Nghiên cứu 122 bệnh nhân (BN) tai biến mạch máu não (TBMMN) có tăng huyết áp (THA) giai đoạn cấp tính, điều trị tại Bệnh viện Đa khoa TW Thái Nguyên và Bệnh viện 103, kết quả như sau: tỷ lệ nam nhiều hơn nữ (76,2% và 23,8%), độ tuổi 60 – 69 có tỷ lệ cao nhất (41,8%). Các tổn thương thần kinh thường gặp như: liệt nửa người 95,9%; rối loạn ngôn ngữ 85,2%… BN có 1 ổ tổn thương chiếm đa số (78,68%). 52,45% có ổ tổn thương kích thước nhỏ. Tổn thương ở nhân bèo, bao trong chiếm 68,03%; ở đồi thị 18,03%; ở thùy thái dương 14,8%… Các biểu hiện suy giảm nhận thức (SGNT) như: khả năng định hướng thời gian tốt 48,36%; 26,93% định hướng thời gian kém. 72,93% BN đạt điểm tối đa định hướng không gian; 18,83% định hướng không gian kém; 12,29% không có khả năng nhận biết và gọi tên; 29,5% không nhắc lại được câu nói; 40,17% không thể hành động đúng theo lệnh yêu cầu; 90,16% không viết được câu hoàn chỉnh và có nghĩa; 72,95% không sao chép hình vẽ phức tạp. 27,12% SGNT nặng (MMSE từ 0 – 13 điểm); 21,31% SGNT vừa (MMSE 14 -19 điểm) và 23,84% SGNT nhẹ (điểm MMSE 20 – 23).
– Các yếu tố liên quan đến SGNT sau TBMMN: kích thước ổ tổn thương lớn, số lượng ổ tổn thương nhiều và vị trí tổn thương ở thùy thái dương, nhân bèo bao trong (p < 0,05).
Suy giảm nhận thức là sự suy giảm các chức năng cao cấp của vỏ não, có thể xuất hiện ngay sau TBMMN lần đầu tiên hoặc sau vài lần. Đây là một trong những biến chứng nặng nề nhất của TBMMN dẫn đến sa sút trí tuệ của người bệnh. SGNT ở BN sau TBMMN gặp 65%, với các biểu hiện suy giảm trong các lĩnh vực như: ý thức, độ tập trung chú ý, khả năng liên kết các từ trong ngôn ngữ, chức năng đặc biệt của thị giác, tính toán, kiểm soát vận động [9].
Hiện nay, do tiến bộ của khoa học kỹ thuật, tỷ lệ BN TBMMN được cứu sống tăng lên, việc điều trị phục hồi chức năng vận động ngày càng có hiệu quả. Nhưng điều trị phục hồi chức năng trí tuệ thường bị bỏ qua, trong đó có SGNT. Vấn đề này ngày càng trở nên thời sự và được nhiều người quan tâm. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu cho thấy tiền sử THA không được điều trị và TBMMN sẽ dẫn đến giảm myelin ở chất trắng và liên quan đến tình trạng SGNT được chẩn đoán là mất trí do mạch máu. Suy giảm chức năng của trí tuệ và nhận thức làm cho BN trở nên phụ thuộc hơn trong các hoạt động cuộc sống hàng ngày của mình như: tắm, mặc quần áo, ăn uống, vận động và vệ sinh cá nhân. Test MMSE là một trắc nghiệm tin cậy, được nhiều nhà khoa học dùng để khảo
sát rối loạn nhận thức ở nhiều bệnh khác nhau. Với mục đích góp phần nâng cao hiệu quả điều trị BN ở giai đoạn hồi phục di chứng, đặc biệt là phòng bệnh tốt hơn, chúng tôi tiến hành đề tài nàynhằm: Đánh giá mức độ SGNT sau TBMMN bằng test MMSE và tìm hiểu mối liên quan với hình ảnh CT-scan ở BN sau TBMMN.