ĐÁNH GIÁ GIÁ TRỊ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪ TRONG CHẨN ĐOÁN HẸP ĐƯỜNG MẬT

ĐÁNH GIÁ GIÁ TRỊ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪ TRONG CHẨN ĐOÁN HẸP ĐƯỜNG MẬT
Nguyễn Văn Công1,, Lê Tuấn Linh1, Nguyễn Thái Bình1
1 Đại học Y Hà Nội
Mục tiêu: Nghiên cứu giá trị của cộng hưởng từ (CHT) trong đánh giá hẹp đường mật và chẩn đoán phân biệt nguyên nhân hẹp lành tính hay ác tính. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, hồi cứu và tiến cứu gồm 75 bệnh nhân (BN) với 76 tổn thương hẹp đường mật tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội từ tháng 01 năm 2021 đến tháng 07 năm 2022. Kết quả: CHT chẩn đoán có độ nhạy và độ chính xác lần lượt là 97.3% và 94.7%% trong chẩn đoán hẹp đường mật so với chụp đường mật qua da (CĐMQD). Giá trị κ đánh giá sự đồng thuận giữa CHT và CĐMQD trong mô tả các đặc điểm hình ảnh của hẹp đường mật cho thấy có sự đồng thuận tốt (0.4 – 0.7). Các đặc điểm bờ không đều, không đối xứng, hạn chế khuếch tán của tổn thương hẹp đường mật trên hình ảnh CHT có ý nghĩa trong chẩn đoán nguyên nhân ác tính với độ chính xác lần lượt là 85%, 85% và 90% (p < 0.01). Kết luận: Cộng hường từ là một phương pháp có độ chính xác cao trong chẩn đoán hẹp đường mật so với CĐMQD và có ý nghĩa trong chẩn đoán nguyên nhân hẹp lành tính hay ác tính.

Hẹp đường mật là sự giảm khẩu kính đường mật một cách tương đối so với phần ống mật kế cận do nhiều nguyên nhân gây ra, có thể dẫn đến ứ trệ lưu thông dịch mật. Nguyên nhân của hẹp đường mật có thể là nguyên nhân lành tính như  tổn  thương  đường  mật  liên  quan  đến  sỏi mật, tiền sử phẫu thuật, các bệnh lý viêm đường mật mạn tính hoặc nguyên nhân ác tính như ung thư biểu mô đường mật, ung thư tụy, hạch rốn gan chèn ép, ung thư di căn vào đường mật [1].Bên cạnh các thăm khám lâm sàng và xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh đóng một vai trò hết sức quan trọng trong chẩn đoán và xác định nguyên  nhân  của  hẹp  đường  mật.  Siêu  âm  là phương pháp thăm khám hình ảnh đầu tiên được sử dụng nhằm phát hiện tình trạng giãn đường mật với độ nhạy cao. Cắt lớp vi tính (CLVT) có độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn siêu âm, đặc biệt trong phát hiện các tổn thương ác tính của đường mật. Trong khi đó, CHT có nhiều ưu điểm hơn so với CLVT như có khả năng cung cấp hình ảnh cây đường mật với chất lượng cao, đánh giá các tính chất của tổn thương giúp xác định vị trí và mức độ hẹp đường mật, định hướng nguyên nhân gây hẹp, hướng dẫn cho các can thiệp đường mật qua da trong trường hợp có chỉ định[1].Cho  đến  nay,  trên  thế  giới  đã  có  nhiều nghiên cứu về đặc điểm của CHT ở bệnh nhân hẹp đường mật cũng như giá trị của CHT trong phân biệt nguyên nhân hẹp đường mật ác tính với lành tính. Tuy nhiên, ở Việt Nam vẫn chưa có nghiên cứu nào về giá trị của CHT trong đánh giá hẹp đường mật có đối chiếu với CĐMQD và kết quả giải phẫu bệnh (GPB).