Đánh giá các yếu tố nguy cơ gây suy thận cấp ở bệnh nhân chấn thương

Suy thận cấp (STC) là biến chứng thường gặp ở khoa điều trị tích cực cóa nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau, đặc biệt hay gặp ở BN chấn thương nặng. Có nhiều yếu tố nguy cơ gây STC như hạ HA kéo dài, độ nặng tổn thương giải phẫu (ISS), thiếu khối lượng tuần hoàn, hội chứng tiêu cơ vân cấp… [1; 7]. Ở Việt Nam chưa có một  nghiên cứu đầy đủ, toàn diện về các yếu tố nguy cơ dẫn đến suy thận  cấp  bệnh  nhân  chấn  thương nặng.  Nghiên cứu cứu tìm các yếu tố nguy cơ dẫn đến suy thận cấp ở bệnh nhân chấn thương có ý nghĩa quan trọng,  giúp  cho quá  trình điều  trị sớm,  hiệu  quả, hợp lý, làm giảm tỷ lệ biến chứng ở người bệnh. Để góp phần vào chẩn đoán, điều trị, tiên lượng say thận cấp ở bệnh nhân chấn thương nặng hồi sức sau mổ tốt hơn, vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm mục tiêu:
Tìm hiểu một số yếu tố nguy cơ gây suy thận cấp ở bệnh nhân chấn thương nặng.
I.    ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu được tiến hành trên bệnh nhân chấn thương nặng nằm tại khoa Hồi sức tích cực bệnh viện Việt Đức từ tháng 1/2007 – 11/2007. Những bệnh nhân trước đó có suy thận mạn, siêu âm nghi ngờ có sỏi đường tiết niệu hoặc sỏi thận, các bệnh lý mạn tính khác và BN có chấn thương thận  được  loại  khỏi  nghiên  cứu.  Chẩn  đoán  STC khi có creatinin máu > 130 µmol/l, hoặc/ và thiểu niệu, vô niệu xảy ra cấp tính [6]. Định nghĩa về các yếu tố nguy cơ gây STC theo Vivino [7]: 1) Điểm độ nặng chấn thương: ISS ≥ 32. 2) Tụt HA: HA tối đa < 90 mmHg hoặc dưới 40 mmHg so với HA nền và kéo dài 1 giờ, đầu chi lạnh hoặc nổi vân  tím, thở  nhanh nông  3) Gãy  xương: XQ có hình  ảnh  gãy  xương  dài.  4)  Tiêu  cơ  vân:  xét nghiệm máu có CPK > 5000UI/lít 5) Chảy máu trong ổ bụng: > 1000ml. 6) Tụ máu sau phúc mạc: Trong phẫu thuật chẩn đoán có tụ máu sau phúc mạc,  bụng  chướng  nhiều  hoặc  siêu  âm  có  hình ảnh tụ máu sau phúc mạc. 7) Nhiễm khuẩn nặng sau chấn thương: có ổ nhiễm trựng được xác định trong mổ lại kèm theo tụt huyết áp, rối loạn chức năng một hoặc nhiều cơ quan (suy hô hấp tiến triển,  rối  loạn  ý  thức,  thiểu  niệu…)  8) Sử  dụng thuốc  vận  mạch  liều  cao: 9) Suy hô  hấp:  bệnh nhân cần phải hô hấp nhân tạo.
Các số liệu thu thập được xử lý bằng thuật toán thống kê sử dụng phần mềm SPSS. Phân tích đơn biến tìm mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ độc lập và STC bằng tỷ suất chính (OR) với khoảng tin cậy 95% (CI). Phân tích đa biến các yếu tố nguy cơ của STC bằng phương pháp hồi quy logistic tính tỷ suất chính (OR) với khoảng tin cậy 95%.

Suy thận cấp (STC) là biến chứng hay gặp ở bệnh nhân chấn thương nặng và thường gây tử vong cao, nếu biết rõ các yếu tố nguy cơ gây STC chúng ta có thể hạn chế được các biến chứng này. Mục tiêu: tìm hiểu một số yếu tố nguy cơ gây suy thận cấp ở bệnh nhân chấn thương nặng. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu được tiến hành theo phương pháp tiến cứu mô tả trên 125 BN chấn thương được nằm điều trị tại khoa Hồi sức tích cực bệnh viện Việt Đức. Chẩn đoán STC khi có creatinin máu > 130µmol/l. Kết quả: số BN có suy thận cấp là 49 BN (39,2%), không suy thận cấp là 76 BN (60,8%). Các yếu tố nguy cơ đơn biến gây suy thận cấp bao gồm điểm ISS > 32 (OR = 3,80), tụt HA kéo dài trên một giờ (OR = 6,46), tiêu cơ vân (OR = 4,62), tụ máu sau phúc mạc (OR = 3,51), dùng thuốc vận mạch liều cao, nhiễm khuẩn nặng sau chấn thương (OR = 10,08), suy hô hấp (OR = 6,38) và chảy máu trong ổ bụng (OR= 2,80). Phân tích đa biến nhận thấy tiêu cơ vân (OR = 4,11), tụt HA > 1 giờ (OR = 3,74) và nhiễm khuẩn nặng sau chấn thương (OR = 2,38). Kết luận: các yếu tố nguy cơ thực sự gây suy thận cấp ở bệnh nhân chấn thương nặng là tiêu cơ vân, tụt HA > 1 giờ và nhiễm khuẩn nặng sau chấn thương.