Đặc điểm lâm sàng và yếu tố nguy cơ viêm não thất ở bệnh nhân chảy máu não thất được đặt dẫn lưu não thất

Đặc điểm lâm sàng và yếu tố nguy cơ viêm não thất ở bệnh nhân chảy máu não thất được đặt dẫn lưu não thất
Khuất Hồng Nhung, Lương Quốc Chinh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nghiên cứu nhằm xác định đặc điểm lâm sàng và các yếu tố liên quan tới viêm não thất ở bệnh nhân chảy máu não thất được đặt dẫn lưu não thất (EVD). Chúng tôi tiến hành nghiên cứu hồi cứu trên bệnh nhân chảy máu não thất được đặt EVD nhập viện tại Trung tâm Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai tại Hà Nội, Việt Nam từ 1/2015 tới 2/2021. Trong số 124 bệnh nhân, 24,2% bị viêm não thất. Thời điểm nhập viện, điểm hôn mê Glasgow trung bình là 7 (IQR: 6,00 – 8,75) và glucose máu trung bình là 9,61 (SD: 2,80) mmol/L. Viêm phổi bệnh viện xảy ra ở 41,5% (51/123) bệnh nhân. Trong phân tích đa biến, viêm phổi bệnh viện (odds ratio, OR: 2,641; 95% confidence interval, CI: 1,056 – 6,602) có liên quan độc lập với gia tăng nguy cơ viêm não thất. Ngoài ra, glucose máu ≥11,10 mmol/L (OR: 2,618; 95% CI: 0,969 – 7,069) cũng có xu hướng liên quan tới bệnh nhân viêm não thất. Do vậy, để làm giảm tỷ lệ viêm não thất liên quan tới EVD, các biện pháp dự phòng viêm não thất cần phải được tăng cường, chẳng hạn như: cải thiện cả dự phòng và điều trị viêm phổi bệnh viện; điều trị tăng glucose máu tối ưu hơn ở bệnh nhân chảy máu não thất được đặt EVD.

Chảy  máu  não  thất  là  một  biến  chứng thường gặp của chảy máu não và chảy máu dưới  nhện.1,2  Chảy  máu  não  thất  có  thể  bao gồm từ một lớp máu mỏng ở sừng sau của não thất bên cho tới tràn ngập máu trong toàn bộ hệ thống não thất. Sự hiện diện của chảy máu não thất trong cả hai bệnh cảnh chảy máu não và chảy máu dưới nhện đều liên quan tới sự gia tăng kết quả xấu và tử vong.2 – 4 Biến chứng chảy máu não thất sau đột quỵ chảy máu nãohoặc chảy máu dưới nhện làm tăng áp lực nội sọ bởi hiệu ứng khối từ máu đông hoặc bởi giãn não thất cấp phối hợp do tắc nghẽn hệ thống não thất. Giãn não thất cấp có thể khiến bệnh nhân tử vong nhanh chóng và thường phải cần ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ YẾU TỐ NGUY CƠ VIÊM NÃO THẤT Ở BỆNH NHÂN CHẢY MÁU NÃO THẤT ĐƯỢC ĐẶT DẪN LƯU NÃO THẤTKhuất Hồng Nhung1 và Lương Quốc Chính1,2, 1Trường Đại học Y Hà Nội2Bệnh viện Bạch MaiNghiên cứu nhằm xác định đặc điểm lâm sàng và các yếu tố liên quan tới viêm não thất ở bệnh nhân chảy máu não thất được đặt dẫn lưu não thất (EVD). Chúng tôi tiến hành nghiên cứu hồi cứu trên bệnh nhân chảy máu não thất được đặt EVD nhập viện tại Trung tâm Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai tại Hà Nội, Việt Nam từ 1/2015 tới 2/2021. Trong số 124 bệnh nhân, 24,2% bị viêm não thất. Thời điểm nhập viện, điểm hôn mê Glasgow trung bình là 7 (IQR: 6,00 – 8,75) và glucose máu trung bình là 9,61 (SD: 2,80) mmol/L. Viêm phổi bệnh viện xảy ra ở 41,5% (51/123) bệnh nhân. Trong phân tích đa biến, viêm phổi bệnh viện (odds ratio, OR: 2,641; 95% confidence interval, CI: 1,056 – 6,602) có liên quan độc lập với gia tăng nguy cơ viêm não thất. Ngoài ra, glucose máu ≥11,10 mmol/L (OR: 2,618; 95% CI: 0,969 – 7,069) cũng có xu hướng liên quan tới bệnh nhân viêm não thất. Do vậy, để làm giảm tỷ lệ viêm não thất liên quan tới EVD, các biện pháp dự phòng viêm não thất cần phải được tăng cường, chẳng hạn như: cải thiện cả dự phòng và điều trị viêm phổi bệnh viện; điều trị tăng glucose máu tối ưu hơn ở bệnh nhân chảy máu não thất được đặt EVD.Từ khóa: chảy máu não thất, dẫn lưu não thất ra ngoài, giãn não thất cấp, viêm não thất, viêm phổi bệnh viện.I. ĐẶT VẤN ĐỀtới biện pháp can thiệp cấp cứu là đặt một dẫn lưu não thất ra ngoài (EVD) nhằm theo dõi và điều trị tăng áp lực nội sọ cũng như hỗ trợ làm sạch máu trong não thất.5Một trong những biến chứng thường gặp và nặng nề ở bệnh nhân chảy máu não thất được đặt EVD là viêm não thất.6,7 Tỷ lệ viêm não thất liên quan tới EVD chiếm từ 0% tới 27%7,8 và bệnh nhân viêm não thất liên quan tới EVD có tỷ lệ tử vong rất cao (48,9%; 22/45).9 Nghiên cứu  trước  đây  của  chúng  tôi  cho  thấy  bệnh nhân chảy máu não thất có tỷ lệ viêm não thất liên quan tới EVD là 8,75% (7/80).1 Tuy nghiên, nghiên cứu này không cho biết yếu tố nguy cơ dẫn tới viêm não thất ở bệnh nhân chảy máu não thất được đặt EVD. Hơn nữa, tại Việt Nam cũng chưa có nhiều nghiên cứu đánh giá đặc điểm lâm sàng và yếu tố nguy cơ viêm não thất ở bệnh nhân chảy máu não thất được đặt EVD