cơ biến chứng, kéo dài thời gian nằm viện và tử vong. Rối loạn này chiếm tỷ lệ 42 – 67% ở bệnh nhân tai biến mạch máu não .Nội soi hầu họng bằng ống mềm là tiêu chuẩn vàng chẩn đoán rối loạn nuốt. Thử nghiệm bằng nghiệm pháp nuốt để biết được tình trạng rối loạn nuốt ở người cao tuổi bị tai biến mạch máu não sẽ giúp người điều dưỡng lập được kế hoạch chăm sóc về dinh dưỡng cho người bệnh. Qua nghiên cứu 43 bệnh nhân cao tuổi (23 bệnh nhân nữ và 20 bệnh nhân nam) xác định bị tai biến mạch máu não và khẳng định rối loạn nuốt qua nội soi ống mềm chúng tôi nhận thấy có các đặc điểm lâm sàng của rối loạn nuốt như sau: nuốt chậm 31/43 (72%), nghẹn sau ăn thức ăn sệt 13/43 (30%), chảy nước dãi 11/43 (30%), sặc khi uống nước 10/43 (23%), nghẹn ho sau ăn thức ăn đặc 8/43 (19%), thay đổi giọng nói sau nuốt nước bọt 6/43 (14%). 

Bệnh tai biến mạch máu não là nguyên nhân dẫn đến tử vong đứng hàng thứ ba tại các nước phát triển và là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế [1; 2; 3; 4]. Một trong những biến chứng hàng đầu sau tai biến mạch máu não cấp là rối loạn nuốt, chiếm khoảng 42 – 67% [5; 6]. Rối loạn nuốt làm tăng nguy cơ viêm phổi gấp 3,17 lần [2]. Để chẩn đoán rối loạn nuốt ngoài dựa vào đặc điểm lâm sàng, quan trọng hơn đó là các thăm dò cận lâm sàng. Có 3 phương pháp: thử nghiệm nuốt nước đơn giản (phương pháp uống nước), thử nghiệm với nhiều loại thức ăn, thay đổi thể tích kết hợp khám thần kinh và phương pháp sử dụng các phương tiện như uống chất cản quang kèm quay video hoặc nội soi hầu họng bằng ống mềm đang được xem là tiêu chuẩn vàng chẩn đoán rối loạn nuốt [1; 6; 7]. Hiện chưa có nghiên cứu về rối loạn nuốt nào được tiến hành trên đối tượng người cao tuổi bị tai biến mạch máu não. Chính vì lý do đó chúng tôi tiến hành đề tài này với mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng rối loạn nuốt ở người cao tuổi bị tai biến mạch máu não.