Đặc điểm tổn thương thận cấp ở trẻ sơ sinh tại khoa Hồi sức Sơ sinh bệnh viện Nhi đồng 2

Luận văn thạc sĩ y học Đặc điểm tổn thương thận cấp ở trẻ sơ sinh tại khoa Hồi sức Sơ sinh bệnh viện Nhi đồng 2. Tổn thương thận cấp (TTTC) là bệnh cảnh thường gặp trên đối tượng trẻ sơ sinh bệnh lý được điều trị tại khoa hồi sức sơ sinh (HSSS), và được cho là yếu tố làm tăng tỉ lệ tử vong, tăng thời gian nằm viện, tăng nguy cơ diễn tiến thành bệnh thận mạn.1,2,3,4,5 Tỷ lệ hiện mắc TTTC ở trẻ sơ sinh nhập khoa HSSS là 30%, trẻ sơ sinh TTTC có tỷ lệ tử vong và nằm viện cao hơn.2 Mặc dù đã có những cải thiện liên tục trong chăm sóc điều trị trẻ sơ sinh bệnh lý tuy nhiên tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh điều trị tại HSSS có TTTC vẫn còn khá cao 40-60%. Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra các yếu tố nguy cơ của TTTC ở trẻ sơ sinh như cân nặng lúc sinh thấp, non tháng, nhiễm trùng huyết, ngạt sau sinh.

Hiện nay chưa có điều trị đặc hiệu đối với TTTC nhưng chẩn đoán sớm, điều trị nội khoa tối ưu kết hợp với điều trị thay thế thận (ĐTTTT) kịp thời hứa hẹn sẽ giúp giảm được tỷ lệ tử vong cũng như dự hậu của chức năng thận về sau sẽ được cải thiện.
Thực tế lâm sàng cho thấy chẩn đoán sớm và xử trí TTTC thật sự là thử thách cho các bác sĩ điều trị. TTTC cần được tiếp cận toàn diện ở đối tượng trẻ sơ sinh nguy cơ cao trong thời gian nằm viện và theo dõi dài hạn về dự hậu phát triển thận sau này đối với những trẻ sống sót xuất viện.9 Trong những năm gần đây, vấn đề TTTC ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là những trẻ được điều trị tại khoa HSSS, ngày càng được đề cập nhiều trong các nghiên cứu ở trên thế giới2,10,11 và một nghiên cứu gần đây đã chứng minh sự phối hợp giữa các bác sĩ thận nhi và bác sĩ sơ sinh có liên quan đến giảm tỉ lệ mới mắc của TTTC tại khoa HSSS12.13 Định nghĩa và phân loại theo KDIGO được chấp nhận rộng rãi nhất trong các nghiên cứu gần đây về TTTC ở trẻ sơ sinh.32
Tại bệnh viện Nhi đồng 1, tác giả Lê Văn Trí đã công bố kết quả nghiên cứu ghi nhận tất cả các trẻ sơ sinh bị suy thận cấp trong nghiên cứu được điều trị bảo tồn.6 Trong suốt hơn 10 năm qua, chất lượng điều trị trẻ sơ sinh nói chung, đặc biệt là những trẻ sơ sinh bị TTTC đã được cải thiện nhiều trong đó có vai trò của ĐTTTT. Thẩm phân phúc mạc (TPPM) là ĐTTTT được lựa chọn ưu tiên ở đối tượng trẻ sơ sinh. Trên thế giới, trong những năm gần đây, TPPM được thực hiện nhiều hơn và bước đầu cho thấy có hiệu quả trên đối tượng trẻ sơ sinh TTTC thất bại với điều trị nội khoa.14 Tại bệnh viện Nhi đồng 2, kỹ thuật này đã được bắt đầu được triển khai thực hiện trên những trẻ sơ sinh TTTC.
Nhằm góp phần cải thiện chất lượng điều trị trẻ sơ sinh bệnh lý tại một khoa HSSS, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Đặc điểm tổn thương thận cấp ở trẻ sơ sinh tại khoa Hồi sức Sơ sinh bệnh viện Nhi đồng 2”.
Câu hỏi nghiên cứu: Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, yếu tố nguy cơ, bệnh lý liên quan và kết quả điều trị của TTTC ở trẻ sơ sinh tại bệnh viện Nhi đồng 2 như thế nào

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Những trẻ sơ sinh tổn thương thận cấp điều trị tại khoa Hồi sức Sơ sinh, bệnh viện Nhi đồng 2, trong thời gian từ 01/01/2022 đến 30/09/2022, chúng
tôi:
1. Xác định tỉ lệ các giai đoạn, tuổi khởi phát.
2. Mô tả các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, yếu tố nguy cơ và bệnh lý liên quan.
3. Xác định tỉ lệ các biện pháp điều trị và kết quả điều trị

MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các sơ đồ, biểu đồ
MỞ ĐẦU…………………………………………………………………………………………….. 1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ………………………………………………………………….. 3
Chương 1. TỔNG QUAN……………………………………………………………………… 4
1.1. Tổn thương thận cấp ở trẻ sơ sinh ……………………………………………….. 4
1.2. Một số nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến đề tài ………… 14
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……………… 18
2.1. Đối tượng nghiên cứu………………………………………………………………. 18
2.1.1.Dân số nghiên cứu……………………………………………………………….. 18
2.1.2. Tiêu chí chọn mẫu………………………………………………………………. 18
2.2. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………….. 18
2.2.1.Thiết kế nghiên cứu……………………………………………………………… 18
2.2.2. Kỹ thuật chọn mẫu ……………………………………………………………… 18
2.2.3. Liệt kê và định nghĩa biến số ……………………………………………….. 18
2.2.4. Phương pháp thu thập số liệu……………………………………………….. 25
2.2.5.Xử lý số liệu ……………………………………………………………………….. 26
2.3. Kiểm soát sai lệch……………………………………………………………………. 26
2.4. Vấn đề y đức…………………………………………………………………………… 26
Chương 3. KẾT QUẢ …………………………………………………………………………. 28
Chương 4. BÀN LUẬN ………………………………………………………………………. 38
KẾT LUẬN……………………………………………………………………………………….. 54
KIẾN NGHỊ ………………………………………………………………………………………. 56
DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ……………… 57
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………. 58
PHỤ LỤC……………………………………………………………………………………………. 

DANH MỤC CÁC BẢNG
Tên bảng Trang
Bảng 2.1: Bảng liệt kê các biến số………………………………………….19
Bảng 3.1: Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu……………………………28
Bảng 3.2: Phân bố TTTC theo tuổi thai và cân nặng lúc sinh………………28
Bảng 3.3: Giai đoạn TTTC theo KDIGO……………………………………29
Bảng 3.4: Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của TTTC………………….29
Bảng 3.5: Yếu tố nguy cơ liên quan………………………………………….31
Bảng 3.6: Đặc điểm bệnh lý liên quan………………………………………32
Bảng 3.7: Đặc điểm điều trị………………………………………………….32
Bảng 4.1: So sánh tỉ lệ mắc TTTC qua các nghiên cứu……………………..40
Bảng 4.2: Phân loại giai đoạn TTTC theo các tác giả……………………….43
Bảng 4.3: Rối loạn điện giải…………………………………………………46
Bảng 4.4: So sánh tỉ lệ sử dụng thuốc độc thận………………………………48