Đánh giá bước đẩu hiệu quả điểu trị rong kinh cơ năng bằng cyclo-progynova tại bệnh viện phụ sản trung ương

Hiện tượng chảy máu có tính chất chu kỳ từ buồng tử cung ra ngoài do sự phát triển dày lên, chế tiết rồi bong ra của niêm mạc tử cung dưới ảnh hưởng trực tiếp của hai hormon sinh dục estrogen và progesteron được gọi là kinh nguyệt. Các chu kỳ kinh nguyệt được điều tiết bởi trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng theo cơ chế hồi – tác (Feed – Back) nhịp nhàng [3], [4], [15].

Ngoài hoạt động có hiệu quả của trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng giúp cho người phụ nữ có những chu kỳ kinh nguyệt bình thường, song kinh nguyệt còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác: chủng tộc, xã hội, môi trường, bệnh tật toàn thân [5], [16], [15].

Thông thường thời gian hành kinh từ 3 đến 7 ngày, nếu kéo dài trên 7 ngày gọi là rong kinh. Rong kinh thực ra có hai loại là rong kinh cơ năng và rong kinh thực thể. Rong kinh cơ năng là tình trạng rối loạn kinh nguyệt mà không có nguyên nhân thực thể tại bộ phận sinh dục (u buồng trứng, u xơ tử cung, ung thư tử cung…) hay toàn thể (đái tháo đường, cao huyết áp…) cũng như môi trường (lao động, dinh dưỡng.). Biểu hiện lâm sàng của rong kinh cơ năng là kinh nguyệt không còn tính chu kỳ nữa, tình trạng ra máu có thể nhiều, ít hay bị kéo dài ảnh hưởng tới sức khoẻ, lao động, đời sống người phụ nữ [14], [36].

Rong kinh cơ năng thường gặp ở tuổi dậy thì (50%) và quanh tuổi mãn kinh. Rong kinh ở hai lứa tuổi này thường là hậu quả của những chu kỳ kinh nguyệt không phóng noãn, nội mạc tử cung không chế tiết, do đó bong không đều, nên gây rong kinh [9].

Rong kinh cơ năng còn hay gặp ở những phụ nữ bị bệnh lý buồng trứng đa nang, hậu quả vòng kinh không phóng noãn, người phụ nữ bị rong kinh và đồng thời cũng dễ bị vô sinh. Nghiên cứu của nhiều tác giả còn cho thấy, khi bị rong kinh do không phóng noãn kéo dài nội mạc tử cung bị kích thích đơn độc của estrogen dần dần dẫn đến quá sản nội mạc tử cung và có tiềm năng trở thành ung thư nội mạc tử cung là rất lớn [9], [23].

Điều trị rong kinh cơ năng đã được nhiều tác giả nghiên cứu, song đưa ra một phác đồ duy nhất đúng đắn cho tất cả các trường hợp thật là không dễ. Ở Việt Nam, trước đây nhiều tác giả đã sử dụng các phác đồ điều trị phối hợp estrogen và progesteron liều thấp đường uống, estrogen đơn thuần, hoặc progesteron tiêm đơn thuần và phác đồ phối hợp estrogen và progesteron liều cao. Trên thế giới, nhiều tác giả cũng đã dùng estrogen đơn thuần, progesteron đơn thuần, cũng như estrogen phối hợp với progesteron và cả các androgen để điều trị rong kinh cơ năng [13], [17], [40], [45], [54]. Song kết quả không phải bao giờ cũng thành công mỹ mãn vì tác dụng phụ của thuốc, khó khăn khi phối hợp, đường dùng, thời gian dùng thuốc được qui định ngặt nghèo nên bệnh nhân khó thực hiện [17], [24], [32], [48], [56].

Gần đây hãng Schering (Cộng Hoà Liên Bang Đức) có đưa ra thị trường một loại hợp chất mới là Cyclo-progynova đã phối hợp estrogen và progesteron được tính toán cho là tối ưu, ít tác dụng phụ, đã được sử dụng ở nhiều nước Tây Âu, Bắc Mỹ. Ở Việt Nam, Cyclo-progynova mới được đưa vào sử dụng từ cuối năm 2005, tuy nhiên cho đến nay chưa có một nghiên cứu nào đầy đủ về hiệu quả điều trị rong kinh cơ năng bằng liệu pháp hormon thay thế 2 pha là Cyclo-progynova, vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với hai mục tiêu sau :

1. Mô tả một số đặc điểm của rong kinh cơ năng.

2. So sánh hiệu quả điều trị rong kinh cơ năng bằng Cyclo-progynova với Marvelon tại bệnh viện Phụ Sản Trung Ương.